Göç ettirilen mercanlardan iyi haber geldi! İnsandan uzakta hayat buldular

İnsansal atıklarla hızla kirlenen Marmara Denizi’nde canlı yaşamının en önemli halkalarından mercanlar yok olmaya başladı. Bunun en canlı örneği de Yassıada ve Sivriada açıklarındaki 30 metre derinlikte yaşayan son sarı mercanlar. İspanya’daki mercan neslini korumak için yapılan nakli örnek alan ‘Adalar Denizle Yaşam ve Spor Kulübü Derneği’ üyeleri Eylül 2017’de harekete geçti. Sivriada’da süren inşaat nedeniyle sarı mercanların yok olmasını engellemek isteyen Adalılar, İstanbul Üniversitesi’yle (İÜ) iş birliği yaptı. Bilim insanları, 100’ün üzerinde sarı mercanı insansal etkilerden uzak Neandros(Balıkçı) Adası’na taşıdı. Nakil işlemlerini İÜ Su Bilimleri Fakültesi ve Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü uzmanları yaptı.

Yaklaşık 5 aydır yeni yerlerinde yaşamaya bırakılan mercanların durumunu kontrol etmek için önceki gün bir grup bilim insanı ve ada sakini Marmara Denizi’nin soğuk sularına daldı. Dalışlarda mercanların büyük bölümünün yeni yerlerine uyum sağladığı ve yaşama tutundukları görüldü. Ekosisteme katıldıkları görülen sarı mercanların yine pek çok deniz canlısı için yumurtlama ve yaşam alanı olmayı sürdüreceği gözlendi.

‘Halen umut var’

İÜ Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Noyan Yılmaz, “Gözlem ve ölçümlerimiz mercan naklinin çok başarılı olduğunu gösteriyor. Sadece, özel yapıştırıcının tam sertleşmemesi nedeniyle 2-3 kayıp var. Projenin başında yüzde 10-20 kaybın bile başarı olacağını düşünüyorduk. Ekosisteme katılmaları, çevrelerinde yine yaşam alanları oluşması Marmara için halen bir şeyler yapılabileceğini gösteriyor” dedi.

Mercanlar için en büyük tehlikenin gırgır tekneleri olduğunu belirten Doç. Dr. Yılmaz, “Şehir atıklarının denize bırakılması, kıyı dolguları, deniz dibi tarama malzemelerinin dökümü ve trol avcılığı da bizi endişelendiriyor” diye konuştu.

Adalar Denizle Yaşam ve Spor Kulübü Başkanı Volkan Narcı, “Mercanlar önemli bir canlı ortamına ev sahipliği yapıyor. Bu alanın bütünüyle balıkçılığa kapatılmasını ve koruma alanı ilan edilmesini istiyoruz. Denizlerimizdeki tükenişi zaten gözlemliyoruz. Bunun önüne geçmemiz için Adalar çevresini koruma alanı ilan edip, gelecek kuşaklara bırakmak için çabalamalıyız” dedi. Projeye İstanbul Valiliği, Doğsan Medikal ve WWF Türkiye de destek veriyor.

YUMURTLAMA VE YAŞAMA ALANI

Binlerce yıldır çevresinde insanların yaşadığı Marmara Denizi, 7 şehirden yaklaşık 25 milyon insanın atıklarıyla kirleniyor. 4 büyükşehirdeki sanayi kuruluşları ve kanalizasyon sisteminin boşaltıldığı Marmara Denizi’nde halen varlığını sürdüren mercan kolonileri ekosistemin en önemli parçalarından. Mercanlar, ülkemizde sadece Kaş-Fethiye arasında ve Ayvalık kıyılarında bulunuyor. Marmara Denizi ise Karadeniz ve Ege Denizi arasında koridor görevi yaptığından az da olsa mercan kolonisi barındırıyor. Mercanlar, ağaçsı yapıları sayesinde başka canlılar için yumurtlama ve yaşam alanı oluyor.