Laleli torbaya düştü

Geçtiğimiz yıla kadar yaklaşık 6 milyar dolarlık 'bavul ticareti' ile Türkiye'nin önemli ihracat kapılarından biri olan Laleli piyasası, krizle birlikte 'koliden torbaya' düştü. Bölge esnafı, "Daha önce koli koli mal gönderirdik. En önemli alıcımız Ruslardı. Onlarda da kriz var. Şimdi gelip küçük partiler alıp torbalara doldurup gidiyorlar" diyor.
8 -9 milyar dolar ihracat yaptığı günleri mumla arayan Laleli piyasası, işler genellikle mart aylarında açıldığı için bu yıl da mart ayına umudunu bağlamıştı. Ancak beklenti gerçekleşmedi. İlk üç aylık geliri 1.2 milyar dolarda kaldı. Eğer yılın kalanı da böyle giderse, Laleli'nin bavul ticareti geliri yüzde 30 civarında düşmüş olacak.
Bu gelişmeler sonucunda bavul ticaretinin kalbi olarak anılan bölgede işler torbaya düştü. Çoğunlukla Rusya ve eski Doğu Bloku ülkelerine mal gönderen Laleli'de esnaftan hamala kadar herkes ekonomik kriz nedeniyle sıkıntıda olduklarını belirtiyor.

Bir komisyon gelip baksın
Yabancı işçi, sevkiyat, yerleşim ve trafik gibi sorunlarıyla boğuşan Laleli, bölgeye hükümetin bir düzen getirmemesinden de şikâyetçi.
Laleli piyasasında Ekim 2008'den sonra krizin başladığını anlatan LASİAD Başkanı Orhan Altun, şu anki dükkan sahiplerinin yüzde 70-80'inin zararına da olsa ayakta durmaya çalıştığını söyledi. Altun’un verdiği bilgilere göre, bölgede yaklaşık 10 bin işletmede 150 bin kişi ekmek yiyor.
Ekonomik krizden sonra yıllık 6 milyar dolar rakamlarına ulaşmanın, önceki yıllarda gerçekleşen 9 milyar dolarlık rakamlara ulaşmanınsa hayal olduğunu belirten Orhan Altun, "Laleli piyasasının kendine has özellikleri var. Objektif, bu işi bilen bir komisyonun, buraya gelip bölgeyi özel olarak ele alması lâzım. Yabancı işçi çalıştırılması, sevkiyat, yerleşim ve trafik sorunlarının olduğunu görecek. Bunun yanı sıra marka, patent, Ar-Ge konularında bir şekilde desteklenmesini sağlayacak, teşvikler bulacak. Biz de elimizden gelen imkânlarla köprü olmaya çalışıyoruz. Çok daha faal ve sanki buraya özgü bir İTKİB tarzı yapılanma lazım buraya. O zaman yarı resmi gibi olacak, sorunların çözümü açısından bağlayıcılığı olacaktır.”

Esnafı, hamalı ne diyor?

Bilal Varlık (İşletme sahibi): 1982'den beri buradayım. Hiç bu kadar kötü olmamıştı. Mallarını gümrükte alamayanlar oluyor, bekleyenler oluyor. Krize rağmen yine de işlerin açılacağını umuyoruz. Yalnız bize sahip çıkılması yazım.
Osman Yıldırım (İşletme sahibi): Her yıl insan kalabalığı biraz daha azalıyor. 1994 yılından sonra bize rakip olarak Çin, Pakistan gibi ülkeler çıktı. Sorunlarımıza kulak verilmesi lazım.
Adını vermek istemeyen bir tezgâhtar: İşlerimiz eskiye göre kötü ama bugünün şartlarında iyi satış yapıyoruz. İnşallah önce Rusya’daki durum daha iyi olur ve oranın satın alma gücü yükselir. Bizim satışlar orasıyla ilgili. Geçen yıla kadar çok iş vardı. Ancak ekim ayından beri çok azaldı. 3-5 ekmek parası çıkartanlar kendisini şanslı sayıyor. 2 gündür bir lira kazanamadım.
Orhan Kılıçdağ (Hamal): Ramazandan bu yana işler azaldı. Eskiye göre insan sayısı çok az. Gelenler de zaten eskisi gibi alışveriş yapmıyorlar. 


Yıllara göre bavul ticareti (milyar dolar)
1996 8.8
2000 2.9
2001 3.0
2002 4.0
2003 3.9
2004 3.8
2005 3.4
2006 6.4
2007 6.0
2008 6.2
2009 (3 ay) 1.2
Kaynak: TCMB