Yapay zekamız gelişmeli!

Yapay zeka... Son dönemde sıkça kullandığımız bir terim haline geldi. Bilgisayarların insanlara ait düşünme, akıl yürütme, nesnel gerçekleri algılama, kavrama, yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerini kullanabilir hale gelmesi olarak tanımlanıyor. Dünyada endüstri ve evlerde pek çok örneğini görüyoruz. Peki, Türkiye yapay zekada ne durumda?

Bu alanın öncülerinden olan Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Levent Akın’la Türkiye’de yapay zekayı konuştuk. 1980’lerden beri yapay zeka konusunda çalışan Akın, Türkiye’nin bu alanda maalesef çok fazla yol katedemediğini söylüyor.

Hangi alanda varız?

Akın’ın tespitler şöyle:

“Dünyada yapay zeka çalışmalarında başarılı olanlar kalabalık araştırma grupları. Türkiye’de bu alanda çalışan kişilerin de böyle ekipler oluşturulması gerekiyor. Ülkemizde araştırma çok büyük oranda üniversitelerde yapılıyor. Hâlbuki ABD’de ve diğer birçok gelişmiş ülkede araştırma özellikle özel şirketlerde yapılıyor. Türkiye’deki bu alandaki şirketler kısa vadede hemen kâr elde etmeyi amaçlıyor, uzun vadede daha çok getirisi olacak projelere kaynak ayırmıyorlar. Bu nedenle yapay zeka konusundaki startupları desteklemek daha çok ürün ortaya çıkmasını sağlayabilir.”

Peki, yapay zeka Türkiye’de kendini en çok hangi alanda gösteriyor? Akın’ın bu soruya cevabı şöyle:

“Yapay zeka konusunda son zamanlarda özellikle büyük veri ve derin öğrenme kullanan araştırmalar yapılıyor. Doğal dil işleme, görüntü işleme, sınıflandırma, optimizasyon konularında ticari uygulamalara açık geniş bir alan var. Yapay zekanın hukuk alanında kullanımı daha emekleme aşamasında. Bu da bir fırsat.”

Akın, insansı robotların bilimkurgu kitap ve filmler sayesinde gündemde olduğunu anımsatıyor ve ekliyor:

“Aslında çok karmaşık araçlar, bu nedenle ancak gerçekten insansı robot gerektiren alanlarda kullanılmaları gerekiyor. Geliştirilmeleri için farklı alanlarda uzmanlardan oluşan kalabalık ekipler gerekiyor. Türkiye’de zeki robotlar konusunda dünyaya göre çok az sayıda grup çalışıyor. Bu konuda da alacağımız çok yol var.” Robotların işimizi elimizden alması sözkonusu olacak mı? Akın, bu konuda ise, “Burada da robotbilim yol haritası oluşturup evrensel temel gelir, işini kaybedecek kişilerin başka işler için eğitilmelerine yönelik programlar gibi sosyal politikalar oluşturulabilir” diyor.

Kötüye de kullanılabilir

Prof. Dr. Levent Akın, yapay zeka kötüye kullanılabilir mi sorusuna ise şu yanıtı veriyor: “Biz engel olmazsak kullanılabilir. Bir robotu tasarlarken robotun sadece amacı doğrultusundaki eylemlerle sınırlandırılması önemli. Tamamen özerk robotlarda etik konusunda araştırmalar başladı. Her robotun yapacağı her eylemi etik açıdan denetleyen ve bu eyleme izin veren ya da reddetmeye karar veren bir etik sistemi olacak. Ancak burada etik kuralların ne olacağı, farklılık gösterip göstermeyeceği önemli bir konu ve üstünde yoğun çalışmalar yapılıyor. Ayrıca robotlara uzaktan kötü niyetli erişimin engellenmesi de güvenlik için en önemli konulardan birisi.”

Evde robota hazır olun

Yapay zekada çok hızlı gelişmeler var. Yapay zekanın insanların çalıştığı birçok alanda kullanılması bekleniyor. Önümüzdeki yıllarda yapay zeka uygulamalarının ve zeki robotların giderek gündelik yaşamımızda yaygınlaştıklarını göreceğiz. Levent Akın, “Özellikle evlerde yemek hazırlama, bulaşık yıkama, temizlik gibi işler artık robotlar tarafından yapılacak. Bir evde birden fazla robot da kullanılabilir. Çünkü her işi yapan karmaşık robotlar çok pahalıya mal olabilir. İş ortamlarında işbirlikçi robotlar yaygınlaşacak, karmaşık işler daha kolayca çözülecek. Bilgiye dayanan hukuk, tıp gibi alanlarda uzman sistemler kullanılacak. Maliyetlerine bağlı olarak yaygınlaşacaklar. Türkiye’nin hangi alanlarda fırsatı olacağı, ancak yapay zeka ve robotbilim yol haritasının çıkarılmasıyla belirlenebilir” diyor.