AYM ‘torba’yı deldi!

Anayasa Mahkemesi (AYM), CHP’nin yaptığı başvuru doğrultusunda, torba yasada yer alan ve büyük tartışma yaratan düzenlemelerle ilgili iptal ve yürütmenin durdurulması kararları verdi. AYM, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na (TİB) mahkeme kararı olmadan kişilerin internet trafik bilgisini alma ve internet sitelerinin erişimini engelleme yetkisi veren düzenlemeleri iptal etti. AYM’nin Anayasa’sya aykırı bulduğu diğer düzenlemeler de özelleştirmeler ve göreve iade edilen kolluk kuvvetlerine ilişkin oldu.
AYM, dünkü oturumunda, geçen yasama döneminde çıkartılan ve büyük tartışma yaratan torba kanundaki düzenlemelerin iptali istemini görüştü. AYM, torba kanunla İnternet Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Kanunu’na konulan tartışmalı hükümleri iptal etti. AYM, girilen siteleri, burada ne kadar kalındığı ve kimlerle mesajlaşıldığı gibi önemli kişisel bilgileri içeren internet trafik bilgisinin TİB tarafından ilgili işletmecilerden temin edileceği ve hâkim tarafından karar verilmesi hâlinde ilgili mercilere verileceğine ilişkin hükmü iptal etti ve yürütmesini durdurdu.

Karar olmadan erişim engeli
AYM, ayrıca TİB’in internet siteleri hakkında mahkeme kararı olmaksızın erişimi engellemesine ilişkin düzenlemeyi de iptal etti. İptal edilen düzenlemede “Millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi” gibi gerekçelerle TİB Başkanı’nın talimatı üzerine TİB erişimi engelleyebiliyordu. Buna göre erişim sağlayıcıları Başkanlıktan gelen erişimin engellenmesi taleplerini en geç 4 saat içinde yerine getirmek zorundaydı. Maddeye göre erişimin engellenmesi kararı, başkanlık tarafından, 24 saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunuluyordu. Hakim de kararını 48 saat içinde açıklamak zorundaydı.
AYM, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu, fuhuş ve kumar gibi suçları işleyen siteler hakkında TİB’in resen verdiği erişimin engellenmesi kararlarının “4 saat içinde” erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilmesine ilişkin düzenlemenin iptal istemini ise reddetti.

Özelleştirmeler için kritik karar
AYM ayrıca Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a eklenen geçici maddeyle üzerinden 5 yıl geçen özelleştirmelerin yargı kararıyla geçersiz hale gelmesine ilişkin düzenlemeyi de iptal etti. İptal edilen düzenlemede “Torba Kanunun yürürlüğe girdiği 10 Eylül 2014 tarihi itibarıyla devir ve teslim işlemlerinin tamamlanmasının üzerinden 5 yıl geçmiş olan özelleştirmeler hakkında verilmiş yargı kararları ile bu kuruluşların geri alınması yönünde herhangi bir işlem tesis edilemeyeceği” düzenleniyordu. İptal edilen düzenlemenin Tüpraş’ın yüzde 14.7 hissesinin satışı ile Seydişehir Alüminyum, Kuşadası ve Çeşme limanları ile Seka Balıkesir İşletmesi’nin özelleştirmelerinin iptali ile ortaya çıkan belirsizliği gidermek için yapıldığı belirtilmişti.

Göreve iade edilen polisler beklemeyecek

AYM, Torba Yasa ile İdari Yargılama Usul Kanunu’nda yapılan değişiklikle getirilen “kolluk teşkilatı kadrolarına yapılan görevden alma işlemleri hakkında verilen mahkeme kararlarının 2 yıl içinde yerine getirileceğini” düzenleyen hükmü iptal etti ve yürürlüğünü durdurdu. Böylece özellikle emniyet kadrolarında yapılan yer değiştirmeler ve görevden almalara ilişkin yargı kararlarının hemen yerine getirilmesi gerekecek.
AYM’nin iptal ettiği ve yürütmesini durdurduğu bir başka düzenleme de bu konudaki yargı kararlarını yerine getirmeyen kamu görevlilerine tazminat davası açılamayacağına ilişkin hüküm oldu. Böylece kolluk görevlilerinin atanması ile ilgili yargı kararlarını yerine getirmeyen kamu görevlilerine karşı da doğrudan tazminat davası açılabilecek. Torba Yasa ile bu davaların sadece devlete açılabileceği düzenlenmişti.