Ceza siyasetini etik değerler ve ekonomik ihtiyaçlar belirler

CHP, bazı kanunlarda yapılan değişikliklerin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. AYM; CHP’nin tüm iptal başvurularını reddetti. Ret kararlarının gerekçesi, dün Resmi Gazete’de yayımlandı.

‘Takdir yetkisi’

Takipsizlik kararına yapılan itirazların üç hakimden oluşan ağır ceza mahkemelerinden alınarak sulh ceza hakimliğine verilmesinin tabii hakim ilkesine aykırı olduğu, suçla mücadeleyi olumsuz yönde etkilediği ve anayasaya aykırı olduğu iddiasını reddeden AYM kararında, şöyle denildi:

“Kanun koyucunun mahkemelerin görev, yetki ve yargılama usullerini belirleme yetkisi kapsamında, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlara karşı itiraz mercii olarak sulh ceza hakimliklerini yetkili kılması takdir yetkisi kapsamında olup kurallarda hukuk devleti ilkesiyle çelişen bir yön bulunmamaktadır.”

Ret gerekçesinde, ceza siyasetinin ülkenin sosyal, kültürel yapısı, etik değerleri ve ekonomik hayatın gereksinimleri göz önüne alınarak belirlendiği, kanun koyucunun mahkemelerin görevini ve yetkisini değiştirebileceği, bunun takdir yetkisi kapsamında olduğunu bildirildi.

Başkanvekili karşı

Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Alparslan Altan, üyeler Serdar Özgüldür ve Erdal Tercan karara muhalif kaldı. Altan ve Tercan’ın, karşı oy gerekçelerinde, “sulh ceza hakimliklerinin tek hakimden oluştuğu ve daha ziyade soruşturma aşamasındaki konuları karara bağlamakla görevli kılındığı, bu açıdan ağır ceza mahkemelerinin sulh ceza hakimliklerinden daha üst mahkeme konumunda olduğu” belirtildi. Özgüldür de, düzenlemenin sanık hakları yönünden yeterince bir güvence sağlamadığı, belirlilik ilkesi ile örtüşmediği gerekçesiyle karara muhalif kaldı.

AYM, adli para cezasının ödenmemesi nedeniyle cezası hapse çevrilen hükümlülerin denetimli serbestlik imkanından yararlandırılmamasını düzenleyen maddenin anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istemini de reddetti.