Muz ithalatına "dönemsel kısıtlama" önerisi

Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, tarım ürünleri piyasalarına yönelik incelemeleri kapsamında "muz raporu" hazırladı.

Raporda, Türkiye'nin dünya muz ticaretinde ithalatçı konumda olduğu ve ihtiyacını Ekvador'dan sağladığı ifade edildi. Türkiye'de muz üretiminin yüzde 97,8'inin Antalya ve Mersin'de yapıldığı belirtilen raporda, 2015 yılında 270 bin ton olan yurt içinde muz üretiminin geçen yıl itibarıyla yüzde 102,7 artarak 548 bin tona yükseldiğine işaret edildi.

Raporda, yerli muz üretiminde yaşanan sıkıntılara da dikkat çekilerek, şunlar kaydedildi: "Muzun ince kabuklu ve narin yapıda olması ile birlikte raf ömrünün kısa olması pazarlama açısından sorun oluşturmaktadır. Bu nedenle iklimlendirilmiş taşıma araçlarının kullanımı büyük önem arz etmektedir. Bunun dışında diğer tüm tarımsal ürün yetiştiriciliğinde olduğu gibi kooperatifçilik ve örgütlenmenin teşvik edilmesi muz yetiştiriciliği ve pazarlama sorunlarının aşılması açısından oldukça önemlidir. Ayrıca muz yetiştiriciliğinin ilerlemesi açısından basınçlı sulama sistemlerinin ve örtü altı teknoloji kullanımının özendirilmesi gerekmektedir."

Muzdaki gümrük uygulamalarının yerli üreticinin korunması açısından önemine değinilen raporda, "Özellikle yerli üretimin yoğun olduğu eylül-mayıs aylarında muz ithalatının kısıtlanması yerli üretimin desteklenmesi açısından önem arz etmektedir. Ayrıca Mersin Limanı'nın Muz İhtisas Gümrüğü'ne dönüştürülmesi muz ithalatında yaşanan sorunların giderilmesi açısından önemli olacaktır." denildi.

"Muz üreticisi desteklenmeli"

Ziraat Yüksek Mühendisi ve Muz Uzmanı Bünyamin Kozak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yerli muz üretimine ilişkin sorunları ve çözüm önerilerini "Muz Yetiştiriciliği" kitabında toplayarak ilgili kesimlerin dikkatine sunduğunu söyledi.

Kozak, muz çeşitleri, fidanı, sera yapısı ve ürünün gübrelenmesi konusunda çok bilinçli üretim yapılmadığını anlatarak, bu konularda üreticiye bilimsel açıdan destek sunulmasını önerdi.

Tamamen kendi imkanlarıyla üretim yapan üreticilerin Ziraat Bankası kredileriyle desteklenmesi gerektiğine de dikkati çeken Kozak, şu ifadeleri kullandı:

"Muz üretimini ayakta tutan en önemli destek, muz ithalatındaki gümrük uygulamalarıdır. Ancak bunun yanında muz ithalatında üretimin en yoğun olduğu eylül-mayıs arasındaki dönemde ihtiyaç duyulmamasına rağmen muz ithalatının yapılması piyasayı etkilemekte ve muzun pazarlamasına olumsuz etkide bulunmaktadır. Muz üreticilerinin korkulu rüyası ise gümrüklerden yapılan kaçak muz girişleridir. Herhangi bir kayda ve vergiye tabi olmayan kaçak muz girişleri fiyatları ve piyasayı alt üst etmektedir."

Kozak, yerli muzda yaşanan raf ömrünün kısalığı sorununa da işaret ederek, üretim, işleme ve pazarlama sırasında karşılaşılan sorunlar nedeniyle yerli muzun meyve kabuğunun çatladığını, karardığını ve rafta uzun süre bozulmadan kalamadığını belirtti.

İthal muzun ise uluslar arası büyük firmaların uyguladıkları teknoloji ve pazarlama olanakları sayesinde raf ömrünün uzun olduğuna dikkati çeken Kozak, "Yerli muz bu olumsuzluğu nedeniyle özellikle büyük marketlerdeki pazarda yer alamamakta, meydanı ithal muza bırakmaktadır." dedi.

Yerli muzun raf ömrünün uzatılması konusunda gerekli çalışmaların yapılması gerektiğine işaret eden Kozak, "Yerli muzun ithal muz karşısındaki bu zayıflığı giderilmelidir. Yerli muzda pazarlama firmalarının iklimlendirilmiş taşıma araçları kullanmaları teşvik edilmelidir. Kurulacak muz işleme, paketleme ve pazarlama firmaları KOBİ kapsamına alınmalıdır." diye konuştu.