İhracatçılara hediye taktiği

Dış Ticaret Müsteşarlığı’na (DTM) bağlı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME), hazırladığı dergide ‘İş Kültürleri’ konusunu işledi. İhracatçılara; bankacılık maliyetlerinden ülkeye ait genel bilgilere, hitap şekillerine kadar, 41 ülkede dikkat etmeleri gereken pek çok konu hakkında bilgi verildi. Derlemede, ‘hediye’ konusuna ise özel bölüm ayrıldı. Verilen hediyenin; ‘rüşvet olarak’ algılanmaması, utandırmaması, kültüre aykırı olmaması yönünde uyarılar yapıldı. İşte, o derlemeden bazı satırbaşları...


Güney Kore’de ısrar ve karşılık beklenir
Ejderha motifli süs eşyalarının revaçta olduğu Güney Kore’de, mutlaka ısrar ve karşılık bekleniyor. Hediye konusunda ‘profesyonel’ olarak tanımlanan Güney Afrikalı iş insanlarına ise ülkeye özgü tanıtım eşyaları sunulabilir. Gürcistan’da çiçek verilirken çift sayıda olanlar cenaze törenlerini çağrıştırıyor. Hırvatistan’da da kasımpatı, ölümü hatırlatıyor. Peru’da, herhangi bir şeyden 13 adet sunulması hoş karşılanmıyor. Suriye’de ucuz hediye verilmemeli. Şili’de pahalı hediyeler ‘rüşvet‘ olarak algılanırken, parfüm ve içki tavsiye ediliyor.

Ukrayna’da opera bileti ile jest yapın
Tanzanya kültüründe, ‘Bana bir hediye getir’ ile ‘Size iyi tatiller dilerim’ anlamı eşdeğer şekilde kullanıldığından her zaman hediye alınacak sonucu çıkarılmamalı. Ukrayna’da çift sayıda sarı çiçek cenaze çiçeği olarak görülürken, opera ve konser biletleriyle jest yapmak memnun ediyor. Meksikalılar, şarap veya viski, altın kaplama çakmaklar, kaliteli kalemler seviyor. Katar’da, kişinin eşi hakkında soru sorulmamalı, İsrail-Filistin konusu açılmamalı, alkollü içkilerden uzak durulmalı. Libya, Pakistan ve Irak’ta bir erkek kadına hediye veriyorsa ailesinden bir kadın tarafından gönderildiğini söylemeli, hediyeyi sağ elle vermeli. Kadın ihracatçılar, Arap ülkelerinde muhafazakar kıyafetler giymeli.

Brezilya’da koyu renk hediye olmaz
Brezilya’da ilk toplantıda hediye vermek gerekli değil, onun yerine yemek ısmarlanabilir. Özel kullanıma yönelik eşyalar, siyah-mor renkli yas durumunu hatırlatan hediyeler verilmemeli. Herhangi birinin kulak memesinin çekilmesi, ‘teşekkür’ anlamına geliyor. Kadınların bakımlı ve tırnaklarının manikürlü olmasına özellikle dikkat ediliyor. Cezayir’de hediye vermek, iş kültürünün bir parçası. Çin’de de şahıstan ziyade şirkete verilen hediyeler kabul görüyor. Şirketi temsilen sunulduğunu mutlaka belirtmek gerekiyor.

Hindistan’da konuk tanrı gibi görülür
Hindistan geleneklerinde, konuklar bir tür tanrı olarak kabul ediliyor ve yemek sonunda teşekkür etmek ödeme şekli olarak algılandığı için ev sahibini yemeğe çağırmak uygun görülüyor. Kaçınılması gereken hediyeler; köpek simgesinin bulunduğu ürünler ve sığır etinden mamuller. Hindistan’da kulaklar kutsal, o yüzden birinin kulağını çekmek en büyük hatalardan biri. İş kadınları, pantolon giymeli.

ABD’de dini şaka hoş karşılanmaz
Rusya’ya mutlaka hediyeyle gidilmeli. ABD’de kadınlara etnik ve dini şakalar, evli olup olmadıklarını sormak hoş karşılanmıyor. İsveç’te hediye vermek yaygındeğil. Ayrıca tabakta kalan son yemeğin servisini de kabul etmemek gerekiyor. Kanada’da hediye anlaşmaya yaklaştıktan sonra verilmeli, paketten çıkarılıp herkese gösterilmeli. Polonya’da ise iş ilişkisi başlarken sunulmalı.

Azerbaycan’da ısrar Malezya’da temkin
Azeriler kabul etmeden önce iki defa reddediyor, ısrar edilmeli. Endonezya’da, Çinliler ve Müslümanlar için ayrı hediye verme kuralları var. Müslümanlara yiyecek götürülüyorsa ‘helal’ olması, Çinlilere kesici aletler verilmemesi önem taşıyor. Kenya’da hizmetkarlara, ticari işleri gören kişilere küçük hediyeler gelenek. Malezya’da hediye, yakın arkadaşlar arasında geçerli, yoksa ‘rüşvet’ kabul ediliyor. Ölümü temsil ettiğinden paket beyaz olmamalı. Bu ülkede ayrıca, kraliyet rengi olduğundan sarı giyilmemeli.

Farklı kültürlere farklı stratejiler
DTM Müsteşar Yardımcısı, İGEME Genel Sekreteri Cemalettin Damlacı, ihracatçıların, dış pazarların kültürü hakkında bilgi sahibi olup, buna göre pazarlama stratejileri geliştirmelerinin çok önemli olduğunu vurguladı. Damlacı, “Her birinde farklı iletişim tarzları, protokol kuralları, ikna ve pazarlık yöntemleri, hediye verme tarzları, selamlaşma şekilleri var. İş görüşmeleri ve müzakereler sürecinde bu tür farklılıkların bilinmesi, yanlış anlama ve hata yapma olasılığını azaltacaktır” dedi.