Listede hata bile yapılmadı

12 Eylül referandumuyla yapısı değiştirilen ve üye sayısı 7’den 22’ye yükseltilen Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na adli ve idari yargıdan gelecek üyeleri belirlemek için önceki gün yapılan seçimden geriye, çok sayıda soru işareti ve iddia kaldı. Bakanlığın, kendisine yakın isimlerin 16 üyeliğin tamamını kazandığı seçimin hazırlıklarına, referandumdan bile önce başladığı iddia edildi.
Seçimde en büyük sarsıntıyı, özellikle, sosyal demokrat kesimin büyük umut bağladığı YARSAV yaşadı. Aktif biçimde görev yapan yaklaşık bin üyesi olan YARSAV, üye sayısından fazla oy almasına rağmen, 16 kişilik listeye bir kişi bile sokamadı.

Yüzde 63 bakanlığa
Yapılan oranlamaya göre, bakanlığın oy oranı tüm yargı içinde yüzde 63, YARSAV’ın oy oranı ise yüzde 22 civarında kaldı. Referandumda “Evet” kampanyası yürüten, ancak seçimden önce bakanlık bürokratlarının adaylığına karşı çıkan Demokrat Yargı Derneği’nin adayları ise seçimde varlık göstermedi. Derneğin en iddialı ismi Kemal Şahin adli yargı seçiminde 278 oyla 46. olabildi.

2 ay önceden başlandı
Seçimde, bakanlığın desteklediği iddia edilen listenin tulum olarak HSYK üyesi seçilmesi, seçim öncesi gündeme gelen iddiaları anımsattı. YARSAV, seçimden önce, bakanlığın referandum öncesinden, seçimden 2 ay önce çalışmalarına başladığını ve liste hazırladığını iddia etmiş, listeyi basına da açıklamıştı. YARSAV’ın o tarihte açıkladığı listenin 2 isim dışında doğru olduğu görüldü. Listenin son hafta yapılan çalışmalar sonunda değiştirildiği, farklılığın da buradan kaynaklandığı belirtiliyor.
Liste üzerinde değişiklik olduğunu bilmeyen gazeteler, YARSAV’ın ilan ettiği listeyi seçim gününe kadar haberleştirdi. Ancak, seçim günü, listedeki bazı isimlerin çıktığı, yerlerine farklı isimlerin eklendiği görüldü. Bu durum, yargı kulislerinde, “Bakanlık, listede yapılan değişikliği örtülü biçimde tüm adliyelere bildirdi” yorumlarına yol açtı.
Hâkim ve savcıların oy kullanırken, basında yer alan isim yerine, desteklendiği belirtilen yeni isme oy vermeleri de bu iddiaları pekiştirdi.

Nasıl haberleşildi?
Yargı kulislerinde, bakanlığın, tüm adliyelerdeki hâkim ve savcılara nasıl ulaşabildiği de tartışılıyor. İddialara göre, bakanlığın desteklediği bazı adaylar, il il dolaşarak toplantılar yaptı, Ankara ve İstanbul’da da toplantılar gerçekleştirildi. Hâkim ve savcılara farklı isimlerden, toplu olarak gönderilen elektronik postalarda, hangi adayların bakanlık destekli olduğu açık biçimde hissettirildi. Başsavcılar, müfettişler, adalet komisyonu başkanları aracılığıyla hâkim ve savcıların nabzı tutuldu.

4 bini aşkın hâkim
Seçimin bu şekilde sonuçlanmasında, Ak Parti’nin iktidara geldiği 2002’den bu yana 4 bini aşkın hâkim ve savcı alımı yapmasının da etkili olduğu belirtiliyor. İddialara göre, özellikle siyasi görüşü kendisine yakın isimleri hâkim ve savcı alan bakanlığın adaylarına, bu isimler seçimde oy verdi.

Ergin liste iddiasına yanıt verdi
Adalet Bakanı Sadullah Ergin, HSYK üyeliğine YARSAV’ın belirlediği adayların seçilememesine ilişkin, “Bu sonuçlar hakim ve savcıların marjinal söylemlere rağbet etmediğini gösteriyor” dedi.
Bakanlığa girişinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ergin, 11 bin hakim ve savcının YSK’nın denetimi altında iradelerini ortaya koyduklarını belirterek, şunları söyledi:
“Bundan sonra bu iradeye saygı duymaktan başka yapacak bir şey yoktur. Herkesin buna saygı duyması gerekiyor.”
Başka bir gazetecinin “seçilenlerin Adalet Bakanlığına yakın isimler olduğu” iddialarına yönelik sorusu üzerine Bakan Ergin, “Bu iddia seçimde gösterilen iradeye saygısızlıktır. 16 kişiden sadece 2’si bakanlık bürokratıdır. YARSAV’ın listesinde de bakanlık çalışanları vardı ama bunlar seçilemediler. Demek ki Bakanlık bünyesinde çalışması yeterli değil, farklı özellikler de aranıyor. Burada artık herkesin bu saygıyı göstermesi gerekir. Diğer 14 kişiyi ne ile izah edeceksiniz? Bunlara bakıldığında yapılan bu değerlendirmenin doğru olmadığı ortaya çıkacaktır” diye konuştu.

Deniz Feneri savcısı da var
Adalet Bakanlığı’nın desteklediği iddia edilen, seçimi kazanan isimler şunlar:

İBRAHİM OKUR (Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı): 1966 doğumlu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu. Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü yaptı. Geçen yıl Müsteşar Yardımcılığı’na getirildi. Ergenekon soruşturması kapsamında emekli Jandarma Genel Komutanı Şener Eruygur’un ofisinden çıktığı iddia edilen, cemaate yakın hâkim ve savcılar listesinde, ismi “Ergenekon operasyon emrini veren” kişi olarak geçti.

TEOMAN GÖKÇE (Yargıtay Tetkik Hâkimi): 1969 doğumlu. Marmara Hukuk mezunu. Ceza hukuku alanında doktora yaptı.

AHMET KAYA (Türkiye Adalet Akademisi Eğitim Müdürü): 1966’da Kadınhanı’nda doğdu. İstanbul Hukuk mezunu. Yargıtay tetkik hâkimliği yaptı. Özellikle YARSAV tarafından bakanlığa yakın olmakla eleştirilen Akademi’de yayınlardan ve eğitimden sorumlu.

HÜSEYİN SERTER (Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı): 1964’te doğdu. Ankara Hukuk mezunu. Siirt ve Düzce’de görev yaptı. Polise taş attığı gerekçesiyle tutuklanan çocukların yargılandığı davalarda görev yaptı.

ÖMER KÖROĞLU (Rize Ağır Ceza Mahkemesi Hâkimi): 1964’te Trabzon Tonya’da doğdu. Ankara Hukuk mezunu. Batman Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığı yaptı. Ressam.

NESİBE ÖZER (Bakırköy 14. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı): 1964’te doğdu. Ankara Hukuk mezunu. Engin Çeber’in cezaevinde işkenceyle öldürülmesine ilişkin davada görev yaptı. Sanıklara müebbet hapis cezası veren heyette yer aldı.

İSMAİL AYDIN (Edirne 2. Asliye Hukuk Mahkemesi Hâkimi): 1966’da doğdu. Ankara Hukuk mezunu.

HARUN KODALAK (Ankara Cumhuriyet Savcısı): 1968’de doğdu. Ankara Hukuk mezunu. Deniz Feneri Derneği soruşturmasında görev yapan savcı heyetinde yer alıyor. Kodalak, ayrıca YARSAV Kurucu Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu’nun MİT ve Emniyet’in Türkiye’deki tüm iletişimi izlemelerine ilişkin kararlar nedeniyle yaptığı suç duyurularına takipsizlik kararı vermişti.

CELAL AVAR (Üsküdar Cumhuriyet Savcısı): 1966 Diyarbakır Hani doğumlu. İstanbul Hukuk mezunu. Yakın zamanda ateist bir internet sitesi ile ilgili açılan davada, dinsel değerlere saldırı suçundan sanıkların cezalandırılmasını istemesiyle gündeme geldi.

ALİ ÖZTÜRK (İzmir 7. Asliye Hukuk Mahkemesi Hâkimi): 1950’de doğdu. Muş, Pervari, Karaburun, Ceyhan hâkimliği yaptı.

HAYRETTİN TÜRE (Ankara Hâkimi): 1959’da Kırşehir Boztepe’de doğdu. Ankara Hukuk mezunu. Birçok yerde hâkimlik yaptı.

İDARİ YARGI
1265 hâkim ve savcının oy kullandığı idari yargı seçiminde de bakanlığın desteklediği iddia edilen şu isimler HSYK üyeliğine seçildi...

AHMET BERBEROĞLU (Danıştay Tetkik Hâkimi): 1971’de doğdu. Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu. Uzun yıllardır Danıştay’da görevli.

BİROL ERDEM (Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürü): 1966’lı. Ankara Hukuk mezunu. Personel Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimliği, Daire Başkanlığı yaptı. Son dönemde, HSYK ile Adalet Bakanlığı arasında krize dönüşen kararnamelerin taslaklarını hazırladı.

HALİL KOÇ (Ankara Bölge İdare Mahkemesi üyesi): 1966’da doğdu. İstanbul Siyasal Bilgiler mezunu. Danıştay 6. Daire Tetkik Hâkimliği yaptı.

RESÜL YILDIRIM (İstanbul 5. İdare Mahkemesi Hâkimi): 1969’da doğdu. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü’nden mezun. İstanbul 4. İdare Mahkemesi Hâkimliği yaptı.

İBRAHİM TOPUZ (DANIŞTAY SAVCISI): 1963’te doğdu. Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümü mezunu. Danıştay Tetkik Hâkimliği yaptı.

ANALİZ
Yüksek Yargı’yı bu HSYK seçecek
HSYK’YA adli ve idari yargıdan üye seçilmesi amacıyla yapılan seçimden desteklediği iddia edilen adayların tümü çıkan Adalet Bakanlığı, uzun süredir beklettiği kararname ve disiplin dosyalarını dairelerin oluşmasının ardından hemen kurula gönderecek.
Kurulun en önemli işlerinden birisi, hükümetin vesayet rejiminin omurgası olarak gördüğü Yargıtay ve Danıştay’a üye seçmek olacak. HSYK’nın yeni ve tek yönlü yapısı; ihraç, atama, yükselme, yüksek yargıya üye seçme aşamalarının tamamında, bir sürpriz olmazsa herhangi bir kriz yaşamadan işlemlerini tamamlayacak. 22 üyenin büyük kısmı bakanlığa yakın isimlerden oluşacağından, özellikle Yargıtay ve Danıştay’da oluşacak üye boşluklarında, önceki yılların aksine tercihler de bakanlığa yakın isimlerden kullanılacak.
Anayasa’nın 154. maddesine göre Yargıtay üyeleri, birinci sınıfa ayrılmış adli yargı hâkim ve Cumhuriyet savcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından HSYK tarafından üye tamsayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla seçiliyor. Yine Anayasa’nın 155. maddesi uyarınca da Danıştay üyelerinin dörtte üçü, birinci sınıf idari yargı hâkim ve savcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından HSYK; dörtte biri de nitelikleri kanunda belirtilen görevliler arasından Cumhurbaşkanı tarafından bu göreve getiriliyor.
Dikkat çekici bir başka nokta da, Adalet Bakanlığı’nın HSYK seçim süreci boyunca belli isimleri desteklediği iddialarını sürekli yalanlaması. Zira YARSAV’ın işaret ettiği listede ismi bulunan, açık farkla HSYK üyeliğine seçilen Edirne’deki bir asliye hukuk hâkiminin ve Rize’deki bir mahkeme başkanının nasıl olup da hem Batman’da, hem Muş’ta, hem de İstanbul’da bu kadar tanınıp sevilebildiği ve bu kadar oy alabildiği sorusuna yanıt verilemiyor. Birbirini seçen yapılar “kast sistemi” olarak nitelendirilirken, neden hâkim ve savcıların dosyalarını elinde tutan Müsteşar Yardımcısı ve Personel Genel Müdürlüğü’nün adaylığına geçit verildiği sorusu da yanıtlanmıyor.
Başbakan Erdoğan ile Adalet Bakanı Ergin’in, anayasa değişikliği paketinde yer alan AYM ve HSYK’nın yapısının değiştirilmesine ilişkin düzenlemeleri savunurken “vesayet” döneminin sona ereceğini söylemelerine rağmen, HSYK’nın yeni yapısının farklı bir vesayet rejimi yaratıp yaratmadığı sorusu da süreç içinde yanıt bulacak.

Demokrat Yargı da tepkili
Referandumda ‘evet’ diyen Demokrat Yargı Derneği’nin Eşbaşkanı Orhangazi Ertekin, “Seçme hakkının olmadığı bir seçim süreci yaşandı” derken, Sabih Kanadoğlu, “Türk yargısı bu ayıbı silebilir” diye konuştu

HSYK üyeliği için yapılan seçimde, Adalet Bakanlığı’na yakın isimlerin eksiksiz biçimde seçilmesi, hukukçuların tepkisine yol açtı.

Demokrat Yargı Derneği Eşbaşkanı Orhangazi Ertekin: Referandumda yargıya biçimsel demokrasi geldi. Hükümet, biçimsel demokrasiyi sağlamış ama maddi demokrasiyi yerine getirmemiştir. Seçme hakkının olmadığı bir seçim süreci yaşandı. YSK ile Adalet Bakanlığı arasında bir tür ‘Dolmabahçe Paktı’nın’ imzalandığını düşünüyorum. Bu bir tür ‘saldırmazlık anlaşması’dır. Amacı da kürsü hâkim ve savcılarının sürece müdahil olmamasıdır.

Erzincan Başsavcısı İlhan Cihaner: Bakanlık bürokratları, mülakatlarına girdikleri, yani işe aldıkları adamların oylarıyla seçilmiş oldular. Bu büyük bir vesayettir. Cehenneme giden yol, iyi niyet taşlarıyla döşelidir zaten. Anayasa değişikliği Ağrı’daki hâkimler de kurula gelebilsin diye yapıldı. Ama ben seçilenler arasında böyle bir hâkim göremiyorum.

YARSAV Başkanı Emine Ülker Tarhan: 8 yıldır yargıdaki kadrolaşmaya dikkat çektik. İki ay önceden bize ulaşan bir listeden bahsettik. Bakanlık bürokrasisinin doğrudan HSYK’ya taşındığı ve liste oluşturduğu artık tamamen kanıtlanmış durumda. Önemli olan ülkenin demokrasi adına nasıl bir tehlikede olduğuna işarettir. HSYK seçimlerini YARSAV kaybetti, bakanlık kazandı demek çok sığ bir söylem olur.

Yargıtay Onursal Başsavcısı Sabih Kanadoğlu: Bu seçim, dürüst tarafsız ve adil biçimde yapılmamıştır. Bu seçim, yapılan anayasa değişikliklerine de aykırıdır. YSK ve Danıştay yani Türk yargısı, bu ayıbı silme gücünde ve yetkisindedir. Adalet Bakanlığı’nın seçim listelerini hazırlarken tehdit, baskı, cezalandırma veya ödüllendirme yollarını kullanması sözde yargıda özgürlük ve demokrasi yönünden ilerleme hedefinin ne kadar boş ve gerçek dışı olduğunu kanıtlıyor.

Yargıtay Onursal Başkanı Sami Selçuk: HSYK’nın yeni yapısını değerlendirmek için çok erken. Üyeleri iyice tanıyalım onları, ondan sonra değerlendiririz.

TABLO BÜTÜN KENTLERDE AYNI
HSYK üyeliği seçiminde, Adalet Bakanlığı’nın desteklediğini yalanladığı listedeki isimler, neredeyse bütün kentlerde hakim ve savcılardan en yüksek oy alan adaylar oldu.

İlk beşe girdiler
Ankara’da yapılan idari yargı seçiminde, Ahmet Berberoğlu 308, Birol Erdem 281, Halil Koç 268, Resul Yıldırım 263 ve İbrahim Topuz 259 oy alarak en yüksek oy alan ilk 5’i oluşturdu.
Ankara’da en yüksek oyu alan bu 5 isim, Türkiye genelinde de ilk 5 sırayı aldı ve HSYK üyesi seçildi. Adli Yargı adaylığı için yapılan, 1740 adli hakim ve savcının oy kullandığı seçimde de Teoman Gökçer 963, İbrahim Okur 952, Ahmet Kaya 906, Hüseyin Serter 885, Ömer Köroğlu 869, Nesibe Özer 856, İsmail Aydın 798, Harun Kodalak 695, Celal Avar 667, Ali Öztürk 630, Hayrettin Türe 599 oy aldı. Bu isimler de Türkiye genelinde ilk 11 sırayı alarak HSYK üyesi oldu.

İstanbul’da YARSAV
Bu tablo İstanbul’da da değişmedi. İdari yargı seçiminde, İstanbul’da Resül Yıldırım 101, Ahmet Berberoğlu 94, Birol Erdem 93, Halil Koç 58, Serap Ülgen 44, İbrahim Topuz 43 oy aldı. İlk 5 arasına farklı bir isim olarak sadece Ülgen girebildi.
Adli yargı seçiminde 1560 kişi oy kullandı.
Seçimde Celal Avar 698, İbrahim Okur 603, Tamer Akgökçe 602, Nesibe Özer 585, Ömer Köroğlu 584, Teoman Gökçe 569, Ali Haydar Yücesoy 562, Osman Kaçmaz 559, Abbas Özden 545, Sezai Kepenek 543, Harun Kodalak 542, Ali Asker Kazak 533, Hüseyin Serter 526 oy aldı. Özden, Kaçmaz, Kazak, Akgökçe YARSAV adayları, İstanbul’da ilk 11 arasına girmeyi başardı.

LİBERAL YAZARLAR NE DEDİ?
Barlas: Keşke idari personele katılma deseydi
Liberal görüşleriyle tanınan ve Anayasa değişikliği paketinin oylandığı referandumda “evet” oyu vereceğini açıklayan köşe yazarlarına “Kurul daha mı özgür oldu?” diye sorduk. Bazı yazarlar mazeret gösterirken, Sabah yazarı Mehmet Barlas, Star yazarı Mehmet Altan ve Taraf yazarı Rasim Ozan Kütahyalı şunları söyledi:
- Mehmet Barlas: Adalet Bakanlığı’nın bu üyelerin seçilmesi için belge verdiklerini duymadım. Bence şu anki durum eskisinden daha iyi. Keşke mümkün olsaydı, Adalet Bakanlığı idari personele uyarıda bulunsaydı; ‘seçime katılmayın’ diye. Ancak bakanlık bildiğim kadarıyla bir telkinde bulunmadı.
- Mehmet Altan: Buradaki tartışma zaten henüz yargı camiasının hukuk ilkelerinden yana toplumca tavır alınan bir noktadan oldukça uzak olduğunu gösteriyor.
- Rasim Ozan Kütahyalı: YARSAV da telkin yaptı, ki çok doğaldır. Adalet Bakanlığı bir telkin yapmışsa tam bir baskı gibi algılanamaz ki, yapıp yapmadığını da bilmiyoruz. Eğer ‘Bunlar seçilmezse size gününüzü gösteririz’ gibi tehdit varsa, bu bir skandaldır.

Yargıtay ve Danıştay adaylarını belirledi
Yerel yargıda yapılan seçimle, HSYK’ya seçilecek 6’sı yedek 16 üyenin belli olmasının ardından, Yargıtay ve Danıştay da HSYK üyelerini belirledi. Yargıtay’daki seçimde en yüksek oyu alan 3 aday, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi Üyesi Zeynep Nilgün Hacımahmutoğlu, Yargıtay 3. Ceza Dairesi üyesi Ahmet Karayiğit ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesi üyesi Ulvi Yüksel, HSYK üyesi seçildi. Danıştay Genel Kurulu tarafından dün yapılan seçimde de HSYK asıl üyeliklerine Ziya Özcan ve Zeynep Kavlak, yedek üyeliklerine ise Gürsel Mekik ve Neşe Sarı seçildi.
Türkiye Adalet Akademisi’nden HSYK’ya seçilecek 1 asıl üyelik için de bugün seçim yapılacak. Adaylar arasında Cihaner’i yürüttüğü soruşturma sırasında arayarak uyardığı iddialarıyla gündeme gelen Ceza İşleri Genel Müdürü Çetin Şen, bakanlığa yakın olduğu belirtilen Akademi Başkanı Ahmet Hamsici, Danıştay üyesi Tacettin Şimşek, Akademi Başkan Yardımcısı Sami Sezai Ural ve Askeri Yargıtay 1. Daire Başkanı Hâkim Kıdemli Albay Mehmet Ali Uzun bulunuyor.