Kuponlarımı satmadım ki!

2003'te yıl boyunca bu sayfada yaptığımız bir çok makro ekonomik analizin yanı sıra yatırım araçlarını tanıtmaya çalıştık. Yılın son gününde birazda, masa arkasında yaşananlara yer verelim, sizi finansçı ve birikimlerini onlara teslim eden yatırımcılar arasında geçen bazı eğlenceli dialogları anlatalım istedik.
2003 yılı, bireysel yatırımcının eurobond ve yatırım fonlarıyla daha çok tanıştığı bir yıl oldu. Özellikle 2003 yılı içinde yatırım fonlarının basit işleyişi tanınıp, ilgi görmeye başlayınca bu enstrümanın yatırımcı sayısı da arttı. Eurobond ise özellikle bankaların 1.000 dolar ve katları üzerinden satış yapmaya başlamasıyla bireysel yatırımcının da hayatına girdi. Tabi finansçıların hayatlarına da yeni öyküler ve müşteri dialogları. Eskiden yatırım dünyasının eğlenceli öykülerini daha çok borsa camiasından duyardık. Öyküler eurobond gibi uluslararası yatırım enstrümanlara kaydıkça, yatırımların sınır ötesine taştığı ve böyle giderse finansçıların önümüzdeki yıllarda kendileri kadar uzman yatırımcılarla karşılaşacağı muhakkak. Bakalım o günler geldiğinde yatırımcılardan finansçılara dair ne tür öyküler duyacağız! 2003'te yatırım öyküleri açısından finans camiasında daha çok eğlenceli eurobond dialogları öne çıktı. Öyküler, Türk yatırımcısının ne kadar cesur ve yeniliklere açık olduğunun göstergesi olarak da kayda değer.

Yakınma konusu
Eurobondlar bir yatırım olarak herhangi bir enstrümana benzetilecekse daha çok Hazine bonosuna benziyor. Ancak iskontolu Hazine bonosundan farklı olarak bu kağıtların üzerinde birde sabit kupon faizi oluyor. Mesela 2030 vadeli kağıdın kupon faizi yıllık yüzde 11.875. Yani bu kağıdı alan yatırımcı eğer eurobondunu satmaz ise yılda iki kere 5.94 oranında vadede alacağı paranın ana para kısmı üzerinden faiz alıyor. Ancak finansçılar için kimi zaman kabus tam da burada başlıyormuş. Çünkü eurobondunu satan yatırımcılar, eurobondlarını elden çıkarsalar bile yine de kupon ödemelerini alacaklarını zannediyorlarmış! Bu noktada kullanılan öfke cümlesi ise "Ben eurobondu sattım, kupon faizini satmadım ki, paramı derhal hesabıma geçin!" oluyormuş.

'Benim ki nerede'
Şu anda uluslararası piyasalarda işlem gören 2005, 2006, 2007, 2008, 2010 ve 2030 gibi çeşitli vadelerde eurobondlar bulunuyor.
Bu kağıtların hepsinin üstünde farklı dönemlerde ödenecek bir kupon faizi bulunuyor. Bu konuda finansçıların, eurobondla yeni tanışan müşterilerinden ençok duydukları yakınma cümlesi ise şuymuş; "Ama arkadaşım kupon faizini aldı - arkadaş 2010 vadeli eurobonda sahip, benimkini - yatırımcının elinde 2006 vadeli bono var - neden henüz hesabıma geçmediniz."

Anlatacağımız son öykü ise kimin bilge, kimin uzman olduğunun Türk yatırım piyasalarında karıştığı, bugün komik görünenin yarın nasılda gerçek olabildiği deneyimini onlarca kez yaşamış birisi olarak ciddi bir tahmin olarak kabul edip, ajandama not düştüğüm türden:
Yaşlı amca sosyal bir ortamda genç bir borsacıyla karşılaşıyor. Borsacının keyfi yerinde, borsanın yılın sonunda 20 binde kapanacağı kehanetinde bulunuyor. Yaşlı amca soruyor;
"AKP'ye oy verdim. Faizi, dövizi düşürdüler. Başarılı oldular. Göreceksin bak borsayı da düşürmede başarılı olacaklar."
Genç borsacının cevabı: "Amcacığım, sen kriz mi bekliyorsun 2004 yılında." Ve borsacıyla, yaşlı amca arasındaki muhabbet bir anda başkalarının da katılımıyla 2004'te kriz çıkar mı? Borsa çöker mi? dialoglarına sahne olmuş. Genç borsacı, "AB'ye gireceğiz endekste 30 bine gidecek" iddiasını sürdürmüş. Yaşlı amca, "Bizi AB'ye daha yıllarca almazlar, sende bunu gördükçe korkar ufaktan ufaktan dolar almaya başlarsın. O zaman bak, borsada nasıl düşecek" olmuş.

Yatırım fonları iki ana kategoriye ayrılıyor. En basit haliyle A tipi fonlar borsa ağırlıklı, B tipi fonlar ise faiz ağırlıklı yatırım yapıyor. Ancak fonlarda da bazen satışa dönüşen ve sonrasında sorun yaratan eğlenceler dialoglar yaşanıyormuş. Mesela faize yatırım yapmak isteyen yatırımcı ısrarla A tipi karma fon isteyebiliyormuş.
Yine her an parasını kullanmak isteyen yatırımcıya B tipi likit fon önerildiğinde, reponun getirisi düşük olduğu için bu fon türünün getirisini beğenmeyip, tahvil bono fonunun getirisinin kendisine yansıtılmasını isteyebiliyormuş.