"Yaptırımlar İran’ın doğal gaz planlarını durdurmadı"

İran, yaptırımların doğal gaz planlarını engellediğini, ancak durdurmadığını bildirdi.

İran Milli Doğal Gaz İhracat Şirketi Müdürü Rıza Kesaizade, Reuters’e verdiği demeçte, bu planların, tasarı halindeki "Pers Boru Hattı" projesiyle Avrupa’ya doğal gaz sağlanmasını da içerdiğini söyledi. Bu projeyle ilk doğal gaz akışının 2014 yılında başlaması bekleniyor.

Rusya’dan sonra dünyanın ikinci büyük doğal gaz rezervlerine, dünyadaki doğal gaz rezervlerinin yüzde 16’sına sahip olan İran’a, nükleer programı yüzünden uygulanan ABD ve BM yaptırımları Batılı büyük enerji firmalarının bu ülkeye yatırım yapmasının önünde engel teşkil ediyor.

Piyasa uzmanları, çok büyük kaynaklara sahip olmasına rağmen İran’ın önemli bir doğal gaz ihracatçısı olmasının yılları bulabileceğini söylüyorlar.

Kesaizade, "Yaptırımların hiç sorun çıkarmadığını söyleyemeyiz, ancak bu çalışmamızı durdurmadı. Devam eden birçok projemiz var ve 2025 yılına kadar küresel doğal gaz ticaretinin yaklaşık yüzde 8-10’unu karşılamayı planlıyoruz" dedi.

Aynı zamanda dünyanın dördüncü büyük petrol üreticisi İran, komşuları Türkiye, Pakistan ve Ermenistan’ın yanı sıra İsviçre gibi Avrupa ülkeleri ve Körfez bölgesi ülkeleriyle doğal gaz anlaşmalarına sahip ya da bu konuda görüşmeler yapıyor.

İran, ülkenin güneydeki zengin doğal gaz sahalarından sevkıyatın zor olduğu kuzey bölgelerinin doğal gaz ihtiyacını karşılamak amacıyla Türkmenistan’dan yılda 8 milyar metreküp doğal gaz ithal ediyor.

Kesaizade, gelecek yıl Türkmenistan’dan alınacak doğal gazın yılda 14 milyar metreküpe yükseleceğini, ancak fiyat konusunda henüz anlaşmadıklarını belirtti.

İran Türkiye’ye ise yılda yaklaşık 10 milyar metreküp doğal gaz ihracat ediyor. İran’ın Türkiye’ye doğal gaz ihracatı geçen yıl çok şiddetli geçen kış yüzünden kesintiye uğrarken, Kesaizade, Güney Pars sahasındaki doğal gaz üretiminin arttığını belirtti.

Kesaizade, "Bu yüzden bu yılın koşulları geçen yılla karşılaştırıldığında daha iyi" diye konuştu.

PERS BORU HATTI

Türkiye, İran’ın Avrupa’ya doğal gaz ihracatını geliştirme planlarında anahtar güzergah konumunda bulunuyor.

Kesaizade, Pers Boru Hattı ile Türkiye, Yunanistan, İtalya ve diğer ilgili Avrupalı ülkelere doğal gaz sevkıyatı yapılacağını, İtalya ile görüşmelerin başladığını, ancak Yunanistan ile yapılmadığını söyledi.

İran’ın mevcut doğal gaz hattı (I-Gas 9), günde 100-110 milyon metreküp kapasiteyle Türkiye sınırına doğal gaz sevkıyatı için tahsis edilmiş bulunuyor.

Pers Boru Hattı’ndan ilk gaz akışının 2014’te başlayacağını, ancak projenin aşama aşama ilerleyeceğini belirten Kesaizade, "İran’da tasarım çalışması yapmak için danışman mühendisler tuttuk ve bu boru hattının inşası ve uygulanmasına katılım için Avrupa ülkeleriyle görüşmelere başladık" diye konuştu.

Kesaizade, "Türkiye ile bu konuda (Pers Boru hattı) görüşüyoruz. Türkiye’nin kendisi bununla ilgileniyor. Türkiye Güney Pars doğal gaz havzasındaki üç fazda yatırım yapıyor ve bu doğal gaz Türkiye’ye ayrılacak" dedi.

Türk kaynaklar, Türkiye’nin Pers Boru Hattı ile ilgilenmek yerine İran’ı, Türk ve Avrupalı firmaların desteklediği Nabucco doğal gaz boru hattı projesine dahil olmasını istediğini belirtiyorlar.