Suyu elekle taşıyoruz

DÜNYA sularının geleceği İstanbul'da iki gün sürecek bir toplantıda tartışılıyor. International Herald Tribune tarafından düzenlenen "Dünya Sularının Finansal Geleceği" konulu toplantı, mühendisliğini yaptığı projeler nedeniyle barajlar kralı olarak bilinen ve Güneydoğu Anadolu Projesi konusundaki hassasiyeti ile tanınan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından yapılan bir konuşmayla açıldı.
Demirel konuşmasında, 20 yüzyılda dünya nüfusu üç kat artarken, su ihtiyacının 7 kat arttığını ifade ederken, suyun ihtiyaçlara cevap vermesi için ekonomik bir meta olduğunun kabul edilmesi gerektiğini söyledi. GAP ile gurur duyduğunu belirten Demirel, proje ile birlikte bölgede kişibaşına milli gelirin yüzde 40 arttığını belirtti. Cumhurbaşkanı Türkiye'nin bölgesinde suyun hakça paylaşımı konusunda etik kurullarının oluşturulmasında etkili olabileceğini anlattı.
Enerji Bakanı Cumhur Ersümer de yaptığı konuşmada, Türkiye'nin toplam tatlı su rezervinin 110 milyar metreküp olduğunu, bunun da 98 milyar metreküpünün kullanılabildiğini belirterek, bugün kişibaşına 1800 metreküp olan su miktarının 2020 yılında 1300 metreküpe ineceğini söyledi. Ersümer, Türkiye'nin sanılanın eksine su bakımdan yoksul olduğunu belirtti.
Toplantıda en ilginç konuşmalardan birisini de IFC'den Telekominikasyon ve Su Taşıması konusu uzmanı Declan Duff tarafından yapıldı. Duff, dünyada 2 milyar insanın yeterli içme suyuna sahip olmadığını belirterek, gelişmekte olan ülkelerde nüfusun yüzde 65'ten daha azının yeterli suya kavuştuğunu anlattı.
Orta ve düşük gelirli ülkelerde ancak nüfusun yarısının suyu bulunduğunu vurgulayan Duff, suya en fazla parayı da bu ülkelerin ödediğini söyledi. Tankerlerle, depo yaptırarak ya da su istasyonlarından su ihtiyacının karşılandığını belirten Duff, su istasyonlarında suyun 12 ile 20 kat pahalı satıldığını, su tanklarından da 3 ile 5 kat yüksek fiyat ödendiğini ifade etti.
Yoksul kesimlerin gelirlerinin yüzde 5'ini su için harcadığını belirten Duff, bunun dünya ortalamasının yüzde 1 ile 2 olduğunu belirtti. 25 yıl önce nüfusun yüzde 35'inin kentlerde yaşadığını, bu oranın 2005 yılında yüzde 60'ın üstüne çıkacağını belirterek Dünya Su Enstitüsü'nün verilerine göre, 2025 yılında 1 milyar insanın su kıtlığı yaşayacağını, 2050 yılında ise sorunların büyüyeceğini vurguladı.
Duff'ın, "çok sıkıcı" olarak tanımladığı tabloya göre ise birçok ülkede su kayıpları yüzde 50'ye ulaşıyor. Duff'ın verdiği tabloya göre, Türkiye, Nepal ve Brundi'de şebekelerdeki su kaybı yüzde 44 olurken, Filipinlerde yüzde 53, Tayland'da yüzde 48, Bangladeş ve Gana'da yüzde 47, Pakistan'da yüzde 40, Komonbiya'da yüzde 38 ve Breziyla ile Endonezya'da da yüzde 30 ulaşıyor.