Esmeray, yaklaşık bir sene önce cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirdi. Ameliyat masasına yatana kadar geçen sürede yaşadıkları, yazılsa kitap olacak türden. Ancak o, başından geçenleri en iyi bildiği şekilde, anlatarak aktarmayı seçti. Yeni oyunu, “Kestirmeden Hikayeler” de böyle ortaya çıktı. Cihangir Tatavla Sahnesi’nde ayda iki kez çarşamba günleri sahneye çıkarak, ameliyat sürecinde yaşadığı trajikomik olayları izleyicileriyle paylaşacak.

“Çoğu arkadaşım vajinasını tanımıyor”
Tuhaf ama gerçek, ameliyattan sonra çevresindeki kadın arkadaşları arasında vajinasını görmek isteyenler çok olmuş. Esmeray şimdi, anlamlandıramadığı bu merak karşısında ne diyeceğini bilemediği kadınlara seslenerek “Göstermeme gerek yok, gelin, anlatayım size” diyor. Ameliyattan sonra, kadınların cinsellik ve cinsel organları hakkında ne kadar bilgisiz olduklarını görünce sudan çıkmış balığa dönmüş sanki. Yeni oyunuyla da, insanların “ayıp” denerek meşrulaştırdıkları cahilliklerini yüzlerine vurmayı istemiş:
“Çoğu kadın arkadaşım vajinasını tanımıyor. Klitorisin ne olduğunu bilmeyenler var. İnsan burnunu nasıl tanıyorsa cinsel organını da tanımalı. Köylü kadınları bilmiyor diyorlar ya, eminim onlar daha iyi biliyor! Eğitimle alakalı bir durum değil.”
Türkiye’de cinsiyet değiştirme ameliyatı, Esmeray’ın da deyişiyle, “Aslında yasal ama fiilen yasak”. Türk Medeni Kanunu’nun 40’ıncı maddesinde düzenlenen cinsiyet değiştirme ameliyatı için aranan şartlardan biri, kişinin “üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun bulunduğunu” hastane raporuyla belgelemesi. Esmeray, bu koşul nedeniyle aynı yollardan geçen sayısız insan gibi birçok zorlukla karşılaşmış. Hastane raporu mahkeme kararı derken 1 sene oyalanmak zorunda kalmış:
“Ameliyat öncesi görülen hormon tedavisi, testosteronu bastırıyor. Çapa Tıp Fakültesi’nden aldığım ilk raporda, ‘Kişi istenen konumdadır fakat çok östrojen aldığı için üreme yeteneği azalmıştır’ dendi. Bu da, ‘istese düzelir’ anlamına geliyor. Hakim de şaşırmıştı. Ya var ya da yok denmesi lazım çünkü raporda. Sonrasında Cerrahpaşa’ya gittim, raporu da oradan aldım.”

“Kobani’ye gitmeyi düşünüyorum”
Esmeray, aynı zamanda tanınmış bir aktivist. Başta LGBTİ hakları olmak üzere, insan hakları mücadelesine destek veren bir isim. Bugünlerde Kobani’de yaşananlar canını çok sıkmış. İstiklal Caddesi üzerinde kurulan, geçtiğimiz hafta IŞİD tarafından Kobani’de öldürülen Boğaziçi Üniversitesi mezunu Suphi Nejat Ağırnaslı için kurulan taziye çadırının önünden geçerken, “Tanıyordum” deyince gözleri doluyor. En fazla, eli kolu bağlı gibi hissettiği için üzülüyor:
“Bazen öyle şeyler oluyor ki ülkede çaresiz kalıyorsun. Mesela Kobani, kendimi çok çaresiz hissediyorum. Destek için oraya gitsem ne yapacağım? Boş durmak da kötü bir şey. Silahı elime alsam, bu yaştan sonra eğitimim de yok bir şey yapamazsın... Yüreğimiz orada. Nasıl destek vereceğimi bilemiyorum. Belki de gideceğim. Gitmeyi düşünüyorum.”

Ameliyat olmak isteyenlere tavsiye

“Bir şehir efsanesidir: ‘Ameliyat olma, orgazm olamayacaksın.’ Bunu diyen kadınlara soruyorum; ‘Sen kaç kere orgazm oldun?’ ‘Ya bir kere ya da hiç’! Ee? Bu da insanı geriyor. İyi ki de olmuşum diyorum şimdi. Ameliyat düşünenler bu efsanelere inanmasın. Zorluklarla karşılaşacaklar ama cesaret etsinler. Çok iyi uzmanlar var. Yalnız ameliyattan sonra inanılmaz bir duygusal hal aldım. Ergenlik yaşadım, hâlâ yaşıyorum. Feminist politika yapan biri olarak, ‘Kadınlar daha mı duygusal’ diye düşünmeye başladım!” n