Dedelerimizin Atatürk’ü sevmediği algısı yaratılıyor

Birinci Dünya Savaşı’nın 100. yılı münasebetiyle CHP milletvekili Mustafa Balbay’ın öncülüğünde düzenlenen “100. Yılında 1. Dünya Savaşı Sempozyumu” bu kez cephede omuz omuza savaşan komutanların torunlarını bir araya getirdi. Mareşal Fevzi Çakmak’la aynı ismi taşıyan torunu Fevzi Çakmak, İsmet İnönü’nün torunu Hayri İnönü, Kazım Karabekir Paşa’nın torunu Pınar Feyzioğlu Akkoyunlu ve Enver Paşa’nın torunu Osman Mayatepek’in bir araya geldiği sempozyumda Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı cephesinde çekilmiş özel arşiv fotoğrafları da sergilendi.
Mustafa Kemal Kültür Merkezi’nde düzenlenen sempozyum öncesi Milliyet için yan yana gelen 4 torun, dedelerinin Atatürk’e duyduğu sevgi ve hayranlığın altını çizerek, “Türkiye’de tarihi gerçekler çoğu zaman çarpıtılıyor. Özellikle Enver Paşa, Kazım Karabekir Paşa ve İsmet İnönü’nün Atatürk’ü sevmedikleri sanki İstiklal Savaşı sırasında ona karşı çıktıkları gibi bir algı yaratılmaya çalışılıyor. Dedelerimiz Atatürk’ün kahramanlık ve önderliğini kabul etmiş kişilerdi” dediler.

‘Karabekir Atatürk’ü tutuklamadı’
Kazım Karabekir Paşa’nın torunu Pınar Feyzioğlu Akkoyunlu şunları söyledi: “Dedem 1948’de Meclis Başkanı olduğu sırada vefat etti. O sırada annem ve ikiz kardeşi evli değildi. Dolayısıyla dedemi hiç görmedim ancak bu Karabekir’i tanımamak anlamına gelmiyor. Evimizin içinde Karabekir ilkesini somut bir şekilde hissederdik. Karabekir İstiklal Harbinde Mustafa Kemal’in yanında yer almıştır. Padişah tarafından Mustafa Kemal Paşa’yı tutuklaması söylenen dedem, Samsun’a çıkan Gazi’ye ‘Emrinizdeyim Paşam’ demiştir. Karabekir’i Atatürk karşıtı gibi göstermeye çalışarak toplumu yanlış yönlendirmeye çalışan kesimler var.”

‘Dedem devrimlere karşı çıkmadı’
Mareşal Fevzi Çakmak’ın aynı ismi taşıyan torunu Fevzi Çakmak da, “Ben Fevzi Paşa’nın kardeşinin torunuyum. Ancak dedem Çanakkale’de şehit düştüğünde babam henüz 6 aylıkmış. Mareşalin çocuğu olmadığı, babam da asker kökenli olduğu için Fevzi Paşa’nın yanında büyütülmüş. Mareşal son nefesine kadar Atamızın yanında olmuş, ona destek vermiştir. Atatürk’le hiçbir fikir ayrılığı yaşamayan onunla en küçük bir tartışması olmayan kişidir. Fevzi Paşa, Kurtuluş Savaşı planlarını Atamız’la birlikte hazırlamıştır. Dedem dindar biriydi. Ancak hiçbir zaman Atatürk devrimlerine karşı çıkmadı” diye konuştu.

‘Enver Paşa’nın ölümü Atatürk’ü üzmüştür’

Enver Paşa’nın torunu Osman Mayatepek, Enver Paşa’nın Atatürk’ü sevip takdir ettiğini belirterek, “Enver Paşa, Mustafa Kemal Paşa’nın askeri kabiliyetini son derece seviyor ve takdir ediyordu. Atatürk, Enver Paşa’nın ölümünü 4 Ağustos 1922’de Kılıç Ali’den öğrenmiş, gözünden birkaç damla yaş gelerek ‘Allah rahmet eylesin, yiğit adamdı’ demiştir. Atatürk, Enver Paşa için ayrıca ‘Bir güneş gibi doğmuş, bir gurup ihtişamıyla batmıştır. Gerisini tarihe bırakalım’ ifadelerini kullanmıştır. Enver Paşa’nın elbette hataları vardır ancak Alman hayranlığı lafları bırakılıp hakiki belgelere bakma zamanı gelmiştir” diye konuştu.

‘Belgelerle konuşsunlar’

Mayatepek, kamuoyunda yıllardır tartışılan bazı konular hakkında da önemli açıklamalarda bulundu:
“Enver Paşa, yanlış anlatılıyor. 1. Dünya Savaşı’na girmemizde Enver Paşa suçlanır, kendisi Alman hayranı olarak anlatılır. Osmanlı Devletinin harbe girmemesine olanak yoktu. Enver Paşa bunu anlamıştı. Aslında İngilizler’in, Ruslar’ın ve Fransızlar’ın kapısını çalarak müttefiklik kurmak istemiştir. Ancak bu ülkeler Osmanlı’yı müttefik olarak istememiştir. Enver Paşa ve İttihat Terakki üyeleri, muhtemelen harpten galip gelemeyeceklerini biliyordu.
‘Neyi kurtarabilirsek kardır’ diye düşünerek sonuna kadar savaş verdiler.
Enver Paşa’nın harbiye nazırı olmasını Naciye Sultan’la evlemesine bağlamayı seven tarihçiler var. Oysa ki dedem, Naciye Sultan’la evlenmeden 3 ay önce Harbiye Nazırı olmuştu. Sarıkamış’ı Enver Paşa’nın suçu, kabahati olarak görenler neden Çanakkale’yi görmüyorlar. Enver Paşa’nın Çanakkale’ye hiç mi katkısı yok? Efsane mitolojik şeyler yaratmak yerine belgelerle konuşmamız gerekiyor. Enver Paşa cepheden cepheye koşmuş, aile hayatı olmamıştır. Ne yazık ki oğlu Ali’yi hiçbir zaman göremedi.”

‘İnönü eşini bırakıp mücadeleye katıldı’

İsmet İnönü’nün Şişli Belediye Başkanı olan torunu Hayri İnönü ise, Türkiye’de 1. Dünya Savaşı’nın anlaşılmasına yönelik yeterli çalışmaların yapılmadığını dile getirirken, dedesiyle olan ilişkisini ve anılarını ise şöyle anlattı: “Bizim ilişkimiz büyükbaba, torun ilişkisiydi. İsmet İnönü için ailesi çok önemliydi. Ben İsmet Paşa’yı ilk etapta büyükbabam olarak sevdim. Dedem, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı’ydı ve Türkiye’yi 2. Dünya Savaşı’ndan uzak tuttu. İsmet Paşa, 1. Dünya Savaşı yıllarında hem karargahta, hem de birçok cephede görev aldı. Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcında Mustafa Kemal’in ‘gel’ çağrısıyla ceketini alıp mücadeleye katıldı. Dedem, ülkesi uğruna çok sevdiği eşini geride bırakarak, Atatürk‘ün önderliğinde İstiklal mücadelesine girişti.”