‘Afrin kadar alan kontrol edilecekTİR’

İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Hasan Köni, Türkiye’nin olası sınır ötesi harekatı için; “Kara ordumuz belli hedefleri vuracaktır. Ancak, içeri girip 400 kilometre uzunluğunda bir hat oluşturup, bu hattı tamamen kontrol etmemiz çok kolay değil” değerlendirmesini yaptı. Prof. Dr. Köni’yle yaptığımız röportajın devamı şöyle:

- ABD için felaket senaryosu nedir?

Çin enerjiye muhtaç bir ülke. Bu nedenle İran’dan, Rusya’dan Ortadoğu’dan, Afrika’dan enerji ve hammadde alıyor. Çin’in imalat sanayindeki hakimiyeti ABD yönetimini kızdırıyor. ABD, Çin’e karşı ekonomik ve mali savaş ilan etmiş durumda. Çin’in en büyük pazarı ABD. Teoriye göre Avrupa ile Asya bir araya geldiğinde, geriye ABD’nin de içinde olduğu 800 milyonluk küçük bir topluluk kalıyor. ABD için, Avrupa-Asya bütünleşmesi, Rus, Çin, Alman ittifakı kabus senaryosudur. Halkımız, Fransa’daki olaylara ‘oh olsun’ diye bakıyor ancak unutulmasın ki, Avrupa çökerse Türkiye’de çok zor durumda kalır. İhracatımızın yüzde 50’sini AB ülkelerine yapıyoruz. Ciddi darboğaz yaşarız.

- Trump dış politikada neden tutarsız?

Trump, ABD’nin ulusal çıkarları için kendi koltuğunu korumak için adımlar atıyor. Kudüs’ün başkent olarak tanınması, Suriye’de DEAŞ’ın gitmesine rağmen YPG-PKK’nın korunup, kollaması İsrail’in güvenliği için. Trump, sırtını Yahudi sermaye ve lobisine dayamış durumda. Bundan vazgeçtiğinde şaibeli seçim söylemleri ile koltuğunu kaybedeceğini biliyor.

- Enerji arayışında Kıbrıs ve Doğu Akdeniz havzasının önemi nedir?

ABD, Avrupa’ya enerji bulmak için alternatif olarak Kıbrıs ve Akdeniz havzasını düşünüyor. Ancak Türkiye’yi denklem dışına itemezler. Yeni enerji çatışma alanı Kıbrıs olabilir. Kıbrıs petrolleri için kapımızı çaldıklarında Yunan Kilisesi ve dolayısıyla Yunanistan harekete geçecek, Türkiye’yi sıcak çatışmanın içine çekmek isteyecektir.

'ÇATIŞMA OLMAZ'

- Kaşıkçı cinayetinin dış politik arenadaki bilinmeyenleri neler?

Kaşıkçı cinayetinde İsrail, Mısır, İngiltere, İran denklemini göz ardı etmemek gerekiyor. Müslüman Kardeşler konusu gündeme getirilmiyor. Kaşıkçı’nın bağlı olduğu aşiret ve düşünce sistematiği Müslüman Kardeşler’e daha yakın. İngiltere’nin eli her zaman Müslüman Kardeşler üzerinde olsa da eski etki alanını kaybetmiş durumda. Kaşıkçı, ABD güdümlü Suudi sistemini sarsan bir yazardı. ABD ise vahabi akımın İran’a karşı devam etmesinden yana.

- Menbiç ve Fırat’ın doğusuna kapsamlı kara harekatı hangi riskleri içeriyor?

Öncelikle hava operasyonları yapılacağını düşünüyorum. Kara ordumuz belli hedefleri vuracaktır. Ancak sınırdan girip 400 kilometre uzunluğunda bir hat oluşturup, bu hattı tamamen kontrol etmemiz çok kolay değil. ABD askeriyle karşılaşmamız sıkıntılar doğurur. ABD ve Türk genelkurmay başkanlarının ikili görüşmesini önemsiyorum. ABD ile sıcak çatışma olursa Türkiye’ye ekonomik ve askeri ambargo gelebilir. Ama sıcak çatışmaya girileceğini düşünmüyorum. Daha doğrusu böyle bir senaryoyu düşünmek bile istemiyorum. Kara ordumuz, Afrin kadar bir alanı kontrol ederek, terör örgütünün hareket alanını kesmeyi hedefleyecektir. Restleşmeler duyulsa da ABD ile mutabakata varıldığını düşünüyorum.

‘KÜRT SORUNU BİTERDİ’

- Rusya, Türkiye’nin ikili dış politikasından rahatsız değil mi?

Ruslar her şeyin farkında ancak durumu idare ediyorlar. Türkiye’yi kaybetmek dengeleri değiştirir. Rusya açısından işin bir de Karadeniz boyutu var. Bu nedenle Türkiye’nin ikili dış politikasına çok fazla ses çıkartmıyor. Olası sınır ötesi harekatın temkinli olacağını piyasalara bakıp anlayabiliriz. Piyasalarda aşırı bir dalgalanma olmadı. Belli ki küçük çaplı bir operasyon göreceğiz. En doğru istihbarat piyasalardır. Eğer Suriye’de çatışma ortamı sona erer, Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya, barışçıl bir ortamda birlikte masaya oturursa, Suriye’deki sorunlar biter. Böyle bir atmosferde Türkiye’nin Kuzey Suriye’de tampon bölge oluşturmasına izin verilebilir. Barış tablosu İsrail’in hoşuna giderse, ABD’nin Suriye’de kalmasına gerek kalmaz. Akla gelen diğer soru ‘ABD Kürt koridorundan vazgeçer mi?’ Uluslararası ilişkiler devamlı değişir.”

- Kürt koridoru İsrail ve ABD için neden önemli?

Kürt koridorunun alternatif enerji güzergahı ile ilgisi olsa da, asıl neden İsrail’in güvenliği. Kürdistan projesi en çok Türkiye, İran, Irak, Suriye’yi olumsuz etkiler. Kürt koridoru üzerinden bölgesel çatışmalar İsrail’in rahat nefes alması anlamına geliyor. Eğer 2000 yılında Camp David’de İsrail-Filistin anlaşması hayat geçmiş olsa Kürt sorunu diye bir mesele de olmayacaktı. İsrail ile aramızın en iyi olduğu dönemde Apo’yu teslim ettiler.