Anadolu’dan çalınan eserler eve dönecek

Türkiye’den yıllar önce yurt dışına kaçırılan tarihi eserler ve kültür varlıkları için Ak Parti, CHP, MHP ve HDP harekete geçti. 4 partinin mutabakatıyla Ekim ayında çalışmaya başlayacak komisyonla yurt dışındaki tarihi eserlerin ait olduğu Anadolu’ya getirilmesi hedefleniyor. 20 yıldır eserlerin geri getirilmesi için çalışmalar yürüten araştırmacı Yaşar Yılmaz da komisyona danışmanlık yapacak.
‘Bu bir milli mesele’
Yılmaz, “Atılan adım 150 yıllık süreci değiştirecek. Berlin’den aldığımız eserlerle biz İstanbul’da bir müze açmış olsaydık, Almanlar dozerlerle gelip o eserleri çoktan geri almıştı” dedi.
Yasadışı yollarla kaçırılan Anadolu’nun zengin tarihinin, ait olduğu topraklara getirilmesini sağlayacak araştırma komisyonu kurulması için dört parti, geçtiğimiz gün TBMM Başkanlığı’na başvurdu.
Komisyonun amacı, “Anadolu’nun kültür varlıklarının korunması ve kaçırılan varlıkların Türkiye’ye iadesini teminen Meclis iradesini göstermek” olacak. Yapılan araştırmada eserlerin en çok Almanya, Avusturya, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, Yunanistan, ABD ve Rusya gibi ülkelerde bulunduğu belirlenirken Ak Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan da “Biz bu konuyu milli mesele olarak görüyoruz” demişti.
‘Tersi olsaydı’
O komisyon için bilgisine başvurulacak isimlerden biri de, 1830-1922 yılları arasında Türkiye’den yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerin perde arkasını “Anadolu’nun Gözyaşları” kitabında toplayan araştırmacı Yaşar Yılmaz. Milliyet’e konuşan Yılmaz, 20 yıldır eserlerin izini sürdüğünü belirterek, “Yurt dışındaki müzelerde 80 bin eser yer alıyor. Özel koleksiyonlar ve müze depolarıyla birlikte toplam 150 bin tarihi eserimiz kaçırıldı. Bergama kentimizi Almanlar 1867’den beri aralıksız günümüze dek kazmaya devam ediyor. Buradan 1870-90 arası 26 yıl boyunca gemiler dolusu taşıdıkları eserlerimizle Berlin’de Pergamon (Bergama) adlı müze açtılar. Tersi olsaydı, Almanlar bugüne kadar sessiz kalır mıydı? Düşünün, Berlin’den aldığımız eserlerle İstanbul’da, Ankara’da biz müze açmış olsaydık... İnanın bana Almanlar dozerlerle gelip o eserleri bizden geri alırdı” diye konuştu.
‘Geç bile kalındı’
Komisyon için Meclis’e giderek edindiği bilgileri paylaşacağını belirten araştırmacı yazar Yaşar Yılmaz, “Atılan bu adımdan son derece memnunum. Bir parlamenter beni aradı ve benim de komisyona danışmanlık yapmamı istedi. 4 partinin de mutabık olması ayrıca sevindirici. Bu bir anlamda 150 yıl sonra gelen bir mutabakat. Ancak komisyon için geç bile kalındı. Bir an önce çalışmalara başlamak gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Hepsi birbirinden değerli hazineler

Yaşar Yılmaz, yurt dışında yer alan ve hepsi birbirinden değerli eserlere ilişkin şunları söyledi: “Fransızlar, Söke, Mağnezya ve Asos’tan eserlerimizi Paris’teki Louvre Müzesi’ne taşıdı. Almanlar, yıllarca Bergama, Priene ve Milet’ten eserlerimizi götürdü. İngilizler de Datça (Knidos) ve Bodrum Mozole (Halikarnas) eserlerini 1856-58’de iki yıl boyunca donanma askerleriyle kazıp zırhlıyla kaçırdı.”