Hayalet ada! Uydudan görünüyordu, gidip baktıklarında şoke oldular
Uyduda bir görünüp bir kaybolan ada tüm dünyayı şaşkına çevirdi. Bilim insanlarının keşif için gittikleri bölgede neler oluyor? İşte 'hayalet ada'nın ardındaki gizem...
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr - İngiliz İmparatorluğu'nun denizcilik tarihinin parlak isimlerinden birisi olan Kaptan James Cook, hayatı boyunca İngiltere adına birçok deniz seferi düzenledi. 1770 yılında gerçekleştirdiği seferde de insanlık Avustralya'nın doğu kıyılarını keşfetti. Avustralya, Yeni Zelanda ve çevresindeki okyanus, ev sahipliği yaptığı canlı türleri başta olmak üzere birçok sebeple insanlık için büyük bir merak konusu oldu. Günümüzde de bölgede zaman zaman yeni gizemler ortaya çıkıyor. Bunun son örneklerinden birisi ise Sandy Adası. Gizem, Pasifik bölgesinde çalışmalar yapan bilim insanlarının 'hayalet ada' hakkında yaptığı çalışmalarla ilgili. Sandy Adası olarak adlandırılan garip coğrafi oluşum, onlarca yıl Google Haritalar da dahil olmak üzere birçok haritada yer aldı. Bu ufak toprak parçası, Avustralya ile Fransız yönetimi altındaki Yeni Kaledonya arasında gösteriliyordu. Ancak araştırmacılar, günlerce süren yolculuğun ardından bölgeye gittiklerinde adeta şoke oldular.
KAPTAN COOK, HARİTASINA İŞLEMİŞ
İngiliz denizcilik tarihinin önde gelen isimlerinden birisi olan ve aynı zamanda başarılı bir haritacı olarak kabul edilen Kaptan James Cook da Sandy Adası'na ilişkin notlar almıştı. Ada, Cook'un 1776'da Güney Pasifik Okyanusu'nda gerçekleştirilen keşifler şeması içinde yer alıyordu. Adanın 24 km uzunluğunda ve 5 km genişliğinde olduğu tahmin ediliyordu. Üstelik Kaptan James Cook’un Sandy Adası'nı keşfetmesinin ardından yaklaşık 100 yıl sonra 1876 yılında bölgeden geçen bir gemi de adanın varlığını doğrulamıştı.
GİZEM ÇÖZÜLDÜ
Sandy Adası onlarca yıl tüm haritalarda kendine yer bulmuş olsa da adanın varlığına dair duyulan şüphe devam etti, ta ki 2012 yılına kadar. Google Haritalar servisinin adayı çevrimiçi haritalardan kaldırması ve bununla birlikte bilim insanlarının bölgede yaptığı araştırmalar, Sandy Adası'nın var olmadığını ortaya koydu. Bilim insanları, uzun süren bir keşif seferinin ardından Sandy Adası'nın bulunduğu iddia edilen alanda sadece deniz olduğunu tespit etti. Yapılan çalışmalarda adanın bulunduğu düşünülen bölgenin yaklaşık 1300 metre derinliğe sahip olduğu belirlendi. Bilim insanları suyun altında ada benzeri bir yapı bulunmadığını ve su altında bulunan olası bir oluşumun gizli kalma şansının mümkün olmadığını belirtti. Sidney Üniversitesi'nden Maria Seton ise konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
"Gemideki seyir haritaları bölgede 1400 metre derinliğinde su bulunduğunu gösteriyordu. Ada, Google Earth'te ve diğer haritalarda görülüyor. O yüzden biz de gidip görmek istedik. Ancak ada olması gereken yerde yoktu. Çok şaşırdık ve çok büyük şaşkınlık yaşadık. Nasıl olup da bir toprak parçası haritalara girmiş, bilemiyoruz. Durumu araştırıp bulmak istiyoruz."
Sandy Adası’nın geçmişte neden haritalara işlendiğine dair bir açıklama bulunmuyor. Ancak araştırmacılar adanın batık bir volkanın yüzey kalıntıları olabileceğini düşünüyor. Araştırmacıların bir teorisi ise bölgede bir denizaltı volkanı bulunduğu yönünde.
SON KEŞFİNDE ÖLDÜRÜLDÜ
Kaptan James Cook, 18. yüzyılın önde gelen kaşiflerinden birisi olarak birçok keşif seferinde bulundu. İngiliz imparatorluğunun emri ile 1796 yılında Endeavour gemisi ile yaklaşık 100 kişilik personel, gök bilimci Charles Green ve bitki bilimci Joseph Banks ile birlikte Venüs gezegeninin güneş ile dünya arasından yapacağı geçişi gözlemlemek için Tahiti kıyılarına hareket etti. Gözlem görevi başarısızlıkla sonuçlanmış olsa da Cook’un keşif merakı son bulmadı.
James Cook’un keşif çalışmalarında en önemli dönüm noktası ikinci sefer emrinde gerçekleşti. Cook, Yeni Zelanda ve Avustralya’nın doğu kıyılarını keşfetti. Yeni bulunan topraklara İngiliz Kralı adına el koyan Cook, Avustralya’nın yerli halkı olan Aborjinler ile ilk iletişim kuran Batılılardan birisi oldu.
17 Ocak 1773 yılında komuta ettiği gemi mürettebatı ile birlikte 'Güney Kutup Dairesi'ni ilk kez geçen Avrupalılar' unvanını kazanan Cook’un hayatı denizlerde yeni keşifler yapmakla geçti. 18 Ocak 1778’de son keşfini yapan ve günümüzde Hawai adaları olarak bilinen topraklara çıkan Cook, burada ada yerlileri ile çıkan bir tartışma sonucunda bıçaklanarak hayatını kaybetti.
Kaptan James Cook, başarılı bir denizci ve haritacı olmasının yanında yaşadığı dönemde denizciler için büyük bir problem olan iskorbüt hastalığına karşı geliştirdiği tedavi ile de adından sıkça söz ettirdi. Kendi bulduğu beslenme şekliyle iskorbüt hastalığını yendi. Cook’un gerçekleştirdiği seferlerle İngiliz imparatorluğunun genişlemesi ve deniz aşırı topraklar elde etmesinde büyük pay sahibi de oldu.
