Devletin ‘bonzai’ refleksi gecikti

Avrupa’da hızla yayılan ve son yıllarda Türkiye’yi de kasıp kavuran Bonzai adlı uyuşturucu maddeyle mücadele konusunda devletin, “yabancı” kaldığı ortaya çıktı. Bonzai, Türkiye’de ilk kez 2010’da çıkarken, 2011’de 11 kentte görülen uyuşturucu maddenin yurt genelindeki kullanıldığı kent sayısı üçe katlandı. Buna karşılık; yılbaşından itibaren başlatılan aktif çalışmalar sonucunda bonzai imal edilen üç imalathane ortaya çıkarılırken, yakalanan şüpheli sayısı da ikiye katlandı. İçişleri Bakanlığı’nın, devletin ilgili kurumlarının harekete geçmesi için özel eylem planı hazırladığı öğrenildi.
Milliyet’in aldığı bilgiye göre, Bonzai’nin etken maddesi, “Sentetik Cannabinoit” olarak tanımlanıyor. Bonzai, laboratuvar ortamında elde edilen sentetik Cannabinoit adlı kimyasalın, kurumuş bitki yapraklarına emdirilmesiyle hazırlanıyor ve daha sonra sigara ve nargile gibi tütün ve tütün mamullerine eklenerek solunum yoluyla tüketiliyor. Yapılan araştırmalarda sentetik Cannabinoit, Bonzai ağacının kurumuş yapraklarının yanı sıra benzer bitki türlerinin kurumuş yapraklarında da kullanılıyor.

Kargo tercih ediliyor
Çoğunlukla Avrupa’dan posta kargosuyla Türkiye’ye gönderildiği belirlenen sentetik Cannabinoit, oluşturulan imalathanelerde kurumuş bitki yapraklarıyla ölüm düzeyi yüksek uyuşturucu madde haline dönüştürülüyor. Halen, 100’den fazla çeşidi imal edilen sentetik Cannabinoit, Türkiye’de içine kolonya, alkol türevi maddeler ve fare zehiri gibi farklı kimyasallar katılarak etkisi ve tesiri daha artırılmış biçim alarak yasadışı suç örgütlerince ticari dolaşıma sokuluyor. Bu farklı katkı maddelerle üretilen Bonzai, tüketilmesi halinde kısa sürede ölüm olaylarının yaşanmasına neden oluyor. Bonzai, esrarın alternatifi ve üst basamağı olarak değerlendiriliyor.
Sentetik uyuşturucu madde olan bonzainin hammaddesinin yurtdışından gelişini önlemek amacıyla özellikle emniyet birimlerinin bazı yöntemleri uygulamaya koyduğu öğrenildi. Bu kapsamda, yurtdışından gelen hammaddenin yakalanması ve takibi için İstanbul’daki Atatürk Havalimanı Gümrüğü’nde narkotik uzmanı polislere görev verildiği kaydedildi. Ayrıca, Madrid Havalimanı’nda uygulanan güvenlik önlemlerini yerine getiremeyen Avrupa’nın diğer ülkelerindeki havalimanınlarından Türkiye’ye gelen şüpheli paketlerin incelemesinin daha sıkı yapıldığı kaydedildi.

2 yılda üçe katlandı
Bonzai, ya da resmi adıyla sentetik Cannabinoit maddesi ilk kez 2010’da Türkiye’de kullanılmaya başlandı. İlk dönemlerde sadece Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyük kentlerde görülen sentetik Cannabinoit, 2011’de 10’a yakın kentte kullanılmaya başlandı. Ancak, bu tespitlere karşın devletin uyuşturucuyla mücadelede görev verdiği ilgili birimlerin bonzaiye karşı ilgisiz kalması, gelişen yanlış algı sonucunda 2 yıllık sürede, kullanım alanlarının yüzde 300 dolayında artış göstererek 40’dan fazla kentte kullanılmaya başlanmasına neden oldu.

Üç imalathane ortaya çıkarıldı
Bonzainin yurt genelinde hızlı biçimde yayılması, 2014 yılbaşından itibaren özellikle emniyet birimlerince ülke genelinde yoğun çalışmalar yapılmasına gerekçe oldu. Yılbaşından itibaren Türkiye’de sentetik Cannabinoit imalathenelerine yönelik istihbarat çalışmalarına hız veren emniyet güçlerince yılın ilk 6 aylık döneminde Marmara bölgesinde üç ayrı bonzai imalathanesi ortaya çıkarıldı.

Yanlış algı sorunu
Uzmanlar, bonzainin tüketilmesindeki en etkili propagandanın, “bitki yaprağının tüketilmesinin zararı olmaz” şeklindeki yaygın görüş olduğunu savunuyor. Esrarın çok tüketildiği Türkiye’de, “esrardan daha az zararlı olduğu” yönünde yanlış kamuoyu algısı yaratıldığına dikkati çeken uzmanlar, bonzaiyi kullanan tüketiciler için ölümün kaçınılmaz son olduğunun altını çiziyor. Aynı zamanda, sentetik Cannaniboit maddesine “bonzai” isminin kullanılmasının yanlış olduğunu vurgulayan uzmanlar, “bonzai ismi kullanılarak zararsızlık etkisi yaratılmaya çalışılıyor. Bonzai, gerçekte zararsız bir bitkidir, bu nedenle bir uyuşturucu maddeye isim olması uygun değil” değerlendirmesini yapıyor.