Siyasi çözüm baskısı

Suriye birliklerinin, muhaliflerin elinde kalan son büyük bölge olan İdlib vilayetine yönelik operasyon tehdidi sürerken, soruna siyasi yollardan çözüm bulunabilmesi yönünde uluslararası baskı da artıyor. Son olarak Avrupa Birliği ve Fransa, bu yönde açıklamalar yaparken, İran ve Rusya’dan gelen farklı demeçler kafa karıştırıyor.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, İdlib’deki sorunun çözümünün “karmaşık” olduğunu ve 7 Eylül’de Tahran’da gerçekleşecek üçlü zirveyi kastederek, tek bir toplantıyla sonuca ulaşmanın mümkün olmayacağını belirtti. Kasımi, İdlib’deki sorunun çözümünün kolay olmayacağına işaret ederek, “İdlib, Suriye devleti muhaliflerinin son mevzisi olma yönünden en karmaşık konularından biridir” dedi. Basın toplantısında konuya ilişkin soruları da yanıtlayan Kasımi, Suriye sorununun tek bir toplantıyla çözülebilmesi düşüncesini mantık dışı olarak nitelendirerek, Türkiye ve Rusya’nın katılımıyla 7 Eylül’de Tahran’da gerçekleştirilecek toplantının, ülkede barış ve güvenliğin bir adım öteye taşınmasına yardımcı olabileceğini ifade etti.

Bununla birlikte İran Dışişleri Bakanı Zarif, çeşitli temaslarda bulunmak üzere bugün Suriye’nin başkenti Şam’a giderken, burada Beşar Esad ve Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim’le görüştü.

Fransa: Görüşüyoruz

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de, İdlib’e bir saldırının, yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini söyledi. Mogherini, Suriye’de savaşın henüz bitmediğini belirterek “İdlib’e olası bir saldırı, zaten yeterince acı çekmiş halk üzerinde yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Şu haftalarda bunu engellemek için elimizden geleni yapmalıyız” ifadelerini kullandı.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian da, İdlib konusunda Rusya ve Türkiye ile bir çıkış yolu bulmaya çalıştıklarını söyledi. Ortak yayında açıklamalar yapan Fransız bakan, Suriye’de kalıcı barışın ancak uluslararası toplumun aracılık ettiği bir siyasi süreçle elde sağlanabileceğini vurguladı. İdlib’de insani durumun çok kötü ve güvenlik açısından “saatli bomba” gibi olduğunu dile getiren Le Drian, “Bu saatli bombanın patlamaması için uluslararası toplumun ve harekete geçebilecek herkesin harekete geçmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanı (Emmanuel) Macron ile Rus ve Türklere bunu söylüyoruz çünkü İdlib Türkiye sınırında” diye konuştu. Le Drian, İdlib’le ilgili, “Rusya ve Türkiye’nin itibarını her şekilde etkileyecek insani trajediden kaçınmak gerekir. Rusya ve Türkiye ile bir çıkış yolu bulmaya çalışıyoruz” dedi.

Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Suriye’nin İdlib’deki zorlaşan duruma sonsuza kadar tahammül edilmesinin imkânsız olduğunu ifade etti. Lavrov, İdlib’deki ateşkes rejiminin sürekli ihlal edildiğini ve iki aydan fazladır bölgeden Suriye ordusu mevzilerine ateş açıldığını hatırlatarak, “Türk mevkidaşlarımızla, Suriye hükümetiyle, Astana formatının katılımcıları olarak İranlı mevkidaşlarımızla karada teröristlerle normal silahlı muhalifleri ayırmak ve sivillerin zarar görmemesi için aktif şekilde çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

İran Dışişleri Sözcüsü Behram Kasımi de, ülkesinin, Suriye hükümetine İdlib operasyonunda yardımcı olacağını söyledi.

‘Ateşkesin bozulması felaket olur’

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İdlib’te ateşkesin sürdürülebilmesi, Astana anlaşmasının devamı ve rejimin ihlallerini önlemek için Türkiye’nin, İran ve Rusya nezdinde temaslarını sürdürdüğünü açıkladı. Çavuşoğlu, “Savunma Bakanımız ve MİT Başkanımızla beraber Moskova’ya gittik. Görüşmeler sürüyor. Nasıl engellenir, nasıl adımlar atılır bunları konuşuyoruz. Ama her zaman söylediğimiz bir şey var; İdlib’de ateşkesin bozulması, rejimin saldırması, Suriye ve bu bölge için bir insani felaket olur” dedi. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’nin Türkiye’ye yapacağı ziyareti de değerlendiren Çavuşoğlu, “Jeffrey’i tanıyoruz. Bölgeyi yakından tanıyor. Sadece İdlib meselesi değil, ABD’nin PKK/YPG’ye verdiği desteği mutlaka gündeme getireceğiz” diye konuştu.

TSK’nın Suriye’ye sevkiyatı sürüyor

Bununla birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK), zırhlı araç ve personel sevkiyatı sürüyor. Türkiye’nin farklı kentlerindeki birliklerden “Fırat Kalkanı” ve “Zeytin Dalı” harekatlarının gerçekleştirildiği Suriye’deki bölgelere sevk edilen zırhlı araçlardan oluşan konvoy, Kilis’e ulaştı. Askeri araçlar, güvenlik önlemleri alınarak, Öncüpınar Sınır Kapısı’ndan Suriye tarafına geçiş yaptı. Askeri konvoyda yer alan zırhlı araç ve personelin, Suriye’de bulunan TSK’ya ait üslerde konuşlandırılacağı bildirildi.