Hükümet ‘duble’yi yasadan kaçırıyor

Hükümet, erteleme girişimi tepki yaratınca, normal zamanı olan 1 Ocak 2003’te yürürlüğe koyma kararı aldığı Kamu İhale Yasası’nda değişiklik öngören tasarıyı önceki gece Meclis’e sundu.
Tasarıda, bazı yapım işlerinin emanet komisyonu aracılığıyla ihale edilmesi olanağı sağlanıp proje maliyetinin yüzde 10’u kadar kaynağın hazır olması koşulu 2003 için kaldırılarak, AKP’nin acil eylem planında yer alan duble yol ihalelerinin Kamu İhale Kurumu’na gitmeden yapılmasının yolu açıldı. Uzmanlar emanet komisyonu tanımının Köy Hizmetleri ve belediyeler için eklendiğini belirterek, "Köy Hizmetleri yol işlerini emanet komisyonu aracılığıyla yapıyor. Bu komisyonların yaptığı işlerde maliyetler üçe katlanıyor" dedi.

Kurum internetten öğrendi
Değişiklikle, İhale Kurumu’nun komisyon alma sınırı 10 milyardan 350 milyara çıkarıldı. Yetkililer, bunun Kurum’un gelirlerini yüzde 60 azaltarak, mali özerkliğini ortadan kaldıracağını belirtti. Özerkliğe bir darbe de mevzuatta yapıldı. Kurum yönetmelik ve standart ihale dokümanlarının Resmi Gazete’de yayımlanması için Bakanlar Kurulu kararı şartı getirildi.
Başka bir değişiklikle ihalelere katılma sınırı üçüncü derecedeki akrabalık düzeyinden ikinci dereceye çekildi. Bayındırlık Bakanlığı, tasarı hazırlığında İhale Kurumu’ndan görüş almadı. Kurum yetkilileri tasarıyı internetten öğrendi.

Önceki akşam TBMM’ye sunulan ve dün Komisyon’da görüşülüp bugün de Genel Kurul’dan geçirileceği açıklanan Kamu İhale Yasası değişiklik tasarısı, CHP’nin yanı sıra AKP içinde de rahatsızlık yaratınca görüşmeler ertelendi.
Komisyon üyeleri ertelemeden son anda haberdar oldu. Meclis 2 Ocak’a kadar yılbaşı tatiline çıktığı için, tasarının görüşmeleri yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ocak’tan sonraya kaldı. Bayındırlık Bakanı Zeki Ergezen, tasarıyla ilgili olarak, "Bazı değişiklikler yapılacak. Toplu konut ve yol inşaatlarında kendi makine parkımızı kulanmak istiyoruz. Dünya Bankası’nın kaynaklarıyla mı iş yapacağız? AKP’nin iş yapmasını istemeyenler mi var?" dedi.

* Değişiklik tasarısı ile İhale Kurulu'nun yetkili olduğu alanlar büyük ölçüde daraltıldı. Kurulun yetkisi dışına çıkarılan alanlar şöyle:
* KİT'ler ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşların üretime yönelik mal ve hizmet alımları; belediyeler ve şirketleri ile özel idarelerin mal ve hizmet alımları
* Yasa kapsamındaki Karayolları, TCDD, Köy Hizmetleri gibi kuruluşların kendi olanakları veya emanet komsyonu aracılığı ile yapacakları kazı, dolgu, asfalt ve beton kaplama ve yama işleri, balast döşenmesi, yolların sanat yapıları, menfez, refüj yapımı, nakliye, enkaz kaldırma, kar mücadelesi, ağaçlandırma gibi işlerde mal ve hizmet alımları ile yapım işleri
* Ordu binek ve yük hayvanı alımları, yurtdışındaki Türk kuruluşlarının (uçak ve gemiler dahil) mal ve hizmet alımları, ulusal nitelikteki araştırma - geliştirme projeleri için mal ve hizmet alımları

* İhale komisyonu üyelerinin akrabaları için ihaleye katılamama sınırı 'üçüncü dereceden', ikinci dereceye çekiliyor.
* 2886 sayılı eski yasa kapsamındaki ihalelerde, haklarında dava açılan komisyon görevlilerinin, 'yargılama sonuna kadar' yeni yasa kapsamındaki ihalelerde 'komisyon üyesi' olmaması öngörülmüştü. Değişiklik tasarısında bu hüküm kaldırılıyor.
* Eski yasaya göre şirketlere getirilen ihalelere girememe yasağı yeni yasa döneminde de devam edecek. Ancak, TBMM, Cumhurbaşkanlığı ve Sayıştay ile il özel idareleri ve belediyeler yasaklama kararlarını kendileri verecek.

* Yasa kapsamındaki kurum yönetmeliği, 10 milyarın üstündeki bütün ihalelerde, Kurul'a 'sözleşme bedelinin onbinde 5'i' oranında komisyon alma yetkisi vermişti.
* Değişiklik tasarısında, 10 milyar sınırı 350 milyara çekiliyor. Böylece kurum gelirlerinde büyük ölçüde bir budamaya gidilmiş oluyor.

* Birden fazla yılı kapsayan işlerde ihaleye çıkılabilmesi için, ilk yıl, öngörülen ödeneğin proje maliyetinin yüzde 10'undan az olamayacağı hükmü 2003 yılı için kaldırılıyor. Geçici bir maddeyle, bütçe yasası yasal süresi içinde çıkarılamadığı için söz konusu yüzde 10 koşulunun 2003'te uygulanmaması hükme bağlanıyor.