Ertuğrul Gazi'yi ne kadar tanıyoruz?

Ertuğrul Gazi, 13. yüzyılın ortalarında Oğuzların Kayı boyunun lideri ve Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'in babası.

Süleyman Şah, Ertuğrul Gazi'nin babası. Cengiz Han'ın ordularından kaçarak Türkistan'dan Doğu Anadolu'ya gelen Süleyman Şah, Kayı Boyu'nu Anadolu'ya getiren isim olarak bilinir.

Kesin olmamakla birlikte 1178 yılı civarında doğduğu tahmin edilen Süleyman Şah, Fırat nehri üzerinden Caber'e giderken boğularak can vermişti.

Rivayete göre; Kaya Alp'in oğlu olan Süleyman Şah, 4 evlat sahibi ve obasının mutlak hakimi olarak 1227 yılına kadar yaşamıştır. Öldükten sonra bugün sınırlarımız dışında kalan tek Türk toprağı olan Süleyman Şah türbesine gömülmüştür. Bugün söz konusu türbe IŞİD tehlikesiyle yüz yüze olup, Türk askerleri tarafından bir başka yere nakli gerçekleştirilmiştir.

Ertuğrul Gazi ne zaman ölüyor?

Ertuğrul Gazi'nin, babasının ölümünden sonra kardeşi Dündar Bey ile birlikte 400 çadırlık bir toplulukla Pasin Ovası üzerinden batıya doğru ilerlediği biliniyor.

Ruhî Tarihi'ne göre Ertuğrul Gazi veya atalarının önderliğindeki 340 kişilik Türk boyu, Selçuklular ile birlikte Türkistan'ı terkedip Anadolu'ya gelerek Engüri (günümüzde Ankara) civarındaki Karacadağ eteklerine yerleşti.

1222-1230 yılları arasında, İznik İmparatoru III. Yannis Vatatzes ile Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad arasında Sultan Öyüğü ve Engürü civarında gerçekleşen mücadelelerden haberdar olan Ertuğrul Gazi, orduya hizmet amacıyla çarpışmalara katıldı.

Bu kapsamda Karacahisar'a yapılan kuşatmada yer aldı. Bunu memnuniyetle karşılayan I. Alâeddin Keykubad, Ertuğrul Gazi'yi akıncı başı yaptı.

1230 yılında, Harezmşahlarla yapılan Yassı Çemen Muharebesi ve Moğollarla yapılan Kösedağ Muharebesi sebebiyle I. Alâeddin Keykubad ile III. Yannis Vatatzes arasında barış sağlandı.

Kısa süre sonra I. Alâeddin Keykubad, Ertuğrul Gazi veya atalarına Söğüt'ü kışlak, Domaniç'i yaylak olarak verdi. Ertuğrul Gazi akınlarına buradan devam ederken, I. Alâeddin Keykubad'ın ayrılmasının ardından Karacahisar elden çıktı.

Bunun üzerine Ertuğrul Gazi, yerli tekfurlarla uzlaşma yoluna gitti. Ruhî Tarihi'nde yer alan bu bilgileri Neşrî, Ruhî'den aktarmaktadır. Âşıkpaşazâde ise bu anlatılanları kısaltmış ve içeriğini değiştirerek, yaşananları Osman Bey dönemine nakletmiştir.

Başka bir hikayeye göre ise Sürmeli Çukur (Aras Nehri vadisi) veya Ahlat'tan Engüri civarındaki Karacadağ eteklerine yerleşen Ertuğrul Gazi ve aşireti, burada bir süre kaldı ve İznik İmparatoru III. Yannis Vatatzes'e karşı I. Alâeddin Keykubad'ın ordusunde yer aldı.

Ancak Moğol saldırıları sebebiyle I. Alâeddin Keykubad'ın Konya'ya dönmesinin ardından Ertuğrul Gazi'ye Söğüt'ü kışlak, Domaniç'i yaylak olarak tayin etti.

Batıya ilerleyişinde Söğüt ve Domaniç yöresine obasıyla yerleşen Ertuğrul gazi ardında Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Gazi'yi bırakarak 1281 yılında vefat etmişti.

Süleyman Şah'ın eşi, Ertuğrul Gazi'nin annesi Hayme Hatun, kocası Süleyman Şah'ın ölümünün ardından Kayı Boyu'nun başına geçti ve "Devlet Ana" lakabını kazandı.

Selçuklu Sultanı'nın Kayı Boyu'na Ankara Karacadağ yöresini yer göstermesiyle birlikte, Hayme ana Kayı Boyu'nun önderi olarak bu bölgeye yerleşti ve ardından oğlu Ertuğrul Gazi'nin önderliğinde Söğüt ve Domaniç'e yol aldı. Ömrü burada son bulan Hayme ana, Kütahya'da defnedildi ve bugünkü türbesi 1892 yılında Sultan 2. Abdülhamid tarafından yapıldı.

Osmanlı Beyliği'ni kuran Osman Bey'in annesi ve Ertuğrul Gazi'nin eşi olan Halime hatun 1281 yılında ölene kadar, Ertuğrul Gazi'nin yanından bir an olsun ayrılmadı ve ona Savcı Bey, Gündüz Alp ve Osman Gazi adında üç oğul verdi. Ertuğrul Gazi ve Halime hatun bugün aynı türbede yan yana yatmaktalar.