“Pazar arabalarına veda ettik”

Burası Beykoz’un Çamlıbahçe mahallesi. Bu mahallede kadınlar pazara, misafirliğe hatta çocuklarını okuldan almaya bile bisikletle gidiyor. Birçoğu yıllar sonra bisiklete binmeye çekinse de Eti ve Aktif Yaşam Derneği’nin bisiklet kullanımını teşvik etmek amacıyla geliştirdiği Sarı Bisiklet Projesi hepsinin fikrini değiştiriyor. Eti önce mahalleye üç bisiklet hediye ediyor. Her geçen gün bisiklete binmek isteyen kadın sayısı artınca üç bisiklet yetersiz kalıyor. Çamlıbahçe kadınlarının aklına bir fikir geliyor ve her ay düzenledikleri altın gününün konseptini “bisiklet günü” olarak değiştiriyorlar. Aralarında topladıkları parayla her ay bir kadına bisiklet alınıyor. Bisikleti olmayan kadın kalmayana kadar devam edip altın günlerinde aldıkları fazla kiloları bisiklete binerek vereceklerini söylüyorlar.

“Birilerinin öncülük etmesi gerekiyor”

Yasemin Kuş
(38, iki çocuk annesi)

- Mahalledeki diğer kadınları bisiklete binmeye teşvik eden kişi sizsiniz. Eti Sarı Bisiklet Projesi’yle tanışmadan önce de bisiklet kullanıyor muydunuz?

Bisiklete biniyordum eskiden ama sonra fırsat olmadı. Son zamanlarda evde üç tane bisiklet olduğu için tekrar ara ara binmeye başladım. Eti Bisikletli Kadın Projesi mahalleye ilk geldiği gün, kahvaltı ederken eşimle bisikletlerden konuşuyorduk yine. “Yasemin sana üç tekerlekli bir bisiklet alalım da markete rahat gidip gelirsin” dedi eşim. Ben de “Tamam, konuşuruz” dedim. Sonra okula gittim çocuklarla, tesadüfen Sarı Bisiklet Projesi’yle tanıştık. Onlara direkt “Üç tekerlekli bisikletiniz var mı?” diye sordum. O gün başka bir şey isteseymişim olacakmış ama iyi ki bisiklet istemişim.

- Mahalledeki diğer kadınlara projeden bahsettiğinizde ilk yorumları ne oldu?

Genelde kadınların çoğu “Biz de binelim” diyor ama aralarında “Kullanabilir miyim?” diye tereddüt edenler var tabii. Başı kapalı bir arkadaşımız bir süre dışardan nasıl göründüğünü kafasına takıyordu. Çekiniyordu insanlardan. Sonra biz onu kötü ya da komik durmadığına ikna ettik, şimdi her gün kaç tur atıyor sayamıyorum. Birilerinin öncülük etmesi gerekiyor, teşvik edince tüm kadınlar tereddütlerinden kurtuluyor.

“Altın gününde aldığımız kilolar bisikletle gidecek”

- Altın günü yerine bisiklet günü yapmaya nasıl karar verdiniz?

Proje kapsamında kadınları nasıl bisiklete yönlendiririz diye düşünürken altın günü yerine bisiklet günü düzenlemek aklımıza geldi. Bu ikinci buluşmamız, bir öncekinde daha az kişiydik. Bu defa dört arkadaş daha katıldı aramıza. Daha da kalabalık olmayı hedefliyoruz.

- Neden altın yerine her ay birine bisiklet almayı tercih ettiniz?

Çünkü altını alıp bir kenara birikim olsun diye koyuyoruz. Biz de o altınla birlikte evde oturuyoruz. Bisiklet ise bizi sokağa çıkarıyor, sosyalleşiyoruz. Ne kadar kalabalık olursak o kadar güzel olur. Güne katılan herkes bisiklet sahibi olana kadar projeyi sürdüreceğiz.

- Bisiklet günlerini evde mi düzenlemeye devam edeceksiniz?

Dışarıda buluşmaya gayret gösteriyoruz. Mahalleye yakın bir piknik alanı var, gün için orada buluşup yemekten sonra bisiklete binmeyi düşünüyoruz. Biz günleri evde yaptığımız zaman, pastalar, börekler, çörekler eksik olmaz. Herkes bir şey yapar getirir. Öyle olunca gelen her şeyi yiyoruz sonra da “Ay bugün ne kadar çok yorulduk” deyip ayaklarımızı uzatarak televizyon izliyoruz. Haliyle de kilo alıyoruz. Şimdi bisiklet günlerinde o kiloları vereceğiz.

- Mahallelinin yorumları
ne oluyor?

Herkes alıştı. Mesela benim kayınvalidem hem laf ediyor hem de alışverişe beni gönderiyor, bisikletle taşıması kolay olduğu için. Çocukları almaya okula gidiyoruz, güvenlik görevlileri hemen demir kapıyı açıyor, içeri sokuyoruz bisikletleri. Ben çocukların çantasını bisikletle taşıyorum, onlar da yanımdan yürüyor.

- Sizin için bisiklete binmenin en iyi tarafı ne oldu?

Pazar alışverişi... Poşet taşımaktan kurtuldum. Hiçbir yere gitmeye üşenmiyorum. İki dakikada her yere gidiyorum. Bisikletim üç tekerlekli. Alışverişe gitmek isteyen tüm arkadaşlarıma veriyorum. Bisikleti olmayanlarla birlikte kullanıyoruz. Pazar arabalarına veda ettik, bisikletin sepetini dolduruyoruz.

NE DEDİLER?

“Alışverişe çıkmak için bisiklet alacağım”

Sevda Yalçın
(44, dört çocuk annesi)
Ben genç kızlığımda Almanya’da yaşarken çok kullanıyordum ama şimdi “Yaşadığım muhit kaldırır mı bunu?” diye endişelerim oldu. Zaten evlendikten ve çocuk sahibi olduktan sonra birçok şey daha zorlaşıyor. Ama artık ben de arkadaşlarım gibi mahallede bisiklet kullanmaya karar verdim. Bisiklet gününe de bunun için katılıyorum, kendime bir bisiklet alıp mutfak alışverişine çıkabilirim.

“Eşimden doğum günü hediyesi yeni bisiklet isteyeceğim”

Meral Okat
(30, bir çocuk annesi)
Ben hem spor amaçlı kullanıyorum hem de markete gideceğim zaman iki dakikada işimi hallediyorum. Çok rahatlık sağladı bana. Yedi yaşında bir oğlum var, o da bisiklete binmeyi çok seviyor. Onun bisikletini değiştireceğiz karne hediyesi olarak. Benim de aklıma geldi, ben de eşimden doğum günü hediyesi olarak yeni bisiklet isteyeceğim. Artık eşlerimiz yıldönümünde ya da doğum günlerimizde ne hediye alsam diye düşünmeyecek.

“Çocuklarım anne sen kullanamazsın diyor”

Binnaz Alataş
(43, üç çocuk annesi)
Ben bugün ilk defa güne katılıyorum. Daha önce hiç bisiklet kullanmadım. Üç çocuğum var, üçünün de bisikleti var ve bana “Sen kullanamazsın” diyorlar. Ama ben üç tekerlekliyle başlayacağım, belki alıştıktan sonra iki tekerlekliye geçerim. Aslında üç tekerlekli pazara gitmek için daha avantajlı.