Hintli girişimcilik gurusu Türkiye’de proje peşinde

Tarun Khanna, Harvard Business School Asya Direktörü. Türkiye’de Koç Grubu’yla enerji alanında ortaklık yapan Amerikan şirketi AES gibi devlerin yönetim kurulu üyesi.
Başta Murat Özyeğin olmak üzere Harvard’da okumuş birçok başarılı Türk işadamının hocası. Ama en çok girişimcilik gurusu olarak tanınıyor. Öğrencilerini girişimci olmaya teşvik ediyor. Yetinmiyor sermaye veriyor, melek yatırımcılar bulup öğrencilerinin işadamı olmasını sağlıyor.

Çay ATM’leri tuttu

Son ikna ettiği öğrencisi ise Hindistan Microsoft’ta üst düzey görevler de yapmış Amulek Singh. Singh hocasının telkinleriyle bu afili görevi bırakıp ‘çaycı’ olmuş. Tek şubeyle başlayan Hindistan’daki ‘Çay ATM’leri zincir haline gelmiş. İnsanların kahve gibi çaylarını alıp ayaküstü, yürürken içtikleri bu model tutunca şube sayısı 20’ye ulaşmış. Önümüzdeki yıl 30 şube daha açılacak.
Türkçeye de çevrilen ‘Milyarlarca girişimci/Çin ve Hindistan Geleceği Yazıyor’ kitabının yazarı Khanna, Koç’la ortak oldukları enerji şirketinin yönetim kurulu toplantısı için İstanbul’daydı. Girişimi kutsayan, anlattıklarıyla insanda “ben de yapabilirim, ben de” duygusu yaratan, patrona sunulacak istifa mektuplarının provasını! yaptıran Khanna sorularımı yanıtladı.

Öğrencilerinizi girişimci olmaya teşvik ediyorsunuz. Yeni girişimlerdeki rolünüz ne?
Fikirlerle ilgiliyim. Ortada beni heyecanlandıran bir fikir varsa, öğrencileri konuyla ilgilenen kişilerle bir araya getiriyorum. Beğendiğim projelere para koyup ortak da oluyorum. Çay işine ortak oldum mesela.

Türk öğrencilerden gelen fikirler var mı?
Özellikle son yıllarda Türk öğrencilerden çok parlak iş fikirleri geliyor. Bir kaçını hayata geçirmek için melek yatırımcılarla görüşüyorum.

Yeterince tutkuya sahip Türk gençlerine hangi sektörü önerirsiniz?
Teknoloji . Az sermaye ile büyük işler yapabilirler orada.

ÖĞRENCİLERİNE ORTAK OLUYOR

Öğrenciler projeleri için gerekli parayı nasıl buluyorlar?
Melek yatırımcılar dediğimiz kişiler projelerine yatırım yapıyor. Bu kişilerin paraları var ve bunun bir kısmını böyle yatırımlara kullanmak istiyorlar. Beğendiğim projelere kendim de ortak oluyorum.

Beş global Türk şirketi sayabilir misiniz?
Koç, Sabancı, Doğuş.

5 tane sayamadınız...
Hindistan’da cep telefonu hizmeti veren bir şirket var. Yalnızca Hindistan’da hizmet veriyor ancak dünyanın en iyilerinden biri. Çin gibi ülkelere oranla çok ucuz bedelle hizmet veriyor. Şirketler global olarak var olamasa da global çapta rekabet edebilmeli. Ancak Türkiye gibi büyük bir ekonominin çok daha fazla sayıda global şirketi olmalı.

En sık söylediğiniz cümleler?
Bugün sahip olduğunu kaybetmekten korkma, risk almadan bir yere varamazsın. İş modelini iyi çalış ama çok fazla analiz etme. Fazla analiz adım atmaktan alıkoyar. İş planını yemek masasında ailenle paylaş. Onlar yakınındaki tüketiciler ve sana parasız veri sağlar!

CEP’TEN KALP ELEKTROSU

Öğrencilerinizle son aşamaya getirdiğiniz, hayata geçirmek üzere olduğunuz bir projenizi daha anlatmanızı istesem...
MIT’den mühendis bir öğrenci ve Harvard’dan bilgisayar uzmanı bir öğrencimle, küçük akıllı bir telefona kamera ve kalp atışlarını ölçebilen birkaç sensör yerleştirerek tanı koyabilen, bunu doktora gönderen bir sağlık programı geliştirdik.
Doktor şikayetlerinizi dinliyor, sensör aracılığıyla gelen resimlere bakıyor ve oturduğu yerden check-up’ınızı yapıyor. Kamera aracılığıyla cildinizde ya da dişinizde oluşan sorunları da çekip gönderebilirsiniz. Bu tüm dünyada kullanabileceğiniz bir tanı aleti. Şimdi bunu hayata geçiriyoruz.