Bu sporun hakemi yok, ruhu var

Siz de benim gibi frizbinin sadece plajda, piknikte oynanan bir oyun olduğunu zannediyorsanız fena halde yanılıyorsunuz. Yuvarlak, plastik bir oyuncağın havaya fırlatılmasından ibaret olduğunu sandığımız oyun aslında yurt dışında çok iyi bilinen bir spor dalı. Adı da ultimate. Henüz bir milli takımımız yok ama sekiz farklı takımda oynayan yaklaşık 200 Türk ultimate sporcusu var. Kadın oyuncu sayısının da oldukça fazla olduğu bu sporun ayrıntılarını dinlemek üzere Bostancı sahilinde buluşuyorum ultimate’çılarla. Ultimate’ı Türkiye’ye getiren Andrew Hochstedler, Oyunun Ruhu Derneği’nin başkanı Cem Gürses, Boğaziçi Üniversitesi takımının kaptanı Emre Can, Caddebostan takımı temsilcisi Tolga Açan ve Yeditepe Üniversitesi takımının kaptanı Ayşegül Açar sorularımı yanıtlıyorlar. Bu sporun en önemli özelliği bir felsefesinin olması. “Oyunun ruhu” ismi verilen bu felseye göre maçlarda hakem yok. Tolga Açan: “Futbolda maç bitince arkadaş oluruz denir ya, biz sahada da arkadaşız.”

* Türkiye’ye ultimate’ı siz getirmişsiniz...

Andrew Hochstedler: Babamın işi nedeniyle Türkiye’de doğup büyüdüm. Hayatım boyunca da futbol oynadım. Amerika’da üniversitede okurken çok üst seviyede bir futbol takımına girmek istedim ama giremedim. Bir arkadaşım frizbi oynuyordu. O önerdi. Türkiye’ye döndüğümde artık futbol ilgimi çekmiyordu. Burada bir takım başlatmanın güzel olacağını düşündüm. 2006’da arkadaşlarımla buluşup kendi kendimize oynayarak başladık.
Tolga Açan: Eğitimli ve sertifikalı bir antrenör olan Ken Jacobs’un da Andrew gibi Türkiye’de bu sporun gelişiminde payı büyük.

* Bu oyunda hakem niye yok?

Cem Gürses: Çünkü gerek yok. “Oyunun ruhu” diye bir felsefesi var. Anlaşmazlıklarda oyuncular anlaşarak sonuca varıyorlar.

* Diyelim ki anlaşmazlık çözülemedi...

Emre Can: Diskin tartışmasız olduğu en son pozisyona geri dönülüyor.

* Bir ultimate milli takımımız var mı?

Cem G.: Geçen sene karma bir takımla Amsterdam’daki bir turnuvaya “Turkish Nationalish” ismiyle katılmıştık. Bu sene de benzer oluşumlar var ama henüz resmi bir milli takım yok çünkü bir federasyon yok. Federasyon olmak için oyuncu sayısının artması gerekiyor.

* Havalı bir şey mi ultimate oynamak?

Emre C.: Spor yapmanın her zaman iyi bir tarafı var ama frizbinin geçmişindeki o köpekle yakın ilişki nedeniyle pek havalı değil (gülüyor).
Andrew H.: “Köpekler gibi ağzınızla mı yakalıyorsunuz?” sorusu çok sorulur.
Ayşegül Açar: Ben en son “Sen hiç bir araya gelip birbirine disk atan köpek gördün mü?” dedim artık (gülüyor).

“Bir düdükle çözdük işi”

Andrew Hochstedler
Bu sporla ilgilenmeye başladıktan bir süre sonra öğretmeden oynamanın çok zevksiz olduğunu fark ettim. Bir gün antrenmana beyaz tahta getirdim, “Durun, bugün bunu öğreneceğiz” deyip bildiklerimi öğretmeye başladım. İnsanlara öğretmek, yardım etmek zamanla en önemli motivasyonum oldu.
Tolga Açan
Doğrudan genel müdüre bağlı olduğum bir işim var ve aniden yoğunlaşabiliyor. Ama ertesi güne yetiştirilmesi gereken çok önemli işlerim olsa bile antrenmanı kaçırmayıp işimi gece geç saatlerde bitiriyorum. Çünkü bu sporu çok seviyorum. Hem kafamı boşaltıyor hem zindelik veriyor.
Ayşegül Açar
Kadın kaptan olmak çok zor. Sahada
15 erkek oluyor, biri gidiyor bir kenarda top oynuyor, öbürü diski kafasına göre atıyor, beriki daha iyi bildiğini iddia ediyor... Ben de onları hizaya sokmaya çalışan, bunun için bağıran çağıran bir tiptim. Ama sonra bir düdükle çözdük işi. Normalde düdük yok ama ben antrenmanlarda mutlaka kullanıyorum.

Ultimate nasıl oynanır?

* Kuralları nedir ultimate’ın?

Emre C.: Üç ‘division’ var: Open division’da kadın da olabiliyor ama genelde takımdaki herkes erkek. Mix’te belli oranda kadın kesinlikle sahada olmak zorunda. Bir de kadınlar division’ı var. Onda da takımlar sadece kadınlardan oluşuyor. Saha futbol sahası uzunluğunda ama biraz daha dar.
Tolga A.: Sahada yedişer kişiden iki takım oluyor. Disk elinizdeyken koşamıyorsunuz. Amaç karşı takımın paslaşmasını mümkün olduğu kadar engellemek. Diski elden çıkartmak için belli bir süre var. Ne kadar uzağa atılırsa ve havada ne kadar uzun kalırsa o kadar iyi. Karşı takımın ceza sahasının önündeki alan içinde birisi kendisine gelen pası tuttuğunda sayı oluyor. 50 dakikalık maçlar yapıyoruz. Turnuvaların başında kaç sayı olacağı belirleniyor. “13’te bitsin” deniyor mesela.