Ankara’da vitrin yarışı

İstanbul’un bu seçimde yaklaşık 10 milyonluk seçmen kitlesiyle Meclis aritmetiğindeki belirleyiciliğine rağmen siyasetin kalbi yine de Ankara.
Genel seçimlerde, Ankara’da liste başları vitrin isimlerindir. Liste başındakiler, parti iktidar olmuşsa kabinenin, muhalefette kalmışsa partinin önemli koltuklarının da doğal adaylarıdır.
Başkentte uzunca bir süredir Ak Parti hakimiyeti var.
Buna rağmen muhalefetin gücünü önceki yıllara oranla artırdığı rahatlıkla söylenebilir.
2011 genel seçiminde Ak Parti, Ankara’da oyların yüzde 49.20’sini almıştı.
Bir dönem kalesi olan başkentte CHP yüzde 31.3 oy oranında kalmış, oyların yüzde 14.5’i ise MHP’ye gitmişti.
2011’de seçime bağımsız adaylarla giren HDP ise Ankara’da varlık gösterememişti.
Geçen yıl yapılan yerel seçimin sonuçlarının ortaya koyduğu oy tablosu göz önüne alındığında bu aritmetiğin değişebileceği yorumları yapılıyor. Ancak Mansur Yavaş’ın CHP’den başkanlığa aday olduğu ve MHP oylarının da bu nedenle CHP’ye aktığı bu seçimi tek başına baz almak çok sağlıklı değil.
Nitekim, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’le Yavaş arasındaki başkanlık yarışı son dakikaya kadar sürerken, İl Genel Meclisi seçimindeki tablo, Ak Parti oylarında düşüş olsa da 2011 seçiminin sonuçlarını altüst edecek düzeyde değildi.
İl Genel Meclisi seçiminde, genel seçime göre yüzde 7 oy kaybeden Ak Parti yüzde 42.4 oy alsa da CHP 2011’i aşamadı ve yine yüzde 31’de kaldı. MHP ise yüzde 17.3 ile oylarını artırdı. HDP’nin oyu ise yüzde 1.1 olarak gerçekleşti.
Ankara’da, CHP’nin kazandığı Çankaya ve Yenimahalle ile MHP’nin kazandığı Polatlı dışındaki bütün ilçe belediyelerinin de Ak Parti’de olduğunu söylemekte fayda var.

İddialı isimler
2011’de Ankara’dan Meclis’e Ak Parti 17, CHP 10, MHP ise 4 vekil gönderdi.
Bu seçimde Ankara’nın vekil sayısı 31’den 32’ye yükseldi.
Simgesel öneminin dışında, 3 milyon 700 bini bulan seçmeniyle Meclis aritmetiğini de etkileme gücü yüksek kentlerin başında gelen Ankara’da 32 vekillik için yürütülen yarış diğer büyükşehirlere göre biraz daha “eşitler arası.”
Her ne kadar başkentte de Türkiye’nin diğer kentlerindeki gibi tansiyonu yüksek bir seçim atmosferi, coşkulu sokaklar görmek mümkün olmasa da vitrindeki adayların yüksek enerjileri yine de başkentin diğer kentlere oranla seçimi biraz daha yaşayabilmesini sağlıyor.
İki bölgeli Ankara’da, Ak Parti’nin birinci bölgedeki birinci sıra adayı Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, ikinci bölgedeki birinci sıra adayı ise eski Bakan Emrullah İşler.
CHP’de ise liste başları kadınların.
Birinci bölge birinci sırada İsmet İnönü’nün torunu Gülsün Bilgehan, ikinci bölge birinci sırada avukat Şenal Sarıhan var.
MHP’nin birinci bölgedeki vitrin ismi Şefkat Çetin, ikinci bölge birinci sıra adayı ise Tuğrul Türkeş.
Barajı geçmesi halinde, Ankara’dan da ilk kez vekil çıkarmayı hedefleyen HDP ise birinci bölge birinci sırayı partinin en popüler isimlerinden biri olan Sırrı Süreyya Önder’e ayırdı. İkinci bölge birinci sırada ise darbe öncesinde Dev-Yol’un etkin isimlerinden olan Mahmut Memduh Uyan var.

Birinci bölge yarışı
Ankara’da seçim iki bölgede yapılıyor.
Birinci bölge 18, ikinci bölge 14 milletvekilini Meclis’e gönderecek.
Birinci bölge, daha merkezi ilçelerden oluşuyor.
Çankaya, Mamak, Etimesgut, Sincan gibi Ankara’nın kentiçi nüfusunu oluşturan büyük ilçeler bu bölgede. Bala, Elmadağ, Evren, Gölbaşı, Haymana, Polatlı, Şereflikoçhisar gibi çevre ilçeler de yine birinci bölge kapsamında.
Eskiden bu yana birinci bölgeye verilen önem, ikinci bölgeye oranla biraz daha fazla.
3 milyona yakın nüfusu bulunan bölgede Ankara’nın en büyük ilçesi olan Çankaya, CHP’nin değişmeyen kalesi.
Geçen yıl yapılan yerel seçimde CHP’nin ilçedeki oy oranı yüzde 64. Ak Parti ise yüzde 21 oy almış. Ancak bunun dışındaki ilçelerde Ak Parti hakimiyeti var. Özellikle Sincan, Ak Parti’nin kalesi konumunda. Son yerel seçimde Ak Parti’nin ilçedeki oy oranı yüzde 57. CHP ise ancak yüzde 9’larda kalabilmiş. Ak Parti’nin yıllardır yönettiği Mamak’ta son yerel seçimde CHP arayı biraz olsun kapatmış. Yüzde 47’ye 38’lik bir oy dengesi var ilçede.
Polatlı ise MHP’de. Çankaya ve Polatlı dışındaki tüm ilçelerin Ak Partili belediyelerde bulunması önemli bir işaret.
Yine de CHP ve MHP de bölgede iddialı.
2011 genel seçiminde 1. bölgede, Ak Parti oyların yüzde 44’ünü, CHP yüzde 35’ini, MHP yüzde 14’ünü almış. Yüzde 1.19 oranında oy ise HDP’li bağımsız adaya gitmiş. Bu oranlar o dönemde 17 vekil çıkaran bölgede, Ak Parti’ye 8, CHP’ye 5, MHP’ye 2 vekillik kazandırmış. Bu seçimde ise özellikle HDP’li Sırrı Süreyya Önder’in etkisinin yüzdeleri biraz olsun değiştireceği düşüncesi hakim. CHP’liler de özellikle birinci bölgede Ak Parti’ye yönelik tepki oylarının Partilerine yönelebileceğini düşünüyor. Aynı görüş MHP’de daha yoğun gözleniyor. Partilerin bu bölgedeki birinci sıra adayları Ak Partili Akdoğan, CHP’li Bilgehan, MHP’li Çetin ve HDP’li Önder’in arasındaki kampanya yarışı zorlu geçiyor. Ak Parti, CHP ve MHP, daha önce kazandıkları vekil sayısını artırmayı amaçlarken, HDP ilk kez bu bölgeden bir ismi Meclis’e göndermeyi amaçlıyor.

“Bir tık daha iyiler”
Çankaya Yıldız’da gündelik işlerde çalışan işçilerin gittiği bir kahvehanedeyiz.
Buraya gelenlerin çoğunluğu Yozgat ve Çorum’dan göç etmiş ancak uzun yıllardır Ankara’da yaşıyorlar.
Bulurlarsa inşaat işlerinde usta olarak çalışıyorlar. Ayrıca nakliyecilik, fayansçılık ve hamallık da yapıyorlar.
İşçilerle sohbet ediyoruz.
Bir bölümü iktidara, bir bölümü muhalefete tepkili.
7 Haziran seçim sonuçlarının yaşamlarını değiştireceğini düşünmüyorlar.
Yaşam koşullarının değişmemesi Ak Parti’ye oy verenler için ön koşul.
Hamallıkla geçinen Murat Küçük, “Muhalefet, boş vaatlerde bulunuyor. Bekâra karı boşamak kolay. Onlarınki de bu hesap. ‘Asgari ücret 1500 lira olacak’ diyor ancak bu kimseye inandırıcı gelmiyor. Ben 90’lı yıllarda 3 ay boyunca boş yattığımızı bilirim” diyor.
İşsizlerin iş beğenmediğini, ustaların günlük 80 liraya işe gitmediklerini söylüyor.
Hastanelerde güler yüzle karşılandığını, sigortası olmasa da bile 18 yaşına kadar çocuklarını ücretsiz tedavi ettirebildiğini anlatıyor. “Ülkeyi kim iyi yönetiyorsa onun arkasından gideriz. Ak Parti bir tık daha iyi” diyor.
“MHP” diyorum, “Biz milliyetçiyiz ama herkes değişir bizim Bahçeli değişmez” diye itiraz ediyor.
“CHP” diyorum, “O başka söylüyor, yanındaki başka” diyor.
“HDP” diyorum, “Aman, aman, aman” diye tepki gösteriyor. “Kandil’le değil Meclis’le konuşsunlar” diye ekliyor.
“Ya yolsuzluk” diye soruyorum. “İlla ki herkes yapar ama bu işin arkasında kumpas var” diye ısrar ediyor.
Kahvedeki CHP’li seçmenlerin sesi inşaatçı Durak Küçük’ün Ak Parti’ye itirazları iki noktada odaklanıyor: Ekonomide işlerin iyi gittiği yolundaki kandırmaca ve yolsuzluk.
Gerekçeleri CHP’nin seçim kampanyasının özeti.
Yokluk içinde yaşadıklarını buna karşılık yolsuzlukların üzerinin örtüldüğünü söylüyor. “Onlar rahat içinde yaşıyor. IMF’ye borcu bitirdik diyorlar ancak dış borç yine çok yüksek” diyor.

İkinci bölgenin hâkimi Ak Parti
14 vekil çıkaran ikinci bölge, Ak Parti’nin daha rahat olduğu ilçeleri barındırıyor.
Merkezdeki ilçelerden 360 bin nüfuslu Altındağ, 872 bin nüfuslu Keçiören, 129 bin nüfuslu Pursaklar Ak Parti’nin uzun yıllardır belediyesini yönettiği ilçeler.
Son yerel seçimde Ak Parti Altındağ’da yüzde 63, Keçiören’de yüzde 43, Pursaklar’da yüzde 63 oy aldı.
600 bin nüfuslu Yenimahalle’de ise iki dönemdir CHP kazanıyor. Son yerel seçimde CHP oyların yüzde 50’sini, Ak Parti yüzde 37’sini alabildi. İkinci bölgenin çevre ilçeleri Akyurt, Ayaş, Beypazarı, Çamlıdere, Çubuk, Güdül, Kalecik, Kazan, Kızılcahamam, Nallıhan’da da Ak Parti hakimiyeti var. Toplam nüfusları merkez ilçelerden birine denk gelmeyen bu ilçelerde özellikle CHP ve HDP’nin ciddi bir varlıkları önceki seçimlerde görülmedi.
MHP ise nispeten bu ilçelerden de oy alabiliyor.
Ak Parti, 2011 genel seçiminde ikinci bölgede oyların yüzde 50’sini aldı. Buna karşılık 9 milletvekilliği kazandı.
CHP ise bu bölgede ancak yüzde 26 oy alabildi ve 4 vekillik kazanabildi.
Birinci bölgede olduğu gibi yüzde 14 oy alan MHP ise bu bölgeden de 2 vekili Meclis’e gönderdi.
İkinci bölgenin birinci sıra adayları Ak Partili İşler, CHP’li Sarıhan, MHP’li Türkeş ve HDP’li Uyan, özellikle daha önce düşük oy aldıkları bölgelerde yoğun faaliyet gösteriyor. Aritmetiği değiştirmek için her aday, daha düşük aldığı yere ağırlık veriyor, sokak sokak temasta bulunmaya çalışıyor.

Kadın aday bolluğu
Ankara, partilerin en fazla kadın aday gösterdikleri kentlerden.
HDP’den 16, CHP ve MHP’den 8’er, Ak Parti’den 6 kadın aday başkentte Meclis’e girebilmek için yarışıyor.
Ak Parti’de 3, CHP’de 5, HDP’de 2 kadın aday, seçilebilecek sıralarda.
Partilerin il başkanları 7 Haziran sonrası ortaya çıkacak tablodan umutlu.
Ak Parti İl Başkanı Nedim Yamalı, daha seçim startını verirken aldıkları son oyun yüzde 5 üstünü “başarı kriteri” olarak açıkladı.
Ankara’da adaylarını büyük oranda ön seçim ile belirleyen CHP’de ise teşkilat önceki yıllara göre daha hareketli. CHP il örgütü, 2011’deki 10 vekilliğin üzerine mutlaka çıkacakları inancında.
MHP İl Başkanı Fatih Demirel ise 7 Haziran’ın Türkiye ve Ankara için hayati öneme sahip olduğuna dikkati çekiyor ve MHP’nin Ankara’da mutlaka oy patlaması yapacağını söylüyor.
HDP İl Başkanı Lokman Güngör, barajı aşmaları halinde, tek vekille yetinmeyeceklerini, 3 milletvekili çıkarabileceklerini söyleyecek kadar iddialı.
Ankara’da adaylarla birlikte harıl harıl çalışan bir grup da sandık güvenliğini sağlamayı amaçlayan gönüllüler.
Özellikle Gökçek ile Yavaş arasında yerel seçimde yaşanan rekabet, sabahlara kadar süren oy sayımı, yapılan itirazlar, Parti genel merkezlerini sandık güvenliği konusunda daha alarmize etmiş durumda. Ankara’nın Oyları ile Oy ve Ötesi adlı gönüllülerden oluşan gruplar, bütün sandıklara gözlemci gönderebilmek için kampanyalar yürütüyor, eğitimler veriyor epeydir.
Hemen her partinin sandık başındaki görevlileri dışında özel çalışmaları var.
MHP, 150 avukattan oluşan bir ekiple seçime hazırlanıyor.
CHP’de de benzeri hazırlıklar var.
HDP’nin de seçim gönüllüleri bütün sandıklarda olacaklarını anlatıyor.
Ankara sokaklarında, eskiye oranla yüksek sesle dolaşan seçim araçları daha az. Zaten, batıdaki örneklerine göre demode kalmış kampanya araçlarına karşı gürültüyü pek sevmeyen Ankaralıların tepkisi de fazla. Yine de kentin önemli meydanlarında bayrakları ve afişleri eski yoğunluğunda görmek mümkün.