Ekim N. Kaya-Ödevim

Hangimiz ödev yaparken sıkıntıya düşmedik ki; nereden, nasıl başlanacak; neler okunacak, nasıl yazılacak? Her yaştan öğrencinin yaşadığı bu sıkıntıyı fark edenler, internette ödev-tez siteleri hazırlamaya başladılar. Bu sitelerde edebiyattan matematiğe birçok dersle ilgili ödev bulunuyor. Bazılarında "kişiye özel" ödev, bazılarında "ödev borsası" bile var. Kimi internet siteleri ise tez konusunda uzmanlaşmış. Peki, bu siteler öğrenciler için faydalı mı, zararlı mı? Hazır ödev ve tezler, öğrencileri tembelliğe itip yaratıcılıklarını köreltir mi? Ya da bu sitelerden yararlanmak "ahlaki olarak" doğru mu?
Çocuk ve ergen psikiyatristi Prof. Dr. Bengi Semerci'ye göre sitelerden önce eğitim sistemi tartışılmalı: "Öğrencileri tembelliğe iten siteler değil eğitim sistemi. Önceden de ansiklopediyi açıp ödev yazıyorlardı. Önemli olan öğrencilere araştırma yapabilecekleri, yorum katabilecekleri ödevler vermek. Böyle olursa zaten bu siteler iş yapmaz. Faydalı değiller ama onları yaratan da sonuçta eğitim sistemi." Acıbadem Hastanesi pedagoglarından Ayşegül Salgın ise "Bu uygulama öğrencileri tembelliğe iter" diyor. "Özellikle ilköğretim ve lise çağında verilen ödevlerin amacı çocuğa nasıl araştırma yapması gerektiğini öğretmektir. Kapağına kadar hazırlanmış ödevlerle bu siteler bunu baltalıyor. Öğretmenlerin yol göstererek ödev vermesi gerekir. Anne-babaların da çocuklara kaynaklara nasıl ulaşacağı konusunda rehberlik etmeleri lazım."

2001'den beri site yayında. Başta üye olmak için ödev göndermek gerekiyordu. Kısa zamanda sayı arttı. Bir süre sonra elektronik kitap, resim derlemeye başladım. Sonra da ücretli üyelik gündeme geldi. Bir aylık 20, altı aylık 30, yıllık üyelik ise 50 milyon lira. Ücret banka havalesi, kredi kartı ile ödeniyor. Yani veliler durumdan haberdar... Bence öğretmenler tembellik yapıyor. İlköğretim öğrencilerine hep aynı ödevler veriliyor. Okulların açıldığı ilk hafta İlköğretim Haftası, ikinci hafta ise Atatürk'ün özdeyişleri aranıyor. En çok aranan kitap özeti "Çalıkuşu"nun özeti. Özellikle ilköğretimde durum vahim. Lise ya da üniversitedekiler ise sitede bir konu aradıklarında birçok sonuç çıkıyor karşılarına. Amacımız online bir kütüphane yaratmak, içeriği genişletmek.


İki yıldır site yayında. 11 bin üyemiz var. Yüzde 70'i lise, yüzde 30'u ilköğretim öğrencisi. Diyelim ki kümelerle ilgili bir ödev var. İyi bir küme ödevi nasıl olur, bunun planını yapıp hazırlıyoruz. Bu şekilde öğrenci ödevde nelerin bulunması gerektiğini öğreniyor. Diğer sitelerde öğrenciler ödev hazırlayıp gönderiyorlar. Bir ödev aynı okulda onlarca kişi tarafından kullanılabiliyor. Biz kişiye özel hazırlıyoruz. ÖSS konusunda da rehberlik hizmeti veriyoruz. Ödev araştırmayı teşvik etmeli ama ne yazık ki Türkiye'de böyle değil. Ayrıca siz dönem ödevi zamanında Taksim'deki Atatürk Kütüphanesi'ne gidin, dışarıdaki kuyruğu görün. Ansiklopediler yerlerde, arama-tarama hizmeti yok. Bir öğrencinin bilgiye ulaşması imkansız.

İlk Türkçe siteyi beş yıl önce ben yaptım. Bir tür sanal kütüphane. İçeriğin tamamı ödev değil. Ömür boyu üyelik ücretimiz 20 milyon lira. Üyelerin yüzde 45'i üniversite, 35'i lise, kalanı da ilköğretim öğrencisi. Tembelleştirdiği fikrine katılmıyorum. Öğrenci nereden bulacak bu kadar bilgiyi? Sonuçta yol gösteriyoruz. Ben de öğretmenim, bir öğretmenin amacı yol göstermektir. Ben doküman sağlıyorum, ilgilenenler de onu indiriyor. İlköğretim çağındaki çocukların velileri durumdan haberdar hatta kendileri üye oluyor. Öğretmen, öğrencinin ödevini öğrenip öğrenmediğini test etmeli. Etmiyorsa bir aksaklık vardır.

Site bir yıldır yayında. Bir öğrenci ya da araştırmacı çalışmasıyla ilgili bilgi ve yön göstericiye gereksinim duyup bize başvuruyor. Ücret çalışmanın özelliklerine göre değişiyor. Tezleri, üniversitede okumuş, yüksek lisans ya da doktorasını tamamlamış, bir bölümü akademisyen olan 18-20 kişiden oluşan bir ekip hazırlıyor. Ödev-tez sitelerinden önce sisteme bakmak gerekli. Türkiye'deki egemen ödev yaptırma anlayışı öğrenciyi tembelliğe itiyor. AB'yi birçok alanda örnek almak istediğini iddia edenlere bu ülkelerdeki ödev / eğitim ilişkisini iyi incelemelerini öneririz. Öğrencinin kendini geliştirebilmesi için daha çağdaş yöntemlerin uygulanması bir önkoşuldur.

Site yaklaşık üç senedir yayında. Almanya'da iki hukuk ve bir tıp öğrencisi olarak kurduk. Tezler-ödevler bölümünden herkes ücretsiz yararlanabilir. Amerika ve Avrupa'da bu tür siteler giderek büyüyor. Yeni nesillerin yaratıcılığını asıl engelleyecek olan, bilimsel çalışmaların yayınlanması değil saklanması. Tembelliğe eğilimli öğrenciler, her durumda işin kolayını bulurlar. Asıl problem ahlaki. Bir öğrenci hazırladığı ödevde hırsızlık yapmaktan, her şeyden önce vicdanen çekinmeli. Çözüm ne tez-ödev sitesini kapatmak, ne de sert cezalar vermek. En etkili yol, öğretmenlerin siteleri gözden geçirip çalınmış ödevleri ortaya çıkarması ve yapanları cezalandırması.