Cumartesi Maltanın "derin" tarihi

Maltanın "derin" tarihi

26.01.2002 - 00:00 | Son Güncellenme:

Malta Adasının geçmişinde istila ve savaşların yeri büyük. İşkence aletleri ve tekniklerinin sergilendiği müze de turistlerden yoğun ilgi görüyor

Maltanın derin tarihi

Türkleri Osmanlı kuşatması (Büyük Kuşatma) gösterimi, Mdina Zindanları, Geceyarısı Ekspresi filminin çekildiği Saint Elmo Kalesi ve I. Dünya Savaşı sırasında Maltaya sürgün edilen Osmanlı aydınları ile anıyor.Maltanın başkenti Valetta, Türk kuşatmasında, Malta Şovalyelerinin yetersizlikleri de göz önünde bulundurularak daha çok savunma amaçlı planlanmış. Michelangelonun öğrencisi olan Francesco Laparelli yepyeni bir şehir kurmak için kolları sıvamışsa da "istilaya uğramış" bir şehir görüntüsünü asla bozmamış. Büyük araçların şehir merkezine girmesi yasak280 yıl Maltada hüküm süren Şovalyelerin yaptırdığı eşsiz saraylar, kiliseler ve kaleler Maltanın kültür hazinelerinin sadece birkaçı. Mısır piramitlerinden yaklaşık bin yıl önce inşa edilmiş tapınakları, Fenikelilerden kalma geleneksel balıkçı tekneleri ise koyları süslüyor. Blue Grotto ve kardeş ada Gozodaki Azure Window, UNESCO tarafından koruma altına alınmış eşsiz güzellikte doğal oluşumlar. Valettanın merkezine büyük araçlar alınmıyor. Şehrin kapısının tam önünde, neredeyse Maltanın en önemli simgesi haline gelmiş olan "Malta Otobüsleri"nin ana durağı var. Emeklilik yaşları çoktan geçmiş olan, sarı-turuncu renklerdeki bu sevimli otobüslerle adanın her bir ucuna kolayca ulaşılabiliyor. Bu arada, Gozo Adasında da bu otobüslerden var ancak renkleri gri-kırmızı ve onların da adı "Gozo Otobüsü". Malta Adasının istilalarla dolu tarihini, kaleler, surlar ve gözetleme kuleleri anlatıyor. Ülke dilini, dinini, mimarisini, kültürünü ve alışkanlıklarını Fransız, İngiliz ve Araplardan aldıysa da Tarihte Sicilyalılar, Fenikeliler, Yunanlılar, Romalılar, Araplar, Normanlar, İspanyollar, Türkler, İngilizler ve Fransızlar tarafından istila edilen Malta, turizm gelirini ise çeşitli dönemlerde ülkelerin işkence yöntemlerini ve işkence aletlerini sergileyerek elde ediyor. Maltada diğer bir görülmesi gereken şehir, eski başkent olan ve adından da anlaşılacağı üzere Arap izleri taşıyan Mdina. Buradaki en çekici müze, Maltayı istila etmiş olan tüm milletlerin kendilerine özgü işkence stillerinin sergilendiği Mdina Zindanları. İnsanın tüylerini ürperten ve işkence tekniklerinin, gerçek insanlar üzerinde vahşice uygulanışını, çığlık efektleri eşliğinde duymak rahatsız edici ama görmekte fayda var. Hayvanlar için özel vaftiz günleri düzenleyen Maltalılarla Gozolular birbirlerinden hiç hoşlanmıyor. Hatta aralarındaki ilişkiye bakılırsa Gozolular kendilerini resmi olmasa da bağımsız ilan etmişler. Turgut Reis burada öldü, Ziya Gökalp sürgüne geldi Maltanın bir özelliği de ünlü Türk denizcisi Turgut Reisin adadaki izleri. 1565 yılındaki Osmanlı kuşatması sırasında Turgut Reis burada şehit olurken, yıllar sonra Türk aydınlarından Ziya Gökalp, o dönemin istihbarat teşkilatı başkanı Kuşçubaşı Eşref Bey, Hüseyin Rauf Orbayın da aralarında bulunduğu Osmanlı aydınları İngilizler tarafından Vitorisa bölgesindeki surlarla çevrili Vardela Sarayına sürgün edildi. Malta; Gozo (65 km2), Comino (2,5 km2) ve Malta (390 km2) olmak üzere toplam üç adadan oluşuyor. Ancak Comino Adası, üzerinde sadece bir ailenin yaşadığı, turistlerin pek rağbet etmediği, belki de saymaya değmeyecek kadar küçük bir ada. Maltalılar insanların yaşamadığı Cominotto ve Filfola adalarını ise neredeyse unutmuş gibi. Malta dili Arapça ve İtalyanca karışımı bir dil. Ülkedeki herkes İngilizce bildiğinden, bu dille doğrudan muhatap olmayabilirsiniz. Adada geçerli olan para birimi ise Malta Lirası. (1 Malta Lirası = 2,3 Amerikan Doları) Rodostan kovulduktan sonra St. John Şovalyelerinin yerleştiği 400 bin nüfuslu Malta Adası surlar, kaleler ve gözetleme kuleleriyle çevrili ve hiçbir doğal kaynağa sahip değil. Cominoda sadece bir aile yaşıyor