Türk soğanını bile dışarı kaçırıyorlar

Önceki gün iki Hollandalı’nın dünyada başka bir yerde bulunmayan ve Türkiye’de de nesli tükenme tehlikesi içinde olan ters lale soğanlarını yurtdışına kaçırırken yakalanması, bilimadamlarını ayaklandırdı. Ege Üniversitesi Ziraat fakültesi Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Ercan Özzambak, Anadolu topraklarında 40 cins içinde 700 tür soğanlı yumrulu bitki yetiştiğini belirterek, ülkemizin kendi değerlerini koruyamamak yüzünden kendi ürünlerini ithal etmek durumunda kaldığını söyledi. Özzambak, “Yalnız çiçek soğanı değil kavun, bezelye, soğan gibi bir çok sebze de yurtdışına habersiz olarak çıkartılmaktadır” dedi.
Ters lale olarak bilinen Fritillaria cinsi içinde, yalnızca ülkemize özgü olan 14 endemik tür bulunduğunu anlatan Özzambak, bu türlerden Adıyaman Lalesinin, ihraç edilebilir olduğunu, bırakın yurtdışına çıkarılmasını, doğadan toplanmasının bile yasak olduğunu söyledi.
500 yıldır sürüyor
Türkiye’nin sahip olduğu bu doğal zenginliklerin eskiden beri yabancıların dikkatini çekerek, ülkemizden gizlice çıkarıldığını belirten Prof. Özzambak, “Günümüzden yaklaşık olarak 500 yıl önce Avusturya- Macar İmparatorluğu Elçisi Busbecq, lale soğanını, 1576’da Fransız Botanikçi Carolus Carolus Clusius’ta ağlayan gelin soğanlarını yurt dışına götürmüşlerdir” diye konuştu.Özzambak, orijini ülkemiz olan bu çeşitleri ithal etmek zorunda kaldığımıza dikkat çekti.

Koruma çabaları var

Günümüzde önemi daha çok kavranan genetik kaynakları korumaya yönelik olarak üniversitelerimizde çok sayıda proje yürütüldüğünü belirten Prof. Özzambak, “Ayrıca doğal çiçek soğanları Teknik Komitesi de, soğan sökümleri ve soğan ihracatını denetliyor” diyerek, diğer taraftan duyulan bitki kaçırma haberlerinin üzüntü verici olduğunu söyledi.