Trump: Görev tamamlandı

ABD’nin Suriye’nin Doğu Guta bölgesinde gerçekleştiği iddia edilen kimyasal saldırıya beklenen yanıtı dün sabaha karşı geldi. ABD Başkanı Donald Trump, sabaha karşı Amerikan ordusuna Suriye’deki kimyasal silah tesislerini vurması için emir verdiğini açıkladı ve bu açıklamanın ardından ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Suriye’de birden fazla hedefin vurulduğunu bildirdi. ABD Başkanı saldırının amacını “kimyasal silahların üretim, yayılım ve kullanımına karşı güçlü bir caydırıcılık oluşturmak” olarak tanımladı. ABD, İngiltere ve Fransa’nın Suriye rejimine yönelik önceki gece gerçekleşen saldırısı kapsamında başkent Şam yakınında bir kimyasal silah araştırma merkezi, Humus’un batısında yer alan bir kimyasal silah deposu ile kimyasal silahlarla ilişkili bir komuta merkezinin vurulduğu bildirildi.

‘Etkili ve yıkıcıydı’

ABD Savunma Bakanı James Mattis, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford ile saldırıya ilişkin ortak basın toplantısı yaptı. Mattis ile Orgeneral Dunford’a Fransa ve İngiltere’nin silahlı kuvvetler ataşeleri eşlik etti. Saldırının orantılı ancak ağır olduğunu anlatan Mattis, “Bu yıl (geçen yılki saldırıya göre) iki katından biraz üzerinde fazla silah kullandık ama bu silahları kimyasal silah hedeflerine münhasır kullandık” değerlendirmesini yaptı. Suriye’de hedeflere toplam 103 füze gönderildiği ifade ediliyor. Mattis ayrıca saldırının tek seferlik olduğu ve şimdilik devamının olmayacağını açıkladı. Pentagon Sözcüsü Dana White ise “Hedefler başarı ile vuruldu. Bombardıman sınırlı; ancak etkili ve yıkıcıydı” dedi.

‘Kırmızı çizgiydi’

Harekâta destek veren ülkeler olan İngiltere ve Fransa liderleri sonuçtan memnun. İngiltere Başbakanı Theresa May, askeri operasyonla ilgili olarak, “En yakın müttefiklerimizle askeri harekâtın hem meşru hem de doğru olduğuna yönelik görüş birliğine vardık” dedi. İngiliz uçakları tarafından vurulan tesisin kimyasal silahların olduğu depo olduğu bilgisini paylaşan May, “Vuruşların başarısına ilişkin değerlendirme sürüyor ancak biz başarısından eminiz” dedi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, operasyonun, rejimin kimyasal tesislerine yönelik olduğunu belirtti. Macron, Duma kasabasına düzenlenen kimyasal saldırı ile “kırmızı çizginin aşıldığını” vurguladı ve saldırının Suriye rejiminin kimyasal silah üretim tesisleri ile sınırlandırıldığını ifade etti.

‘Kabul edilemez’

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov başkent Moskova’da yaptığı açıklamada, Batılı ülkelerin Suriye’deki eylemlerinin yasa dışı ve kabul edilemez olduğunu söyledi. Lavrov, Suriye’nin Duma kentindeki kimyasal saldırının Şam rejimince gerçekleştirildiği yönünde elinde kanıt olduğunu açıklayan Fransa’ya da tepki gösterdi. Lavrov, “Fransa, ‘Gerçekler inkar edilemez’ dedi ama elindeki bilgileri bizimle paylaşamayacağını söyledi” diye konuştu.

‘Sonuç daha iyi olamazdı’

ABD Başkanı Donald Trump Amerikan silahlı kuvvetlerinin İngiltere ve Fransa ile Suriye rejimine düzenlediği operasyonuyla ilgili mesajındaysa, “Mükemmel icra edilmiş bir saldırı. Görev tamamlandı” dedi. Trump, Twitter mesajında, “Dün geceki mükemmel icra edilmiş bir saldırıydı. Fransa ve Birleşik Krallık’a dirayetleri ve güçlü ordularının desteği için teşekkür ediyorum. Sonuç daha iyi olamazdı. Görev tamamlandı” ifadelerini kullandı.

Putin sert çıktı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD, İngiltere ve Fransa’nın gerçekleştirdiği operasyonu sert bir şekilde kınadığını bildirdi. Putin, operasyonu “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin yaptırımı olmaksızın, Birleşmiş Milletler tüzüğünü, uluslararası hukuk normları ve ilkelerini ihlal ederek terörle mücadelenin ön saflarında yer alan egemen bir devlete karşı saldırgan bir eylem” olarak nitelendirdi. Rus askeri uzmanların bölgede klor ya da herhangi zehirleyici bir maddeye rastlamadığını kaydeden Putin, bu yönde yerel halktan da hiç kimsenin kimyasal saldırıyı doğrulamadığını savundu. Putin, “Suriye çevresinde halihazırda gerilimin artması uluslararası ilişkilerin tüm sistemi üzerinde yıkıcı bir etkiye sahiptir. Tarih her şeyi gösterecektir” ifadelerini kullandı.

‘71 füze engellendi’

Saldırıda ABD’nin bölgedeki gemilerinden gönderdiği Tomahawk füzeleri, Fransa’nın Rafale uçakları ve İngiltere’nin Kıbrıs’taki üssünden havalanan Tornado uçakları kullanıldı. ABD’nin İngiltere ve Fransa’nın desteğiyle gerçekleştirdiği saldırıda Suriye’de kimyasal silah üretildiğinden şüphelenilen üç ana nokta vuruldu. Suriye’deki hedeflere 103 füze gönderildi. Sadece 1 Tomahawk füzesinin yaklaşık 1.4 milyon dolar değerinde olduğu belirtiliyor.

Rusya Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Dairesi Başkanı Sergey Rudskoy, Suriye hava savunma sistemlerinin gönderilen 103 füzeden 71’ini engellediğini açıkladı. Operasyonda hedef alınan Suriye’ye ait askeri hava üslerinin zarar görmediğini iddia eden Rudskoy, üslere atılan füzelerin imha edildiğini belirtti. Suriye’nin ABD’nin Tomahawk füzelerini Sovyet yapımı S-125 ve S-200 füzeleriyle vurduğu belirtiliyor. Rudskoy, yaşanan bu olay sonrasında Suriye’ye yeniden S-300 hava savunma füze sistemleri verilmesini gündemlerine almayı düşündüklerini kaydetti.

S-200’ler cevap verdi

Rusya Savunma Bakanlığı da saldırı sırasında füzelerden hiçbirinin Tartus ve Hmeymim’de bulunan üslere isabet etmediğini duyurdu. Açıklamada, saldırıyı Kızıl Deniz’deki iki ABD savaş gemisinin, Akdeniz’deki taktik uçaklarının ve Tanf bölgesindeki B-1B bombardıman uçaklarının gerçekleştirdiği kaydedildi. Bakanlık, Suriye’nin saldırıyı Sovyetler Birliği yapımı hava savunma sistemleriyle geri püskürttüğünü bildirdi.

Rusya’nın kınama talebi reddedildi

Rusya’nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden (BMGK), Suriye’de rejimin kimyasal silah tesislerine yönelik hava saldırısı düzenleyen ABD, İngiltere ve Fransa’nın kınamasını talep ettiği karar tasarısı, 9 ülkenin desteğini alamadığı için reddedildi. BMGK’yi acil toplantıya çağıran Rusya, “ABD ve müttefiklerinin uluslararası hukuku ihlal ettiği” gerekçesiyle ABD, İngiltere ve Fransa’nın kınanmasını istediği karar tasarısını konseyde oylamaya sundu.

Rusya’nın bu tasarısı, 15 üyeli BM Güvenlik Konseyi’nde gerekli olan 9 ülkenin desteğini alamadığı için kabul edilmedi.

Rusya’nın tasarısına sadece Çin ve Bolivya destek verdi. Tasarıya ABD, İngiltere, Fransa, İsveç, Polonya, Fildişi Sahili, Kuveyt ve Hollanda karşı çıktı. Konseyin geçici üyelerinden Peru, Kazakistan, Etiyopya ve Ekvator Ginesi ise çekimser kaldı. Rusya, tasarıda ayrıca Suriye’ye karşı saldırgan tavra derhal son verilmesi ve gerginliği artıracak her türlü eylemden kaçınılmasını talep ediyordu.

Şam sokaklarında Esad’a destek

ABD, İngiltere ve Fransa’nın Suriye’ye düzenlediği operasyonunun ardından Şam’da sabahın ilk saatinde halk sokaklarda Rus bayrakları ve Devlet Başkanı Beşar Esad’ın posterleriyle gösteri yapmaya başladı. Suriye’deki hedeflerin vurulmasının ardından Esad’ın ofisine giderken çekilmiş görüntüleri de yayımlandı. Suriye Devlet Başkanlığı’nın Twitter hesabında, “Direnç sabahı” başlığıyla yayımlanan görüntülerde Suriye lideri Esad’ın yerel saatle sabah 9’da ofisine yürürken çekilen görüntüleri yer aldı. Suriye’ye operasyon ülke dışında da protesto edildi. Özellikle Filistin’de çok sayıda gösterici ABD Başkanı Donald Trump’ın kuklasını yaktı ve Suriye rejimine destek verdi.

Esad’dan ilk açıklama

ABD, Fransa ve İngiltere’nin Suriye’deki hedeflere 103 füze fırlatmasının ardından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’dan ilk açıklama geldi. Esad İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile telefon görüşmesinde saldırının Suriyelileri birleştirdiğini ve Şam’ın terörizmle mücadele kararlılığını artırdığını açıkladı. Esad’ın basın ofisinden yapılan açıklamaya göre Suriye lideri görüşmede “Terörizmi destekleyen Batılı güçlerin artık kontrolü kaybettiklerini kabul etme zamanı geldi. Aynı zamanda onlar halklarının ve dünyanın güvenini kaybettiklerini de hissediyorlar” dedi.

Araştırma sürecek

Suriye ordusuna bağlı birlikler dün Duma’da görüntülendi. Bununla birlikte Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW); ABD, İngiltere ve Fransa’nın Suriye’deki hava saldırılarına rağmen, ülkeye giden teknik ekibin Duma kentindeki kimyasal saldırı iddiasını araştırmaya devam edeceğini açıkladı. Merkezi Lahey’de bulunan OPCW’den yapılan açıklamada, görevli personelin can güvenliğinin sağlanması için BM Güvenlik Konseyi ile yakın işbirliğinin sürdüğü belirtildi. OPCW ayrıca tüm tarafları bağımsız araştırmasına saygılı olmaya çağırdı.