Cumartesi Metaforlar ya da kıssadan hisse

Metaforlar ya da kıssadan hisse

09.12.2005 - 00:00 | Son Güncellenme:

.

Metaforlar ya da kıssadan hisse

cengizeren@erenlp.com Anlatılanın değil anlaşılanın önemini de vurguluyor bu sonuç. Örnek olarak para sıvı olmadığına göre "banka hortumlamak" başka bir anlamı ifade ediyor. Yerine göre "Atın ölümü arpadan olsun", "Sapla samanı birbirinden ayırmak lazım" mesajları da öyle. İlk mesajda at ve arpa arasındaki bağlantı kurulurken, kişi bu bağlantıyı kendisini anlatmak için kullanıyor olabilir. Sap işe yaramaz, saman ise yararlı denmek isteniyor ama ikisinin de ot olduğu fark edilmeli. "Ak akçe kara gün içindir" ifadesinde de akçenin ak ya da kara olabileceği söyleniyor. Buradaki ak ve kara artık renkten başka bir anlama taşınıyor zihnimizde. Baktığınızda çok güzel veya yakışıklı olmayan birine "O güzel bir insandır" denmesi de farklı bir anlamı ortaya çıkaracaktır. Tom ve Jerry de bir metafor sayılabilir, çocuklar bu filmde kendilerini Jerry yerine koyacaklardır, farkında olmadan. Chomsky'nin şu önemli cümlesini anmadan olmaz. "Renksiz yeşil fikirler çılgınca uyurlar", şimdi uyanmaya başlamış olsalar bile. Tıpkı "Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan" cümlesinin gemi seyahatini anlatmadığı gibi. Metafor kullanmak istiyorsanız, ne anlamlara geldiğini önceden fark etmeniz yararlı olabilir. "Siz bu yazıyı okurken, ocaktaki çay keyifle tebessüm ederek tütüyordu" ise bu yazının kapanış cümlesi olabilir. Var olan bir durumun başka bir durum ya da nesneyle anlatılması kıssadan hisse yapılmasını sağlıyor.