“Batı’dan çok Müslümanlara yakınsınız”

Fish, “Are Muslims Distinctive?” (Müslümanlar Farklı Mıdır?) isimli kitabında, “Müslümanlar suça daha mı eğilimlidir?”, “Müslüman ülkelerde cinsiyet ayrımcılığı daha mı fazladır?” gibi soruları cevaplamaya çalışmış.
Milliyet’in sorularını yanıtlayan Fish, İslam dininin toplumsal konulardaki etkisi ve Türkiye hakkında şu değerlendirmelerde bulundu:
- Otoriter Müslüman ülkelerde yarın seçim olsa çoğunluğun radikal dini liderlere oy vereceği düşünülür. Araştırmama göre bu bir yanılgıdan ibaret.

Şiddetle İslam arasında bağlantı yok
- Aynı şekilde Müslüman nüfusun yoğunluklu olduğu ülkelerde cinayet oranlarının Müslüman olmayan toplumlara oranla düşük olduğu ortaya çıktı. Din burada etkili bir faktör. Bu da Samuel Huntington’ın “Müslümanlar şiddete daha eğilimli” tezini çürütüyor. Şiddetle İslam arasında bir bağlantı yok.
- Türkiye ise enteresan bir ülke. Kadının kamu hayatındaki konumunda Müslüman ülkeler ortalamasının üstünde ama uluslararası standartların altında. Okur yazarlık konusunda Türkiye’deki kadınlar diğer Müslüman ülkelere göre gayet iyi. Ancak ortalama yaşam süresi aralığında Müslüman ülkelerle aynı seviyede. Kadın erkek arasındaki yaşam süresi yalnızca 1.8 yıl.
Türkiye cinsiyet eşitsizliğinde Müslüman ülkelerle sandığından daha fazla benzerlik gösteriyor. Birçok başlıkta Müslüman ülkelerin ortalamasına Batı’ya olduğundan daha yakın. Ancak demokrasi konusunda Türkiye gelişmekte olan ülke standartlarının üstünde.
- Ben Ak Parti’yi demokrasi için bir tehlike olarak görmüyorum. Anayasa reformunu olumlu buluyorum. Ordunun etki alanının daralması önemli.
- İran’da Türkiye’deki gibi bir rejim olsaydı ABD’nin umrunda olmazdı. Burada nükleer silah olsa sorun olmaz mesela.”