Kompozisyon konuları ve örnekleri nelerdir? Kompozisyon için konu başlıkları

Kompozisyon, öğrencilerin yazılı ifade yeteneklerini geliştirdiği gibi belli bir konuyu planlı bir şekilde ele almalarını da sağlar. Anlatım türlerine ve konularına göre birçok çeşidi bulunmaktadır.

 Kompozisyon Konuları ve Örnekleri Nelerdir?

 1- Açıklamalı Kompozisyon: Genellikle tarihi bir kişiliğin sözünü açıklamaya ve analiz etmeye yönelik yazılan kompozisyon türüdür. Aynı zamanda deyim ve atasözleri de bu kompozisyonun içerisinde yer alabilir. Bu yazınsal türde açıklanan söz ya da konu tüm yönleriyle ele alınmalıdır. Anlatım örneklerle çeşitlendirilmeli, metni zenginleştirmek için yazının içerisinde karşıt görüşlere yer verilmelidir.

 Örnek -1- Mustafa Kemal Atatürk'ün ''Hayatta en hakiki mürşit, ilimdir'' sözünü açıklayan bir kompozisyon yazınız.

 Örnek -2- Ak Akçe Kara Gündüz atasözünün günümüzden örnekler vererek açıklayınız.

 Örnek -3- 'Ağzı Kulaklarına Varmak' deyimini 200 kelime ile açıklayan bir kompozisyon yazınız.

 2- Hikayeli Anlatım: Tahkiye etme de denen bu kompozisyon türünde bir ya da birden çok karakter yer alabilir. O karakterin başından geçen bir olay ya da gözleme dayalı tespitler hikayenin içerisinde bulunur. Giriş bölümünde öykünün baş karakterleri tanıtılır. Gelişme bölümünde yaşanan tüm olaylar okura ayrıntılı bir şekilde sunulur. Olayların birbirine bağlanması ile birlikte sonuç bölümü yazılır.

 Örnek: 1- Tembelliğin zararlarını anlatan 500 kelimelik bir hikaye yazınız.

 Örnek 2- Yaşadığınız bir tatil anısını hikayeleştirerek yazınız.

 3- Konuşmalı Anlatım: Sadece diyaloglardan oluşan ve diğer türlerine göre çok daha kısa olan kompozisyon türüdür.

 Örnek 1- Bir arkadaşınızla aranızda geçen diyaloğu kompozisyon kurallarına bağlı kalarak yazınız.

 4- Tasvirli Anlatım: Gözleme dayalı tasvirli anlatımda betimleme ön planda tutulur. Kişiler, nesneler, hayvanlar ya da bitkiler tasvirli kompozisyon türünde kaleme alınabilir. Anlatılan karakterlerin önce genel sonra ayrıntılı bir portresi çizilir.

 Örnek 1- Bahçenizdeki ağaçların özelliklerini kompozisyon türünde yazınız.

 Örnek 2- Yaz tatilinde tanıştığınız insanları kısaca anlatınız.

 5- Kanıtlayıcı Anlatım: Duygu ve gözlemlerden çok fikirlere dayalı anlatım biçimidir. Giriş bölümünde ispat edilmek istenen konu tartışmaya açılır. Gelişme bölümünde konunun ayrıntılarına girilir. Karşıt görüşlerden örnekler verilerek öne sürülen fikir temellendirilir. Kullanılan dil nesne, verilen örnekler somut olmalıdır. Son paragrafta kanıtlanmak istenen düşünce sonuca bağlanır.

 Örnek 1- ''Çok gezen mi bilir çok okuyan mı?'' sorusuna örneklerle cevap veriniz.

 Örnek 2- Çevre Kirliliğini azaltmak için neler yapılabilir?

 6- Emredici Anlatım: Sadece yazarlar tarafından kaleme alınan bir anlatım ve kompozisyon türüdür. Didaktik bir çatıya sahip olan bu metinlerde nasihat ve uyarılar da okura aktarılır.

 Örnek: 1- ''Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı / Düşün, altında binlerce kefensiz yatanı.''