Türkiye ve İzmir için tarihi gün

Ge­ri sa­yım baş­la­dı, ne­fes­ler tu­tul­du. İz­mir’in, Mi­la­no’yla gir­di­ği EX­PO 2015 ya­rı­şın­da fi­na­le ar­tık sa­at­ler kal­dı. Tür­ki­ye, İz­mir için ça­lış­tı, ça­ba­la­dı. Söz bit­ti. Göz­ler, or­ga­ni­zas­yo­nu üst­le­ne­cek ken­tin be­lir­le­ne­ce­ği Pa­ris’te­ki Ulus­la­ra­ra­sı Ser­gi­ler Bü­ro­su (BİE) Ge­nel Ku­ru­lu’na çev­ril­di. He­def, EX­PO üye­si 152 ül­ke­den en az 77’si­nin oyu­nu al­mak.
Oy­la­ma­nın ya­pı­la­ca­ğı Pa­la­is Des Con­gres’te­ki Ulus­la­ra­ra­sı Ser­gi­ler Bü­ro­su Ge­nel Ku­ru­lu, Tür­ki­ye saa­tiy­le 10.30’da baş­la­ya­cak. Ge­nel Ku­rul’un ola­ğan ko­mis­yon ve büt­çe ça­lış­ma­la­rıy­la de­vam ede­cek. Öğ­le­ne ka­dar­ki ilk bö­lü­mün­de EX­PO 2008 İs­pan­ya Sa­ra­go­sa İler­le­me Ra­po­ru, EX­PO 2010 Çin Shang­hay İler­le­me Ra­po­ru ve EX­PO 2012 Gü­ney Ko­re Yeo­su İler­le­me ra­por­la­rı tar­tı­şı­la­cak. Ka­za­nan ken­tin bel­li ola­ca­ğı otu­rum ise Tür­ki­ye saa­tiy­le 15.30’da baş­la­ya­cak. Ön­ce Mi­la­no, ar­dın­dan da İz­mir 30’ar da­ki­ka­lık su­num ya­pa­cak.

Son me­saj­lar ve­ri­le­cek
Dev­let Ba­ka­nı Ali Ba­ba­can, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Baş­ka­nı (TOBB) Ri­fat Hi­sar­cık­lı­oğ­lu, Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye Baş­ka­nı Aziz Ko­ca­oğ­lu ve TÜ­Bİ­TAK Baş­kan Ve­ki­li Nük­het Ye­tiş, 1.5’ar da­ki­ka­lık ko­nuş­ma ya­pa­cak. İz­mir’i ta­nı­tım fil­min­de de Fe­ner­ban­çe­li Ro­ber­to Car­los, Koç Hol­ding Yö­ne­tim Ku­ru­lu Baş­ka­nı Mus­ta­fa Koç, Dev­let Ba­ka­nı Ni­met Çu­buk­çu, pi­ya­no vir­tü­ozü Fa­zıl Say, iş­ka­dı­nı Ümit Boy­ner, Ar­kas Hol­ding Yö­ne­tim Ku­ru­lu Baş­ka­nı Lu­ci­en Ar­kas, İz­mir Kül­tür ve Sa­nat Vak­fı Baş­ka­nı Fi­liz Ec­za­cı­ba­şı Sar­per, Do­kuz Ey­lül Üni­ver­si­te­si Rek­tö­rü Prof. Dr. Emin Alı­cı, Ga­ran­ti Ban­ka­sı es­ki Ge­nel Mü­dü­rü Akın Ön­gör, “EX­PO’yu is­ti­yo­ruz” di­ye­cek. Bu ara­da İz­mir Cum­hu­ri­yet Mey­da­nı’nda­ki “Genç­lik Şö­le­ni”nden ge­nel ku­rul sa­lo­nu­na bağ­lan­tı ya­pı­la­cak. İz­mir’in ka­zan­ma ar­zu­su yan­sı­tı­la­cak. Ve­ri­le­cek kı­sa ara­nın ar­dın­dan oy­la­ma­ya ge­çi­le­cek ve so­nuç sa­at 18.00 sı­ra­la­rın­da bel­li ola­cak.

700 ki­şi­lik he­yet git­ti
İz­mir için Fran­sa’ya ade­ta çı­kar­ma ya­pıl­dı. Cum­hur­baş­ka­nı Ab­dul­lah Gül, CHP Ge­nel Baş­ka­nı De­niz Bay­kal, Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Ha­ya­ti Ya­zı­cı, Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı Ali Ba­ba­can, Dev­let Ba­ka­nı Meh­met Ay­dın, Mil­li Sa­vun­ma Ba­ka­nı Vec­di Gö­nül, mil­let­ve­kil­le­ri CHP’li Gül­dal Mum­cu, Ke­mal Ana­dol, Meh­met Ali Su­sam, Ca­nan Arıt­man, Sel­çuk Ay­han, Ah­met Er­sin, Ab­dür­re­zak Er­ten, Oğuz Oyan, AKP’li Nük­het Ho­tar Gök­sel, Meh­met Te­ke­li­oğ­lu, Ta­ha Ak­soy, Er­dal Kal­kan, İs­ma­il Kat­mer­ci, DSP’li Re­cai Bir­gün, MHP’li Şe­nol Bal, be­le­di­ye mec­lis üye­le­ri, dip­lo­ma­tik tem­sil­ci­ler, işa­dam­la­rı, aka­de­mis­yen­ler ve ga­ze­te­ci­ler­den olu­şan yakla­şık 700 ki­şi­lik ka­fi­le son ana ka­dar ku­lis ça­lış­ma­sı yap­mak ve oy­la­ma­yı iz­le­mek üze­re Pa­ris’te bu­lu­nu­yor.

‘İpi biz göğüsleyeceğiz’
Oy­la­ma­ya sa­at­ler ka­la, İz­mir Va­li­si Va­li Ca­hit Kı­raç, “Her ko­şul­da İz­mir ka­zan­dı. İz­mir, tek yü­rek ola­rak bu gü­ne ka­dar yap­ma­sı ge­re­ken­le­ri yap­tı. Bu­gün de oy­la­ma­nın so­nu­cu­nu bek­li­yo­ruz. Ben ka­za­na­ca­ğı­mı­za ina­nı­yo­rum” de­di. İz­mir Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye Baş­ka­nı Aziz Ko­ca­oğ­lu, “Oy kul­la­na­cak ül­ke­le­rin tem­sil­ci­le­riy­le bi­re bir te­mas­lar­da bu­lun­duk. Her se­çim gi­bi bu da çok bi­lin­me­yen­li bir denk­lem. Gös­ter­ge­ler, ipi gö­ğüs­le­ye­ce­ği­mi­zi gös­te­ri­yor” di­ye ko­nuş­tu. EX­PO 2015 İz­mir Ge­nel Sek­re­te­ri Tunç So­yer de, “Çok ça­ba har­ca­dık. Ama ol­maz­sa da dün­ya­nın so­nu de­ğil. İz­mir için çok bü­yük de­ne­yim ol­du. İn­şal­lah ka­za­na­ca­ğız” de­di.

Hangi ülkeler oy kullanacak?

İzmir, EXPO 2015’e resmen aday olduğu dönemde, Uluslararası Sergiler Bürosu’na (BİE) üye olan ülke sayısı 98’di. Bu rakam, daha sonra 141’e kadar çıktı. Bu ay ise 152’ye ulaştı.

Mart 2008’den önceki BİE delegeleri: 1. Antigua ve Barbuda,  2. Barbados, 3. Belize, 4. Dominica,  5. El Salvador, 6. Grenada, 7. Haiti, 8. Kanada, 9. Küba, 10. Kosta Rika,  11. Meksika, 12. Nikaragua, 13. St. Kitts ve Nevis, 14. St. Lucia, 15. Trinidad ve Tobago, 16. Bahamalar, 17. St. Vincent ve Grenadinler, 18. Panama, 19. Arjantin, 20. Brezilya, 21. Uruguay,  22. Peru, 23. Ekvator, 24. Kolombiya, 25. Guyana, 26. Surinam, 27. Venezüella, 28. Honduras, 29. Paraguay, 30. Dominik Cumhuriyeti, 31. Şili, 32. Bangladeş, 33. Birleşik Arap Emirlikleri, 34. Çin, 35. Filipinler,  36. İran, 37. Endonezya, 38. İsrail, 39. Japonya, 40. Kazakistan, 41. Kamboçya, 42. Katar, 43. Kırgızistan, 44. Kıbrıs, 45. Kore, 46. Kuveyt, 47. Laos, 48. Lübnan, 49. Malezya, 50. Moğolistan, 51. Özbekistan, 52. Pakistan, 53. Rusya,  54. Suriye, 55. Tayland, 56. Vietnam, 57. Türkiye, 58. Umman, 59. Ürdün, 60. Yemen, 61. Suudi Arabistan, 62. Bahreyn, 63. Maldivler, 64. Sri Lanka, 65. Kuzey Kore, 66. Nepal, 67. Tacikistan, 68. Doğu Timor, 69. Almanya, 70. Andorra, 71. Avusturya, 72. Belarus, 73. Belçika, 74. Bulgaristan, 75. Çek Cumhuriyeti, 76. Danimarka, 77. Finlandiya, 78. Fransa, 79. Hırvatistan, 80. Hollanda, 81. İngiltere, 82. İtalya, 83. İspanya, 84. İsveç, 85. İsviçre, 86. İzlanda, 87. Malta, 88. Macaristan, 89. Monako, 90. Norveç, 91. Polonya, 92. Portekiz, 93. Romanya, 94. San Marino, 95. Slovakya, 96. Slovenya, 97. Yunanistan, 98. Ukrayna, 99. Avusturalya, 100. Palau, 101. Marshall Adaları, 102. Nauru, 103. Kiribati, 104. Tuvalu, 105. Samoa, 106. Solomon Adaları, 107. Vanuatu, 108. Tonga, 109. Cezayir, 110. Demokratik Kongo Cumhuriyeti, 111. Ekvator Ginesi, 112. Fas, 113. Güney Afrika Cumhuriyeti, 114. Komor Adaları, 115. Madagaskar, 116. Moritanya, 117. Namibya, 118. Nijer, 119. Nijerya, 120. Senegal, 121. Seyshelles Adaları, 122. Tanzanya, 123. Togo, 124. Tunus, 125. Uganda, 126. Gana, 127. Mali, 128. Swaziland, 129. Mali, 130. Gine Bissau, 131. Fildişi Sahili, 132. Kenya, 133. Djibouti, 134. Gabon, 135. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 136. Liberya Cumhuriyeti, 137. Guinea, 138. Mısır, 139. Gambia, 140. Kongo Cumhuriyeti.

 BİE’ye son dakikada üye olan
12 ülke ise şöyle: 1. Sudan (3 Mart),  2. Gürcistan (18 Mart), 3. Ruanda (20 Mart), 4. Azerbeycan (19 Mart), 5. Eritre (12 Mart), 6. Libya (11 Mart),  7. Brundi (21 Mart), 8. Sierra Leone   (25 Mart), 9. Burkina Faso (25 Mart), 10. Bosna Hersek (25 Mart),   11. Ermenistan (25 Mart), 12. Orta Afrika Cumhuriyeti (26 Mart).

EXPO nedir?

EXPO, Exposition’ın kısaltması. Exposition’un Türkçe karşılığı ise uluslararası sergi. ‘World fair’ yani ‘dünya fuarı’ olarak da adlandırılır. Bu sergilerde, farklı ülkelerin çok çeşitli ürünleri bir araya getirilir. Ancak amaç, ürünlerin pazarlanmasından çok, temsil ettikleri ülkelerin kültür, tarih ve sahip oldukları varlıkları ortaya koymasıdır. Evrensel sergilere devletler davet edilerek, uzmanlaşmış oldukları konulardaki bilgi birikimlerini daha yaşanır bir dünya için belirlenen tema ışığında paylaşmaları istenir. Yeni fikirlerin doğması sağlanır. EXPO’lar, “Tescillenmiş Sergiler” (Büyük EXPO) ve “Onaylanmış Sergiler” (Küçük EXPO) olarak ikiye ayrılır. Tescillenmiş Sergiler, 1995’ten bu yana her 5 senede bir düzenleniyor. Süreleri 6 haftadan az, 6 aydan fazla olmaz. (İzmir’in adaylığını koyduğu EXPO 2015 de tescillenmiş sergi olacak. İzmir’in teması ise ‘Daha iyi bir dünya için yeni yollar ve herkes için sağlık’ olarak belirlenmişti.) Onaylanmış Sergiler: Süreleri 3 haftadan az, 3 aydan fazla olmaz. Toplam alanı 25 hektarı geçmez.