Bakırköy, saat 14.00, siftah yok

Öğlen vakitlerinde dolaştığımız caddede, esnaf, müşterisini dört gözle beklerken hâlâ siftah yapamadığını söyleyenler var.
Küresel kriz çalışanları da etkilemiş gibi. Mağaza yetkililerine ‘Kriz etkiledi mi?’ diye sorarken, yanıtlar tezgahtarlardan geliyor: “Etkiledi tabi. Bizi işten çıkarabilirler...” Mağazalar durgunluktan çıkış yolu ararken, çalışanları da işsiz kalma korkusu sarmış...

İlk uğrak yerimiz bir çamaşırcı oluyor. Kompedan Çamaşır adlı bu mağazanın sorumlusu Yaşar Küçük’e ‘küresel krizi’ soruyoruz. Yanıtı şöyle: “Kriz satışları etkilemeye başladı. Tezgâhtarlara verdiğimiz kotalar dolmuyor. Mesela 10 tane çorap satacakken bu altı oluyor.”
Küçük’e göre satışlarda yüzde 40’lara kadar bir düşüş var ve piyasada nakit dönüşü yok. Küçük müşterilerinin daha çok kredi kartıyla alışveriş yaptıklarını belirtiyor.

Şok fiyatlar
Caddede en çok dikkat çeken şey, küresel krizin etkilerini aşmaya çalışan esnafın yaptıkları indirimler ve kampanyalar oluyor. Vitrinlerin hemen hepsinde ‘indirim’, ‘şok fiyatlar’ gibi yazıları görmek mümkün. Şok sözü sadece lafta kalmıyor. Öyle ki 7-9 YTL’ye ayakkabı, 1.99 YTL’le terlik almak mümkün.
Tişört fiyatları ise 5-10 YTL arasında değişiyor. Hatta 19 YTL’ye takım elbise görmek ‘Bu kadar da olamaz’ dedirtiyor.

Döviz bürolarına ilgi
Caddede yoğun ilgi gören yerlerden biri de döviz büroları ve banka şubeleri.
Kurdaki artış nedeniyle vatandaş döviz bürolarında kuyruklar oluşturmuş. Caddede konuşulanlardan biri de vatandaşın bankalardaki birikimlerini mevduat güvencesi altına almak için ikiye böldükleri yönünde. Bu nedenle de banka şubelerinin dolu olduğu belirtiliyor.

‘Mağazalar kapanacak’
Orange Club Giyim’in yetkilerinden Serdar Köklü, bayram sonrası satışlarda durgunluk yaşandığını söyleyerek, şöyle devam etti: “Bu bayramda ise satışlar geçen yılki bayrama göre yüzde 50 düştü. Dünyadaki kriz Türkiye’ye de gelmiş gibi görünüyor.
Krizin etkileri daha yeni yeni görüyoruz. Bu daha başlangıç. Sancıları devam edecek. Bunlar iyi günler bile diyebiliriz. Bundan sonraki altı ayda etkisini daha çok göreceğiz. Kapanan mağazaların sayısı artacak. Bir yıl içinde dökülmeler yaşanacak.”

Ayakkabı nasibini aldı
Krizden ayakkabı satışları da nasibini almış. Atilla Ayakkabı’nın sahibi Atilla Günihal, öğlen saati olmasına rağmen daha kimsenin siftah yapamadığını söylüyor. Günihal, “Milletin cebinde para yok. 5 kuruş para yok. Kredi kartıyla alışveriş yapıyorlar. İlk başta kolay gibi görünüyor ama sonradan borç birikince acısı çıkıyor. Böylece sıkıntı başlıyor” diyor.

Çaycıda tahsilat yok
Esnafın yaşadığı sıkıntının bir başka göstergesi de çay satışları. Gün içinde mağaza çalışanlarının tükettiği çay sayısı da oldukça azalmış. Yasemin Pasajı’nın çaycısı Ömer Yaman, “Çay satamıyoruz. Çay sattıklarımızdan da tahsilat yapamıyoruz” diyor.
Çay satışlarının yarı yarıya azaldığını belirten Yaman, “Esnafta para yok . Bu nedenle işler çok azaldı” diye anlatıyor.

Günü gazete okuyarak geçiriyorlar
Esnaf, satışlardaki durgunluk yüzünden dükkânlarının önlerinde gazete okuyarak vakit geçirmeye çalışıyor. Rota Line mağazasının yetkilileri, “Küresel kriz nasıl olacak belli değil. En başarılı şirket bile bu konuda bir şey diyemez” diyor.

Krizin kazananları: Simitçi ve bayrakçı
Küresel krizin kaybedenleri olduğu gibi kazananları da var. Bunlardan biri de simitçiler. Cadde girişinde bulunan simitçi Çetin Özdemir, satışlarının arttığını söylüyor.
Bayramdan önce günde 150 simit sattığını belirten Özdemir, bu günlerde günde 300 simide kadar satış yaptığını kaydediyor.

Bayrakçı da memnun
Simitçiler gibi bayrakcılar da satışları artırmış. Ancak onların satışlarını artıran kriz değil, son günlerdeki terör saldırıları sonucu oluşan hava...  Yaklaşan Cumhuriyet Bayramı da başka bir etken.  17 yıldır bu işi yapan Paşa Doğan, “Bu bizim mesleğimiz, keşke hiç şehit vermesek de bayrak satmasak” diye anlatıyor. Doğan, günde 20 bayrak satıyor.