Fransa'nın kara delikleri

Aulnay-sous-Bois'da, "Buradan 18.00'den sonra geçmiyoruz" diyor otobüs şoförü. Zaten duraklarda da olaylar nedeniyle otobüslerin hava karardıktan sonra siteye uğramadığı yazılıydı. 15 numaralı otobüse de sadece bu nedenle binmiştik. Olayların ilk günlerinde şoförün bir meslektaşını dövmüşler. Şoför, "Otoriteden hoşlanmazlar" diye açıklıyor. Otorite derken sadece devleti ve polisi kastetmediğini anlıyorum. Ebeveyn, itfaiye, okul, kreş, hatta temizlik hizmeti de otoriteyi temsil ediyor.Hava henüz aydınlık olduğundan sitenin ortasından geçiyoruz. Çöpler binaların girişlerine yığılmış. Çöp kamyonları da otoriteyi temsil ediyor. Düzene karşı sınırsız bir isyan duygusu besliyorlar. Paris'in çevresinde, sakinlerinin gündelik sorunlarıyla baş başa yaşadığı, kişiliksiz beton yığınlarından oluşan banliyö siteleri evrende her şeyi yutan kara deliklere benziyor. 13-15 yaşlarında beyaz kapüşonlarıyla başlarını örterek dolaşan bu asi erkek çocukları, yerinde duramayan taylar gibiler. Kol ve bacaklarına tam hâkim olamadıkları belli oluyor. Biraz daha büyüklerinden kolayca ayırt ediliyorlar. Zaten büyüklerin çok azı olayların içinde. Olsa olsa ağabey rolü üstleniyor, zaman zaman arabuluculuk yapıyorlar. Asıl işsiz olanlar bunlar. Yani, göçmen kökenli toplam nüfusun yüzde 20'sinin ezici çoğunluğu. Kaldı ki, birçoğu çoktan "paralel ekonomi"ye, yani yasadışı âleme intisap etmiş durumda. Tezlerden biri, "ufakları el altından bunların kışkırttığı".Belediye otobüsü tek katlı evler ve apartman bloklarının birbirini izlediği çarpık kent dokusunun ortasında hızla ilerliyor. Gözüm park etmiş otomobillere takılıyor. Yüzlercesi adeta yakılmayı bekliyor. Beyaz kapüşonlu, 15 yaşında Otobüse binenlerin, bir iki genç dışında tümü esmer ya da kara derili. Bahçe içindeki evlerde çoğunluk Fransız. Ama muhtemeldir ki hiç otobüs kullanmıyorlar. Çanak antenlerin takılı olduğu balkonlu apartmanlarda oturanlar, çoğunluğu Sahra Çölü'nün kuzey ve güneyinden gelmiş Afrikalılar. Kendilerine niye isyan ettikleri sorulduğunda ağızlarından birkaç kelime çıkıyor: "Sarkozy ve polisler... Bilal Camii'ne göz yaşartıcı bomba... Clichy'de cereyana kapılarak ölen iki genç..." O kadar..."Uzun boylu konuşamazlar zaten. Bunların ötesinde bir açıklama beklemeyin" diyor otobüsümüzün şoförü. Paris'e dönüyoruz. Demiryolu hatları sıkı polis kontrolünde. Biri kadın beş polisten oluşan ekip vagonlara tek tek göz atıyor. Başkent merkezine inip Eyfel Kulesi'ni ya da Champs Elysees Caddesi'ni ateşe vermelerinden korkulan asi gençlerin Paris'e girebilmesinin tek yolu bu hat. Ama o başları beyaz kapüşonlu asi gençlerin anında tespit edilmeleri o kadar kolay ki. Hepsi esmer ya da kara Polis dayağı görüntülerine otosansür Paris'te bir şüpheliye dayak atan polisleri görüntüleyen France 2 kanalının, bu görüntüleri iki bültende yayımladıktan sonra yayından çekmesi ülke gündemine yerleşti.Görüntülerin Fransa'da şok etkisi yaratması üzerine İçişleri Bakanı Nicolas Sarkozy hemen bir açıklama yapmış, olaya karışan polislerin açığa alındığını ve yargılanacaklarını belirtmişti. France 2 kanalında ise haberle ilgili olarak "karartma politikası" izlendi. Kanalın Haber Müdürü Arlette Chabot, şunları söyledi: "Görüntülerin istismar edilmesini istemedik. Riskli bir hafta sonu öncesinde olayları daha da vahim hale getirecek bir yarışa girmek istemedik. Siyasi bir baskı gelmedi, ama tabii ki kanal yönetimiyle bu konuyu konuştum." 200 milyon euro Toplam hasar20 milyon euro Yakılan araçların değeri8.498 Yakılan araç sayısı2.652 Gözaltına alınan kişi485 Tutuklanan kişi250 Yaralanan polis, itfaiyeci ve resmi görevliler29 Sokağa çıkma yasağı ihlali50 milyon euro AB'nin Fransa'ya yapacağı yardımYüzde 30 Amerikan turizm acentelerinin rezervasyon iptalleri Rakamlarla isyan