Evlilik ehliyetinde ‘inkılâp’ kriteri!

Bakanlar Kurulu kararıyla “evlendirme yönetmeliği”nde bir dizi değişikliğe gidildi. Dün Resmi Gazete’de yayımlanan “Evlendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” eklenen yeni bir tanım yüzünden, evlenmek isteyenlere “evlenme ehliyeti belgesi” alma zorunluluğu getirildiği şeklinde yorumlara sebep oldu. Yönetmelikteki değişiklikler özetle şöyle:
- “Evlenme” tanımı, “Bir kadın ve bir erkeğin usulüne göre yetki verilmiş bir memur önünde bir aile kurmak amacı ile yapmış oldukları medeni hukuk sözleşmesi” şeklinde değiştirildi.
- Tanımlar bölümüne “Evlenme ehliyet belgesi” eklendi ve açıklaması “Kişinin evlenme anındaki milli hukukuna göre evlenme ehliyeti ve şartlarının yer aldığı ve evlenmeye sakınca bulunmadığını gösterir belge” şeklinde yapıldı. Ancak evlenme ehliyet belgesi uzun zamandır belediyelerin evlendirme birimlerinde başvuru esnasında istenen belgeler arasında yer alıyor. Evlenmek isteyenlerin bilgileri, belediyelerin bu birimlerindeki yetkili kişilerce Nüfus Müdürlüğü’ne entegre sisteme işleniyor. Bu düzenleme, yönetmelikte ayrı bir tanım olarak kullanılmış oldu.

‘İnkılap ilkeleri’ ifadesi çıkarıldı
- Evlenme dosyalarında bulunacak belgeler bölümünde de değişikliğe gidildi. Buna göre, yaşlarının küçüklüğü veya kısıtlama sebebiyle evlenmeleri ana, baba veya vasinin rızası ya da hâkimin iznine bağlı olanlar, müracaat sırasında beyannameye bunların rızalarını gösterir belgeyi ya da hâkimin izin belgesini eklemek zorunda olacak.
- Eski yönetmelikte yer alan, “Verilecek dörder adet fotoğrafın, renkli ve ön cepheden baş açık, inkılap ilkelerine uygun sivil giysilerle çekilmiş olması” hükmünden, “inkılap ilkelerine uygun” ifadesi çıkarıldı.
- Yabancıların, beyannamede beyan ettikleri adres esas alınacak. Adrese ilişkin başka bir belge istenmeyecek.
- Evlendirme memuru, müracaat eden her Türk vatandaşından nüfus kayıt örneğini veya evlenme ehliyet belgesini isteyecek ve dosyaya ekleyecek. Kimlik Paylaşım Sistemini kullanan evlendirme memurlukları, nüfus kayıt örneğini veya evlenme ehliyet belgesini sistem üzerinden temin edecek. Evlenme dosyasında bulunacak belgeler arasında yer alan, “fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği” de yürürlükten kaldırıldı.
- Evlendirme memuru, evlenme talebine dair beyannamenin usulüne göre doldurulup imza edilip edilmediğini, evlenme ehliyet belgesi ile nüfus cüzdanı arasında bir fark olup olmadığını, bir fark varsa bu farklılığın şahısta hataya sebebiyet verecek nitelikte olup olmadığını kontrol edecek.
- Bundan sonra müracaat sırasında her iki tarafın birlikte olması halinde imzaların müracaatı kabul eden memur tarafından onaylanması gerekmeyecek. Taraflardan birinin bulunmaması ve evlenme beyannamesini imza etmiş olması halinde bu beyannamedeki imzanın köy veya mahalle muhtarları, noterler, evlenecekler işçi veya memur iseler, dairesi amirlerince onaylanmış olması şartı da artık aranmayacak. Evlenme işlemleri ile ilgili olarak istenilen bilgi ve belgelerin aynı gün gönderilmesi zorunluluğu da kaldırıldı.