Liranın muhteşem dönüşü

Liranın muhteşem dönüşü
Dövizden Türk Lirası’na dönen yatırımcı, doların düşüşe geçmeye başladığı Kasım 2001’den bugüne kadar dolar bazında yüzde 53.5 getiri elde etti. Yılbaşından bu yana kazanç yüzde 30
TARIK YILMAZ

Dalgalı kura geçilmesiyle birlikte TL’den dövize koşan banka ve yatırımcılar, krizin durulmaya başlamasıyla birlikte geçtikleri Türk Lirası’ndan dünyada az görülür düzeyde kazanç elde etti.
Suların durulmaya başladığı Kasım 2001’den bu yana tekrar TL’ye geçen yatırımcılar, dolar bazında yüzde 50’nin üzerinde kazanç elde etti. Yılbaşından bu yana ise yakalanan getiri yüzde 30’a yaklaştı.
Dalgalı kurda açık pozisyonda yakalanıp yüksek kayıplar yaşayan mali sistem, 2002’de yüksek getiriyi liradan yakaladı. İşlem hacminin çok dar olduğu piyasada pozisyon açarak, bir başka anlatımla dolarını bozdurup Türk Lirası yatırım araçlarına yönelen oyuncuların getirisi, dolar bazında yüzde 53.5’e kadar çıktı. Doların düşüş eğiliminin başladığı ve büyük oyuncuların dövizden TL’ye geçtiklerine ilişkin haberlerin konuşulduğu 2001 Kasımı başlangıç olarak kabul edilerek yapılan hesaplamaya göre, bin dolarıyla bono alan ve 3 Nisan itibariyle bonoyu bozdurup tekrar dolara dönenin kazancı bin 535 dolar oldu.

Sadece bonodan yüzde 18 getiri
Sistemde, doların ve faizin düşüşüne oynayanların yılbaşından bu yana getirisi ise basit bir hesapla yüzde 30’u buldu. Doların 1 milyon 450 bin lira olduğu yılbaşında bin dolarını TL’ye çeviren yatırımcı, o dönemin en aktif bonosu olan 10 Temmuz 2002 vadeli bonoyu alıp dün itibariyle bozdurduğunda sadece bonodan yüzde 18’e yakın getiri elde etti. Elindeki TL’yi 1 milyon 320 bin liradan dolara çeviren bir oyuncunun yılbaşındaki bin doları basit bir hesapla dün bin 292 dolar oldu. Bir başka ifadeyle; yatırımcı yılbaşından bu yana yüzde 29.2 dolar bazında getiriyi cebine koydu.

‘Pozisyonlar korunur’
Merkez Bankası’nın faiz indirim operasyonlarının sürmesini beklediklerini ifade eden bankacılar, büyük oyuncuların doları kontrol altında tuttuğu için kimsenin bonodan çıkıp dolara dönmediğini iddia ediyor.
Yüksek getirinin şimdilik sürdüğünü kaydeden bankacılar, "Açık pozisyonun kazancı yüksek. Yurtiçi ve yurtdışı kökenli oyuncular bu yüksek getiriden vazgeçmek istemiyor. Aksi halde altı aylık bonoya 4.2 katrilyon liralık teklif gelmezdi" diyerek pozisyonların bir süre daha korunacağının sinyallerini veriyor.

4.5 ayda dolar bazında yüzde 53.5 getiri 13 Kasım 2001:
• Yatırımcı, bin dolarını o günkü kurdan TL'ye çeviriyor. (1 $ = 1.566.000 TL).
• Eline geçen 1 milyar 566 bin lirayla dönemin aktif kağıtlarından 26 Haziran 2002 vadeli bono satın alıyor.
• İMKB bono piyasası verilerine göre, 13 Kasım'da 26 Haziran 2002 vadeli bononun ortalama birim fiyatı 69 bin 838 lira.
• Yatırımcı elindeki 1 milyar 566 bin lirayla 22 bin 243 adet 26 Haziran bonosu satın alıyor.

3 Nisan 2002:
• Yatırımcı elindeki bonoları dolara çevirmek isterse vadesi önceki gün dolan 3 Nisan 2002 vadeli bonoyu 100 bin liradan, 26 Haziran 2002 vadeli bonoyu da 90 bin 400 liradan satabiliyor.
• Satış sonunda eline 3 Nisan 2002 vadeli bonodan 1 milyar 961 milyon lira, 26 Haziran bonosundan da 2 milyar 27 milyon lira geçiyor.
• Bu parayı bugün 1 milyon 320 bin lira fiyattan dolara çevirirse bin 535 dolara sahip oluyor.
• Bir başka anlatımla yatırımcı dolardan bonoya geçerek dolar bazında yüzde 53.5 kazanıyor.

Sadece faiz enflasyona direndi Yılın ilk üç ayında borsa en çok kaybettiren yatırım aracı olurken, faize dayalı enstrümanlar enflasyonun üzerinde getiri sağladı. DİE’nin önceki gün yüzde 8.4 olarak açıkladığı üç aylık tüketici fiyat endeksinden arındırılan getirilerde ilk sırayı bono aldı. Bono yatırımcısının kazancı enflasyondan arındırıldığında yüzde 6.4 oldu.
İlk üç ayda repo yüzde 2.67, mevduat da yüzde 2.85 net getiri sağlarken, ilk çeyreğin en kötüsü borsa oldu. Birçok hisse senedi yatırımcısına zarar ettirirken, borsa bileşik endeksi reel olarak yüzde 21.58 düştü. Dolar yatırımcısı enflasyon indirildikten sonra yüzde 15.02, yılbaşında tedavüle çıkan euro ise yüzde 14.56 zarar ettirdi.


Derviş ve Serdengeçti mektubu imzaladı Uluslararası Para Fonu’na (IMF) verilecek ek niyet mektubu Devlet Bakanı Kemal Derviş ile Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti tarafından imzalandı. Mektup en kısa sürede IMF’ye gönderilecek. Ek niyet mektubunun bu ay içinde İcra Direktörleri Kurulu’na sunulması ve 1.1 milyar dolarlık kredi diliminin serbest bırakılması bekleniyor.

‘Yılın Ekonomi Bakanı seçildi
Dünya ekonomi basınının saygın yayın organlarından The Banker, Devlet Bakanı Kemal Derviş’i Yılın Ekonomi Bakanı seçti. Derviş’e ödülü, 29 - 30 Nisan’da verilecek. Ödülle ilgili olarak 9 Nisan’da da bir toplantı düzenlenecek.

Dünya Bankası’ndan üç yılda 5 milyar dolar Dünya Bankası ile 2003 - 2005 dönemini kapsayacak toplam mali yardımın belirleneceği ülke yardım stratejisi (CAS) görüşmelerine, gelecek hafta başlanıyor. Dünya Bankası’ndan, ihtiyaca göre üç yıl için, yaklaşık 5 milyar dolarlık mali yardım sağlanması planlanıyor.
Yetkililer, halen yürürlükte olan CAS’ın, esasen, Dünya Bankası mali yılı olan gelecek yılın haziran ayına kadar sürmesi gerektiğini, fiili olarak bu yıl sona ereceğini, bankanın bu yıl Türkiye’ye 3 milyar dolarlık yardım yapacağını kaydediyor. Hazine ve DPT koordinasyonunda, tüm ilgili kurumların görüşleri alınarak yapılan görüşmelerde hazırlanacak ihtiyaç listesi, banka ile görüşülerek kesinleştirilecek.




EKONOMİ