GÜBRETAŞ’tan İran’a 150 milyon dolarlık yatırım

Koca, düzenlediği basın toplantısında yaptığı konuşmada, yüzde 75 oranında tarım kredi kooperatiflerine ait şirketin, yüzde 25 oranında Borsaya açık olduğunu hatırlattı.

İran’da özelleştirme ile 2008 yılında Razi Petrokimya Tesislerinde bir konsorsiyum ile beraber 650 milyon dolarlık satın alma gerçekleştirdiklerini anımsatan Koca, şirketin ayrıca gemi brokerlığı, gemi ticareti, nakliyesi, lojistik ve zirai ilaç konularında iştirakleri bulunduğunu söyledi.

GÜBRETAŞ’ın 2011 yılında Türkiye’de 1,2 milyar lira, toplam konsolide bazda da 2,3 milyar liralık ciro elde etmesini beklediklerini belirten Koca, 2011’de 1 milyon 542 bin ton gübre sattıklarını ve 2010’a göre yüzde 6’lık büyüme kaydettiklerini bildirdi. Koca, konsolide toplam satışın 3 milyon 100 bin ton olduğunu, toplam satışın yüzde 49’unun Türkiye, yüzde 51’inin İran’dan gerçekleştirildiğini, üretimin ise yüzde 21’inin Türkiye, yüzde 79’unun İran tarafından karşılandığını ifade etti.

Gübre sektörünün Türkiye’de hammadde itibariyle dışa bağımlı olduğunun altını çizen Koca, şirketin Türkiye’de pazar gücü, İran’da ise üretim gücü bulunduğunu, İran’daki üretimin yüzde 80’ini ihraç ettiklerini, kalanının da İran iç pazarında değerlendirildiğini söyledi.

2012 yılında Türkiye’de 1 milyon 584 bin ton satış, 1,5 milyar lira ciro hedeflediklerini, konsolide ciro tahminlerinin ise mevcut kurla hesaplandığında 2,5 milyar lira civarında olduğunu anlatan Koca, Türkiye’de iştiraklerle birlikte 900, İran’da ise 2 bin 500 civarında çalışanları bulunduğunu vurguladı.

"Yarımca tesisleri için 70 milyon avroluk yatırım"

İran’daki Razi Petrokimya Tesislerinin 800 bin metrekarelik alan üzerine kurulduğunu, 13 fabrika bulunduğunu ve 3 milyon 770 bin tonluk üretim kapasitesine sahip olduğunu belirten Koca, İran’dan Doğu Afrika ile Çin arasındaki hinterlanda, ağırlıklı olarak da Hindistan’a ihracat yaptıklarını ifade etti.

Yatırım bütçeleri hakkında da bilgi veren Koca, 2011 yılında Türkiye’de üretim kabiliyetini yüzde 45 artırmak için Kasım ayında ihaleye çıktıklarını, İzmit Yarımca Tesislerdeki kapasite artırım kararı çerçevesinde Şubat ayında teknoloji ve inşaat işleri açısından ihale dosyalarının ulaşacağını, Mart-Nisan aylarında da karar vereceklerini bildirdi.

Bu yatırımın yaklaşık 70 milyon avroluk bir yatırım olduğuna dikkati çeken Koca, söz konusu yatırımın 2012 ve 2013 yıllarını kapsayacağını anlattı.

"(Şirketlerimizi satalım, pazarlayalım) diye dolaşıyorlar"

Mehmet Koca, yurt dışı yatırımlara ilişkin de şunları kaydetti: "Türkiye, hammadde açısından dışarıya bağımlı. Sektörde uluslararası anlamda rekabetçi olabilmek, Türk çiftçisine etkin hizmet edebilmek için hammadde kaynaklarına sahip olmak gerekiyor. Türkiye’de olmadığına göre bölgemizde yakın olan hammadde kaynaklarına sahip olan ülkelerdeki yatırım arayışlarımız sürekli var. Bu konuda antenlerimizi açık tutuyoruz. Yoğun bir şekilde Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkelerinde yatırım arayışlarımızı devam ettiriyoruz. İran ile sınırlı kalmayacağız. Bunlar rakamlar itibariyle büyük yatırımlar... Gübrenin üç temel girdisi var. Azot, fosfat ve potasyum... Azotlu gübremizi İran ile çözmüş durumdayız. Bizim fosfatlı gübre yatırım arayışımız var. Bunun kaynağı da Kuzey Afrika’da mevcut.

İran boyutunda da yatırımlarımız devam ediyor. İran’da kapasite kullanımını artırıcı, daha etkin ve verimli olma noktasında yatırımlarımızı devam ettiriyoruz. Orada da 3 yıl içinde yaklaşık 150 milyon dolarlık bir yatırım gerçekleştireceğiz." Koca, Razi Petrokimya Tesislerini 2 yıl sonra İran Borsasında halka açmayı planladıklarını bildirdi.

Yaşanan kriz nedeniyle yurt dışından birçok yabancı firmanın ortaklık veya şirket hisselerini satmak için Türk şirketlerine geldiğine işaret eden Koca, "Komşumuz Yunanistan’ın durumu ortada. Yunanistanlılar her gün buralarda, Türkiye’de ’şirketlerimizi pazarlayalım, satalım’ diye dolaşıyorlar. Bize de geliyor. Başka ülkelerden de geliyor. Geçen hafta Senegal’den, öncesinde Çin’den, Kazakistan’dan... Türk iş dünyasına yönelik birçok teklif geliyor" diye konuştu.

"Ambargodan dolaylı etkilenme söz konusu"

İran’a uygulanan ambargoya dair de Koca, İran özelinde ambargonun son dönemlerde biraz daha etkisini artırmaya başladığına dikkati çekerek, "İran’da 20 yıldır ambargo var. İranlılar ambargoyla yaşamaya alışmış. Ona göre çözümlerini üretiyorlar. Razi Petrokimya Tesisleri olarak bir İranlı firmayız.

Orada İran hukukuna, İran çözüm tekniklerine sahibiz. O nedenle biz İran’da ürettiğimiz ürünü Türkiye’deki bir dış ticaret firması vasıtasıyla pazarlamaya çalışıyoruz. Zaten şirketimiz ve ürünler, ambargonun yasakladığı çerçeve içinde değil" şeklinde konuştu.

Ambargo nedeniyle İran’da asıl sıkıntının bankacılık sisteminin getirdiği problemlerden kaynaklandığına işaret eden Koca, dolayısıyla şirketin ambargodan doğrudan bir etkilenme değil, dolaylı etkilenmesinin söz konusu olduğunu söyledi.

Karlılıkla ilgili de Koca, Türkiye’deki yatırımların karlılık oranlarının İran’daki yatırıma göre daha düşük olduğunun altını çizerek, Gübretaş’ın 2009 yılı Eylül ayı itibariyle konsolide net karının 54 milyon lira olduğunu, Borsa değerinin de 1 milyar lira civarında seyrettiğini hatırlattı.

Mehmet Koca, kura ilişkin ise "Biz kurun yüksekliğinden veya düşüklüğünden şikayetçi değiliz. Kurun stabil olmasını istiyoruz" dedi.