852 çocuk uygun ilik bekliyor!

Türkiye genelinde her yıl yaklaşık bin çocuk lösemiye yakalanırken geçtiğimiz yıl 785 çocuk kemik iliği nakli olarak sağlığına kavuştu. Kök hücre bağışçı sayısının yaklaşık 180 bine ulaştığı Türkiye’de 852’si çocuk 1557 kişi hala kemik iliği nakli olmak için uygun donör bekliyor. Çocukların ve ailelerin umudu TÜRKÖK projesinde. Kurumun 500 bin donör hedefi henüz yarılanmazken, birçok çocuk uygun ilik beklerken zamanla yarışıyor.

O çocuklardan biri de Açıkgöz ailesinin minik üyesi Kazım Efe’ydi. Lösemiyle olan mücadelesinde 2 yıl önce yenik düşerek hayatını kaybeden Kazım Efe, aylarca uygun iliğin bulunmasını bekledi.

‘Eridiğini gördüm’

Akut Meloit Lösemisi (AML) denilen yüksek risk grubundaki hastalığa yakalanan minik Efe, 9 ay kemoterapi tedavisi gördükten sonra beklediği müjdeli ilik haberini Ocak 2014’te yurtdışından aldı. Antalya’da özel bir hastanede gerçekleştirilecek ilik nakli için Aydın’da bekleyişini sürdüren aile, oğullarının durumunun ağırlaşmasıyla büyük bir şok yaşadı. Kemoterapi tedavisine tekrar başlayan minik Efe, başında oluşan yaranın kapanmaması sonucu 7 Şubat 2014’te yaşamını yitirdi. Tüm çabalara rağmen oğlu Efe’yi hayatta tutamadıklarını belirten anne Seval Açıkgöz, yaşadıkları zor dönemi şu sözlerle anlattı; “Annemi ve anneannemi kanserden kaybetmiştim. Oğlumu da kanserden kaybetmek istemiyordum. Oğlumun ayağında ve ellerinde oluşan morlukları ilk başlarda düşüp yaralanmalardan kaynaklı sandım. Kansere yakalanmış olabileceği aklımın ucuna gelmedi. Oğlum yürümek ve tuvalete gitmek gibi temel eğitimlerini hastanede öğrendi. 9 ay boyunca tek bir odada beraber kaldık. Koltukta oturup evladınıza baktığınızda, gözünüzün önünde eridiğini görüyorsunuz. Bu durumu değiştirmek için ise elinizden bir şey gelmiyor. Hayatta çaresizlik kadar kötü bir şey yok.”

Kardeşiyle kurtuldu

Henüz 2 aylıkken lösemiye yakalanan Zeynep Gülcan ise yaklaşık 4 yıldır ilik bekliyordu. Aile bu süre içerisinde tedavi için Ankara, Bolu, Kocaeli ve İstanbul’daki birçok hastaneye başvurarak kızlarının sağlığına kavuşması için seferber oldu. Hatta baba Mustafa Gülcan, kızı için kan bağışı yapan ve iliği tutan kişiye 20 bin lira ödemeyi bile göze almıştı. Düzenlenen kampanyayla yaklaşık 100 bin kan bağışı yapılmasına rağmen uygun ilik bir türlü bulunamayınca minik Zeynep’in yardımına yeni doğan küçük kardeşi Umut Eymen yetişti. Hastalığının 4. evresinde olduğu için mutlaka ilik nakli olması gereken küçük Zeynep, kardeşinin kordon kanından yapılan nakil sonucu sağlığına kavuştu. Kızı iyileştiği için mutlu olan baba Mustafa Gülcan sağlığı yerinde olan herkesin bağış yapması gerektiğini belirterek, “Verecekleri bir tüp kan ile bir çocuğa umut olabilirler. 80 milyonluk ülkede 150 bin verici sayısı hiçbir şey değil. Bakanlık yoluyla insanları bilinçlendirerek bu sayının artışını lazım” dedi.

Birkaç örnekle hayat kurtarmak

18-50 yaş aralığında sağlıklı her kişiden bağış kabul edilirken periferik yöntem adı verilen uygulamada bağışçının hastaneye yatması gerekmiyor. Kök hücre bağışçısı olmak isteyenler kan merkezlerini başvurarak rahatlıkla bağışta bulunabiliyor. Form dolduran bağışçılardan 3 tüp kan örneği alınıyor. Kan örnekleri testten geçirilerek incelenirken sorunsuz örnekler doku tipinin belirlenmesi için laboratuvara gönderiliyor ve test sonuçları da kemik iliği bankasında depolanıyor. Kemik iliği nakli bekleyen hastalar için yapılan taramalarda uygun eşleşme sağlanırsa, bağışçıyla iletişime geçilerek naklin gerçekleşeceği merkeze yönlendiriliyor.

3 yaş altında artıyor uyarısı

LÖSEV Yönetim Kurulu Başkanı Üstün Ezer, 2-8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası kapsamında lösemi hastalığı ve LÖSEV’i anlattı. Ezer, löseminin, çocuk ve yetişkinlerde her yaşta görülmekle birlikte en sık 1-8 yaşları arasında ortaya çıktığına işaret ederek, “Son yıllarda lösemi vakalarında artış olmakta ve özellikle bebekler ile 3 yaş altındaki çocuklarda yoğunlaşmaktadır” diye konuştu. Radyasyon yayan cihazlar konusuna da dikkat çeken Ezer, cep telefonları, tabletler, bilgisayar ve televizyonun mümkün olduğunca az kullanması ve ev ortamında bulundurulmaması gerektiğini de vurguladı. l DHA