Bayramda hava ılıman

Adetten olmuştur, Ramazan ayında yazılı basında dini yorumlar yapılır, ekler yayımlanır. Şimdi "Havadan tozdan bahseden bu köşede de mi bu konulara değineceksiniz?" dediğinizi duyuyorum. Evet, neden olmasın! Müspet bilim alanında çalışmam ve bu köşede atmosferle ilgili alışılagelmişin dışında yorumlar yapmam kutsal kitabımızda bu konulardan nasıl bahsedildiğini incelemem için bir engel değil. Tam aksine bilim dünyasına ilk kez biz Türkler tarafından tanıtılan bir tabiat olayının kutsal kitabımızın satırları arasında nasıl gizlendiğini görmek Atatürk Türkiye'sinin yetiştirdiği bir bilim insanı olarak bana ayrıca huzur ve gurur vermekte.
Öncelikle bahsi geçen ve devamlı olarak yazmaya çalıştığım bu tabiat sırrını bir kez daha özetlemeliyim. Toz, bakteri ve mantarlar çöllerde rüzgarların etkisi ile kalkıyor ve atmosferik taşınıma giriyor. Bu taşınım süresince, güneş enerjisinin yeterli olduğu mevsimlerde (ülkemiz için mart-kasım dönemi), gündüz bulut içerisinde oluşan bir dizi fotokimyasal reaksiyon sonucu çöl tozlarının içerdiği +3 haldeki demir, tabiat tarafından kullanılabilir hal olan (+2) değerli demire dönüşüyor. Bu süreçte oluşan yağmurla yeryüzüne iniyor ve yağmurların sadece gündüz vakti tabiata bereket sunmasına neden oluyor.
Hadid suresinde, "And olsun ki biz peygamberlerimizi açık delillerle gönderdik. İnsanların adaletle doğru muamele etmeleri için onlarla birlikte kitap ve terazi (adalet) de indirdik. Bir de kendisinden hem bir sertlik hem de insanlar için faydalar bulunan demiri indirdik" şeklinde "gökten inen" demirin insanlığa faydalarından bahsediliyor.
Ra'd suresinde ise daha da enteresan bir olaya işaret ediliyor: "Yeryüzünde hepsi de aynı su ile sulanan komşu topraklar, üzüm bağları, ekinler, bir köklü ve çift köklü hurma ağaçları vardır. Fakat lezzet bakımından bir kısmını, diğerlerinden üstün kılmışızdır. Şüphe yok ki düşünen kimseler için bunda da ibretler vardır."

Aklını kullan, ibret al
Bakara suresinde bahsedilen ve "gökten" inen bereketli yağmur, "indirilen" demir ve de "aynı su" ile sulanmasına karşın farklı oluşumlar gösteren ürünler ve de tüm bunların sonunda "Aklını kullanırsan bundan ders, ibret alırsın" denmesi.
Artık bu mekanizmanın anlaşılması, bizim o tabiat olayına hükmetmemizi ve istenen bölgede bereketli yağmur yağdırabileceğimizi belirtmektedir. Tozların rüzgarlarla gelmesini beklemek yerine Sahra toprağını ithal ettik, bulutu ve güneş enerjisini taklit ettik ve olağanüstü başarılar elde ettik. O kadar ki kabul edilmesi çok da kolay değil.
Bu kadarla mı kalacağız? Hayır. Tozu uçağa yükleyip buluta doğru uçacak, tozu bulutun içerisine saçacak ve "bulut fabrikalarını" çalıştıracağız. Garip değil mi?
Tüm bunlarla Atatürk'ün "İstikbal göklerdedir" sözüne daha da başka anlamlar katabilmenin gururunu hepimiz paylaşacağız. n

Gelelim gelecek haftaki hava ve toz durumu beklentisine. Sahra'dan çıkan ılıman hava kütlesi yavaş yavaş Anadolu'yu etkilemeye başlayacak. 15-16 Kasım'da Marmara ve Ege bölgesinin tamamı ılıman ancak zaman zaman etkili olacak yağışlı bir havayla tanışacak. Yağışların Akdeniz'de yer yer çok etkili olması bekleniyor. Zamanında sonbahar yapraklarını toplamayı başaran belediyeler için rahat bir hafta sonu var önümüzde. Yok, yapmadılar ise şimdiden acil müdahele ekiplerini kursalar iyi olur.
Haftanın ilerleyen günlerinde sıcaklık biraz daha artacak, yağışlı hava etkisini kaybederek kuzeydoğuya, Karadeniz bölgesine doğru çekilecek ve 17 Kasım Pazartesi günü yüksek yerlere kar bırakacak. Tabii toz, bakteri ve mantar da bu hava ile birlikte geleceği için geçen hafta dinç olan vücudunuzdaki dertler yeniden depreşmeye başlayacak. Soğuk hava geceleri sadece İç ve Doğu Anadolu'da etkisini sürdürecek.
Toplam 9 günlük bayram tatili dolayısıyla çoğunuzun hareketlenme eğiliminde olacağı hafta sonu için kesin öngörüler olmasa da havanın ılıman ve yağışsız geçmesi bekleniyor. Hedef bölge olarak Ege ve Akdeniz'in seçilmesi halinde yağıssız ve mevsim için ılıman sayılacak bir tatil geçirmeniz kuvvetle muhtemel. Gün boyu sıcaklıklar 15-20 derece arasında olacak gibi görünüyor. Halen deniz suyu sıcaklıklarının da
20-22 derece civarında olması güzel bir tatilin sizi beklediğinin bir başka müjdesi.