Arsa ve Arazi Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gereken 18 Önemli Konu

Gayrimenkul satış uzmanı Göktuğ Beşer bilgilerini paylaşıyor.

İstanbul'un en şu anda değerli semtlerinin vaktiyle tarla yada bostan olduğunuzu duymuşsunuzdur. Maslak'ın bostan diyarı, Kartal'ın balıkçı köyü olduğu resimler internette dolaşıyor. Pek çok genç anasına babasına sitem ediyor “Vaktiyle Maslak tarlaymış, neden almadınız? Alsaydınız şimdi Ağaoğlu gibi olurduk” diyor. Arazi ve arsa yatırımı gerçekten karlı mı? Yüksek getiri elde etmek için nelere dikkat etmek lazım? Bu yatırımlarda riskli konular neler? Arsa ve arazi yatırımları ne kadar sürede kazandırır? Bu tür yatırım size uygun mu? Gelin bu soruların yanıtlarına bakalım..

Sabırlı mısınız?

Arsa ve arazi yatırımı uzun vadeli bir yatırımdır, iyi bir getiri için 10 yıldan 30 yıla kadar beklemeniz gerekebilir. Bir konut yada işyeri kira getirisi ile size düzenli kazanç sağlar ancak arsa ve arazi için uzun süre getiri görmeden her yıl emlak vergisi ödemeniz gerekecek. Arsa ve arazi yatırımında sonuç görmek için sabırlı olmanız gerekiyor.

Hangi vadede getiri hedefliyorsunuz?

Arsa ve arazi yatırımı uzun vadede getiri sağlar. Eğer hedefiniz 5-10 yıl ise arsa, 10 yıl üstünde bekleme imkanınız var ise arazi yatırımı önerilir. Piyasaların yavaşladığı dönemlerde değerinden satış yapmanız zorlaşır ve piyasanın düzelmesini beklemek zorunda kalabilirsiniz.

İmar durumu nasıl?

Arazi imarsız toprak parçasıdır, satın aldığınız araziye imar geldiğinde çok yüksek kazanç sağlayabilirsiniz ama imar gelmez ise değer artışı sınırlı kalır. Arsa imarlı toprak parçasıdır, bulunduğu bölgede nüfus ve ticaret arttıkça değerlenir, ayrıca imar değişikliği ile daha fazla inşaat yapılır hale gelir ise değeri aynı oranda artar. Bölge Gelişim Planlarını takip edin, bu planlar arsa yada araziye ileride değer katacak yatırımları içerir.

İmar planı nasıl?

Satın almayı planladığınız arsa yada arazinin tabi olduğu imar planı hakkında ilgili belediyeden bilgi alın. Arsalar konut alanı, ticaret alanı, sanayi alanı, ticaret+konut gibi farklılaşıyor, bu kategorilerin yatırımınıza olası etkilerini değerlendirin. İmar planına göre arsaya ne kadar inşaat yapılabileceğini inceleyin. Arsanın değeri yapılacak olan inşaata göre değişir.

Konumu nasıl?

“Gayrimenkulde en önemli 3 şey nedir?” sorusu konumun (lokasyon) önemini vurgulamak için kullanılır, yanıt şudur: “konum, konum, konum”. Arsa ve arazide en önemli unsur konumudur. Arsanızın yakınındaki nüfusun, ticaretin ve üretimin artışı yatırımınızın değer artışını belirler. Arazinin değer artışını yakınındaki nüfus, ticaret ve sanayi artışı, yakınına gelen yatırımlar ve altyapı projeleri belirler. Bu gelişmeler bir süre sonra arazinin olduğu bölgeye imarı getirir ve arazi arsaya dönüşebilir. Şehirlerin gelişim aksı üzerindeki araziler daha hızlı değerlenir. Küçük şehirler genelde büyük şehire giden yol boyunca genişlerler, bu yöndeki yatırımlar daha karlı olabilir. Arazi yatırımında amaç imar gelebilecek bir araziyi imar gelmeden önce almak ve imar ile gelen değer artışından faydalanmaktır.

Ne kadar risk alacaksınız?

İmarlı arsa risksizdir nüfus artışı sürdükçe ve ekonomi geliştikçe değeri belli bir oranda artar. İmarsız arazi ise risklidir imar gelene kadar genelde sadece değerini korur ama imar gelir ise getirisi çok yüksek olur.

Hangilerinden kaçınmalı?

Hisseli tapulardan, sit alanlarından, su havzasından kaçınmak gerekir. Hisseli tapuda diğer ortaklar şufa haklarını kullanarak tapuyu sizden ödediğiniz bedel ile alabilirler. Su havzası ve sit alanları imara açılmaz bu nedenle yatırımınız beklediğiniz getiriyi getirmez. Ormana yakın araziler de risklidir, orman bölgesi kapsamına alınabilirler. Kare şeklindeki arsalar idealdir, diktörtgen arsalar da cazip olabilir. Yamuk ve yuvarlak şekildeki arsalar inşaatı ve kullanımı zorlaştırdığı için risklidir.

Yola cephesi ne kadar?

Arsanın yola cephesi ve cephe genişliği değerini arttırır. Eğer buraya ticari bir yapı yapılır ise geniş cephe büyük vitrin ve tabela alanı sayesinde getiriyi arttırır.

Arsayı hangi büyüklükte almak lazım?

Satın alacağınız arsanızın değerini üzerine yapılacak inşaat ile belirleyecek. Alacağınız arsanın bölgenin gelecekte ihtiyacı olacak inşaatların yapılabileceği büyüklükte ve şekilde olmasına dikkat edin.

Araziyi hangi büyüklükte almak lazım?

İmar geldiğinde arazi arsaya dönüşürken sahip olduğunuz alan %40'a kadar küçülür bu yüzden alacağınız arazinin bu kesintiden sonra bile inşaat yapılabilir büyüklükte olması gerekir.

Arazi çiftlik evine uygun mu?

Doğası veya manzarası güzel bir arazi alırsanız imar gelmese bile bir süre sonra buraya çiftlik evi yapmak için talep gelebilir. Bir tarlaya çiftlik evi yapılabilir olması için ise en az 5.250 m2'ye ihtiyaç var çünkü tarla vasıflı araziyi 5000 m2 altına düşüremezsiniz ve maksimum yapı alanı 250 m2 olduğu için 5.250 m2 minimum ihtiyaç. Ayrıca çiftlik evi yapabilmek için parselin kadastral yola cephesi olması gerekiyor.

Arazinin jeolojik yapısı nasıl?

Deprem gerçeği eskiden önem verilmeyen faktörleri ön plana çıkartıyor. Alacağınız arazinin jeolojik yapısı imar gelir ise oraya yapılabilecek inşaat özelliklerini belirleyecektir.

İşgalden koruyabilecek misiniz?

Tarla vasıflı bir araziyi bir çiftçiye kiraya vererek hem gelir elde edebilir, hem de sahipli olduğunu göstererek koruyabilirsiniz. Eğer alacağınız arazide yada arsada faaliyet olmayacak ise çit ile çevirerek işgalden korumak iyi bir fikir olabilir.

Gördüğünüz yeri aldığınıza nasıl emin olacaksınız?

Tapu ve Kadastro Müdürlüğü'nün

faydalanarak size gösterilen yer ile alacağınız tapunun aynı yer olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Eğer şüpheye düşerseniz Kadastro Müdürlüğünden tapu senedinde belirtilen arsanın sınır tespitini isteyebilirsiniz.

Tapudaki durum nasıl?

Arsanın tapudaki durumunu kontrol edin, ipotek, haciz yada şerh var mı? Var ise, bunlar temizlenmeden ödeme yapmayın.

Fiyat cazip mi?

Doğru fiyattan alım yapmak çok önemli. Arsanın fiyatını yapılabilecek inşaat ve bu inşaatın getirisi belirler, bunları hesaplamak için profesyonel yardım alabilirsiniz. Arsanın değerini belirlemek için

kullanılabilir. Arazinin fiyatını geçmişte çevrede satılmış olan araziler ve imar gelme ihtimali belirler, bu konularda bilgili değilseniz acele etmeyin.

Kredi kullanacak mısınız?

Eğer kredi kullanırsanız ve şu anki geliriniz aksar ise krediyi ödeme imkanınız olacak mı? Arsa ve arazi hızlı satılan gayrimenkuller değildir, sıkıştığınızda hemen nakite çeviremezsiniz. Bütçenizi ve ne kadar krediyi sorunsuz ödeyebileceğinizi belirleyin.

Beyan etmeyi ihmal etmeyin!

Gayrimenkulü satın aldıktan sonra ilgili belediyenin hesap işlerine gayrimenkulü aldığınızı beyan etmeniz gerekiyor. Bu beyan süresi içinde yapılmaz ise cezalı vergi tahakkuku söz konusu.