Radyasyon fırtınası Dünya'ya yaklaşıyor! Hesaplamalar yapıldı: İhtimal yüzde 60

Dünya, geçen haftanın 'şiddetli' güneş fırtınalarıyla henüz tam olarak başa çıkamadı. Ancak bilim insanları şimdiden nadir görülen uzay havasının yeni bir 'mükemmel fırtınaya' yol açabileceği hakkında uyarıyor. Güneş, yıldızın yüzeyindeki yoğun manyetik aktivite sebebiyle hızı ve sayısı artan büyük miktarda yüklü parçacık içeren elektromanyetik radyasyon emisyonları olan güçlü püskürtüler oluşturuyor.

İHTİMAL YÜZDE 60

Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), güneş 'radyasyon fırtınası' ihtimalinin yüzde 60 olduğunu duyurdu. Parçacıklar gezegenimizin manyetik alanı ve atmosferi ile etkileşime girerek uydu iletişiminde kesintilere, uzaydaki astronotlar için radyasyon tehlikesine ve güç şebekelerinde parazite sebep olabilir.

Bu güneş fırtınalarının önümüzdeki birkaç günde gezegenimizi ıskalayacağı tahmin edilirken, radyasyon fırtınalarının yüksek yüklü parçacıklarını, Güneş'ten güneş sistemimize doğru kıvrılan Parker Spirali'ne kavisli bir manyetik alana fırlatması bekleniyor.

Güneş döndükçe, ondan yayılan manyetik alanlar yörüngesindeki gezegenlerin arasından geçerken bükülerek Parker Spirali olarak adlandırılan sarmal bir yapı oluşturur. Bir güneş patlamasından kaynaklanan yüklü parçacıklar bu spirallere yakalanabilir ve onları Dünya'ya geri fırlatabilir.

X SINIFI PATLAMALAR ÜRETİYOR

NOAA'dan yapılan açıklamada, bu olaylardan sorumlu Güneş'teki manyetik fırtınanın hala en yoğun güneş patlamaları sınıfı olan X sınıfı patlamaları ürettiğini bildirildi. 

Yaklaşan güneş radyasyonu fırtınası, hafta sonu Dünya'yı vuran ve Dünya'nın koruyucu manyetik alanı olan manyetosferi bozacak kadar güçlü 'jeomanyetik fırtınalardan' farklı. Fırtınanın büyük kısmı Dünya'nın manyetik alanı tarafından emilecek ancak Dünya'nın manyetosferinin aşağıya ve Dünya'nın çekirdeğine doğru içe doğru kıvrıldığı açık kutup bölgelerinin yakınında emilim bu şekilde olmayacak.

NOAA'nın Uzay Hava Durumu Tahmin Merkezi ayrıca geçen hafta sonu yaşanan jeomanyetik fırtınaların Pazartesi gününe kadar devam edeceğini söyledi. Ajansın uzmanlarına göre, fırtınanın ünlü 'Kuzey Işıkları'nı daha güneye itme yeteneği, büyüleyici doğa olayının Dünya'nın bazı noktalarında görülebilmesiyle devam edecek.

Hafta ilerledikçe, geçen hafta sonu yaşanan güneş fırtınalarından sorumlu dev 'Güneş lekesi' Sunspot AR3664'ün, yüksek hızlı radyasyonunu Dünya'nın yörüngesiyle kesişen bir yola doğru bükerek Parker Spirali'nin bir kısmından geçmesi bekleniyor. Güneş yüzeyinde Dünya'nınkinden yaklaşık 2.500 kat daha güçlü bir manyetik alana sahip karanlık bir yama olan Güneş lekesi AR3664, on yıllardır gözlemlenen en büyük güneş lekelerinden biri.

1859'U HATIRLATTI

Yoğun manyetik olay 15 Dünya kadar uzunluğa sahip ve telgraf istasyonlarını ve kablolarını ateşe veren, dünya çapındaki iletişimi kesen ve gemilerin pusulalarını bozan 1859 Carrington olayıyla aynı düzeyde güneş fırtınaları üretme kapasitesine sahip.

Dünya artık bu çalkantılı güneş lekesinin jeomanyetik fırtınalarının doğrudan darbelerinin menzilinin büyük ölçüde dışında olduğundan, bu haftanın radyasyon fırtınaları güneşin kendi dönüşünün benzersiz bir özelliğinden kaynaklanacak.

NASA'nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi ekibine göre, "Güneş döndükçe, Güneş'in manyetik alanı Parker Spirali şeklinde spiral bir düzende dışarıya doğru genişliyor" AR3664 gibi bir güneş lekesinden gelen püskürmeler, ekibin deyimiyle, spiralin sağ kısmına çarptığında, 'güneş rüzgarının yüklü parçacıklarının bir bahçe fıskiyesi gibi güneş sistemine fışkırmasına' yol açıyor.

NOAA'nın uzay hava durumu gözlem uydusu GOES-18, daha şimdiden, güneşten Dünya'nın üst atmosferine fırlatılan atom altı parçacıklarda, özellikle de protonlarda bir artış tespit etti. GOES-18'in 'proton radyasyonu' okumaları, bu haftanın sonlarında tahmin edilen 'radyasyon fırtınasından' önce Pazartesi günü öğlen 'uyarı eşiğini' geçti.

NOAA'nın ekibi, Dünya'nın kutuplarındaki radyo iletişiminin bugün belirli frekanslarda 'zayıflamalar' yaşayabileceğine dair uyarı yayınladı. Geçen Cuma, Minnesota, Nebraska ve Amerika'nın ortabatısındaki diğer bölgelerdeki çiftçiler, ekipmanlarını çalıştırmak için ihtiyaç duydukları 'küresel konumlandırma sistemi' (GPS) ekipmanında uydu kesintileri yaşadılar.

Kevin Kenney adlı bir çiftçi yerel medyaya şöyle söyledi: