Fırıncı topyekûn ayakta!

İstanbul’da yerel yönetimin 200 gramlık ekmeği 1 liraya, 250 gramlık ekmeği de 1.25 liraya satmasını öngördüğü fırıncılar, bu fiyatlara ancak yapılan elektrik, su ve un zamları geri alınırsa dönebileceklerini, aksi takdirde bir hafta içinde halk tipi ekmek üretimini durduracaklarını açıkladılar. İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Erdoğan Çetin, Enflasyonla Topyekûn Mücadele Programı çerçevesinde elektrik fiyatının yıl sonuna kadar artmayacağının duyurulduğunu ancak bundan önce yüzde 40 zam geldiğini belirterek, “Bu zammı geri alsınlar. Yıl sonuna kadar da elektrik, su ve una zam yapılmasın. Biz de yıl sonuna kadar 200 gramlık ekmeği 1 liraya, 250 gramlık ekmeği 1.25 liraya satarak Enflasyonla Topyekûn Mücadele’ye katılalım” dedi.

İTO’da kavga çıktı

İstanbul’da temmuz sonunda ekmet fiyatı 200 gramda 1.25 liraya, 250 gramda 1.50 liraya çıkmıştı. Ticaret Bakanlığı, bu zamma izin vermediğini açıklamış, ancak pek çok fırında fiyat değişmemişti. İki hafta önce İstanbul Valisi Vasip Şahin, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Uysal, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç ile İstanbul Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Başkanı Faik Yılmaz’ın katıldığı toplantıyla ekmek fiyatlarının 1-1.25 lira olacağını duyurmuştu. Geçen hafta yapılan ve 200 üyenin katıldığı İTO Meclis toplantısında da bu fiyatlarla ilgili gündem maddesine 95 kişi ret, 4-5 kişi kabul oyu verdi. Ancak İTO tüzüğü gereği salonda bulunup herhangi bir oy kullanmayanlar da kabul yönünde yazılınca madde kabul edildi. Bunun üzerine gerginlik yaşandı. İTO Ekmek ve Unlu Mamuller Komite Üyesi Sultan Selim Şimşek, zamsız üretime devam edemeyeceklerini, zamsız fiyatta direnilirse bir hafta içinde halk tipi ekmek üretimini bırakacaklarını söyledi.

‘Bu baskı batırır’

Milliyet’in konuyla ilgili sorularını yanıtlayan İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Erdoğan Çetin de, “Bu kadar baskı bizi batırır, fırınlar kapanır” dedi. Fiyatı, maliyetleri arttığı için yükselttiklerini anlatan Çetin, bunun yanında yüzde 40’a varan bayi kârları ile ruhsatsız fırınların da kendilerini zorladığını dile getirdi. Çetin, “Bayi kârlarını yüzde 15’e düşüren yönetmelik çıktı ama uygulanmıyor. Biz halen bakkallara 75 kuruşa ekmek veriyoruz. Ayrıca İstanbul’daki 3 bin fırının yarısı ruhsatsız. Ruhsatlı fırın, haksız rekabetten dolayı üretimini düşürüyor, böylece maliyeti artıyor” diye konuştu.

‘Tavşana kaç tazıya tut’

Fırıncılar son dönemde yaşadıklarını Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a bir mektup yazarak anlattı. İstanbul Ekmek Üreticileri Derneği Başkanı Ahmet Zeki Sarıhan’ın imzasını taşıyan mektupta şu ifadelere yer verildi:

“Fırıncı, ‘tavşana kaç, tazıya tut’ deyimi ile karşı karşıya... İstanbul’da 250 gram ekmek, 17 Kasım 2015’te 1.25 TL’den satılmaya başlandı. Aradan geçen üç yıl içinde ekmeğe zam yapılmadı. Sadece enflasyon dikkate alınsa ekmeğe yüzde 30 zam yapılması, haklı ve kaçınılmaz olur. Kaldı ki, ağustos ve eylülde una asgari yüzde 40 zam geldi. Son aylarda elektrik ve doğalgaza, üst üste yapılan zam oranları yüzde 40’ı aştı. Bütün bunlar ortadayken sayın valimizin, ‘Ekmek 2015 yılındaki fiyat tarifesi ile satılacak’ beyanı, adil olmadığı gibi, hukuka aykırı ve hür teşebbüse müdahaledir. Başta un olmak üzere, elektrik, doğalgaz, maya ve diğer maliyet unsurları 1 Ocak 2016 fiyatlarına çekilsin, biz ekmek üreticileri olarak ekmeğin fiyatını 6 yıl öncesine (250 gram ekmek 1 TL) çekmeye hazırız.”

‘Tandırlık un’ iddiası

Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu, fırınlara 5 milyon çuval unu 85 liradan vermeyi taahhüt etmişti. Erdoğan Çetin, bu açıklamanın tam olarak gerçeği yansıtmadığını belirterek şöyle dedi: “Her şeyden önce 85 liraya verdikleri tandırlık un. Bu undan ekmek olmaz. Bu unu da bu fiyata, parasını önceden verirsek alabiliyoruz. Aldıktan sonra kalitesini beğenmezsek iade edemiyoruz. Üstelik nakliyesi de bize ait. Eğer uncular fırına getirirse unun fiyatı 95 lira oluyor.”