Dünyayı belediye başkanları yönetiyor

Dünyanın büyük şehirlerini yöneten belediye başkanları, son zamanlarda yükselen bir oranla ulusal seçimlerden de zaferle ayrılıyor. Kozmopolit dünya şehirlerini idare edebilmek başlı başına bir yetenek gerektirdiği için belediye başkanları ülke yönetmekte de zorluk çekmiyor. Şehirlerin her geçen gün daha çok küresel bir yapı kazanması, yerel liderlerin uluslararası politikalara da aşina olmasını sağlıyor. Eski İstanbul Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan gibi dünyanın diğer önemli yedi lideri de eski belediye başkanı.

Tahran’ı yönetmişti
İran Başbakanı Mahmud Ahmedinecad, eski Tahran belediye başkanıydı. Fransa Başbakanı François Hollande eskiden Tulle şehrinin lideriyken eski cumhurbaşkanı Jacques Chirac ise Paris’in yönetimini 18 yıl boyunca üstlenmişti. Güney Kore’nin eski başkanı Lee Myung-bak ise Seul kentinin belediye başkanıydı. Çin’deki Komünist Parti’nin sekiz üyesinden yedisi, önceden yerel yönetimlerde üst düzey yetkili olarak çalışmıştı.
Bu akımın gelecekte de güçlenmesi bekleniyor. New York Belediye Başkanı Micheal Bloomberg’ın ABD başkanlığını zorlaması, Londra Belediye Başkanı Boris Johnson’ın ise İngiltere’nin güçlü başbakan adaylarından biri olması bekleniyor. Buenos Aires Belediye Başkanı Mauricio Macri’nin Arjantin, Meksiko Belediye Başkanı Marcelo Ebrard’ın ise Meksika başkanlığına soyunacağı tahmin ediliyor.

‘Diplomasikenti’
ABD’nin saygın dergilerinden The Atlantic’te Michele Acuto ve Parag Khanna tarafından kaleme alınan yazıda, bu eğilimin kaynağı olarak şehri ilgilendiren politikaların belediye meclisinin sınırlarını aşarak küresel düzeyde yankı bulması gösteriliyor. Dünyanın farklı şehirleri arasında geliştirilen ilişkiler, belediye başkanlarının küresel politikalara hakim olmasını sağlıyor. Yerel yönetimler kendi uluslararası ilişkiler misyonlarını oluşturuyor, böylece belediye başkanları küresel politikada etkin bir rol üstleniyor. Buna da “diplomacity” (diplomasikenti) deniliyor.

Şehirler birleşiyor
Diplomasinin bu yeni koluna örnek olarak Bloomberg’in New York’ta iklim değişikliği için oluşturduğu ve 58 şehri kapsayan C40 oluşumu gösterilebilir. Başta Avrupa Birliği’nin 10 şehrini kapsayan Avrupa Şehirleri oluşumu bugün 34 ülkeden 135 şehri kapsıyor. Ülke politikaları üzerinde de etkin rol üstlenen yerel yönetimler giderek özerk diplomasi birimlerine dönüşüyor. Son araştırmalar vatandaşların ülkelerinden ziyade şehirlere daha çok bağlılık gösterdiğini ortaya koyuyor. Bloomberg gibi belediye başkanlarına “şehirlerin CEO’ları” denirken ileride şehirlerin “başkanları” gibi muamele görecekleri belirtiliyor.