Irak, Türk ürünlerine yasağı genişletiyor

Irak hükümeti makarna, şehriye ve sofralık tuz ithalatını 1 yıl süreyle yasakladı. Karar kısa bir süre içinde uygulanmaya başlayacak. Irak hükümeti, daha önce de Türkiye’nin yüksek bağımlılığı olan pazarda, yumurta ithalatını yasaklayarak, Türk yumurta üreticilerini büyük zarara uğratmıştı. Üreticiler, Ticaret Bakanlığı’nın yumurta konusunda ülke ile temasta olduğu şu günlerde gelen yeni yasaklara karşı hükümetlerarası görüşmeler ve etkin çözümler bekliyor. Yasaklamadan en çok etkilenecek ülkelerden birisi Türkiye olacak. Üretici ve sanayiciler, konuyla ilgili tedbirlerin erkenden alınmaması durumunda, Irak’ın kademeli olarak işlenmiş tüm tarım ürünleri ithalatını durdurması yoluna gidebileceğini belirtti.

Türkiye’nin toplam makarna üretimi 2.2 milyon ton civarında bulunuyor. Bu oranın 1.2 milyon tonu ise ihraç ediliyor. Dünyanın en önemli makarna ihracatçılarından olan Türkiye’nin ilk beş pazarı Angola, Benin, Somali, Togo, Irak’tan oluşuyor. Türk makarna üreticisi 160 ülkeye yaptığı ihracatla Irak’a bağımlı olmasa da bu ülkeye yapılan 80 bin tonluk ihracat için yeni arayışlara girilecek.

Güneydoğu etkilenir

Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı ve Arbella Makarna Genel Müdürü Abdülkadir Külahçıoğlu, Irak’ın Türkiye’nin makarna ihracatında 5. sırada olduğunu, en çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki üreticilerin bu yasaktan etkileneceğini söyledi. Külahçıoğlu, “Makarna sektörünün yumurta kadar yüksek bir bağımlılığı yok ancak artık tedbir alınmalı. Sadece makarna üreticisi değil, bunun nakliyesini yapan binlerce insan da etkilenecek. Ayrıca aldığımız duyumlara göre bir ileri ve son aşama kademeli olarak tüm işlenmiş tarım ürünlerinin ithalatını durdurmak olacakmış” dedi.

Gümrük değişti

Irak, daha önce yumurta ithalatını yasakladığında ‘yerli üreticimize destek olacağız’ açıklamaları yapmış, hatta Iraklı üreticilerin ithalatın yasaklanması konusunda hükümete baskı yaptığı ifade edilmişti. Ancak Irak’ın bir makarna tesisi kurup işler hale getirmesi için yıllar gerektiğini belirten Külahçıoğlu, “Bu nedenle İran, Tunus ve Mısır’dan alıma devam edecektir. Türkiye’den yasaklamasında artık siyasi etki arıyoruz. Daha önce İbrahim Halil Gümrük Kapısı Kuzey Irak Bölgesel yönetimi elindeydi. Ardından denetimi Bağdat yönetimine verildi. Böylece sıkıntılar da artmaya başladı” diye konuştu.

‘Yumurtacı çok zor durumda’

Irak, yumurta ithalatı yasağında ise yaklaşık 2 aydır geri adım atmadı. Yumurta üreticilerinin ‘çok zor durumda’ olduğunu belirten Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) eski başkanı ve üretici Hasan Konya, üreticilerin çok ciddi sıkıntılarla karşı karşıya olduğunu söyledi. Konya, “Üreticinin çoğunun hayvanına yem alacak parası bile kalmadı. Yakında iflaslar gündeme gelebilir. Yüzde 80’i ithal eden Irak, ‘Ben üreteceğim’ diyor ama mümkün değil. Bu noktada yeni pazar olarak Afrika ile görüşmeler var ancak bu zamana kadar hükümet, banka kredilerinin ertelenmesi ve nakit dengesi açısından üreticiye destek vermeli. Mevcut arz fazla, bunu yönetmek artık çok zor” dedi.