Tek parçalı kırılmaz, 6.8’i geçmeyecek

Merhum İTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Aykut Barka’yla Marmara Denizi’ndeki fay hareketliliğini gözlemek amacıyla GPS (Küresel konumlama sistemi) çalışmalarını başlatan ABD Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Dr. Robert Reilinger, İTÜ’nün davetlisi olarak geldiği İstanbul’da Milliyet’e özel açıklamalarda bulundu. Şu an için Marmara Denizi’nin altında bulunan faylarda bir anormalliğin söz konusu olmadığını dile getiren Reilinger, İstanbul başta olmak üzere Marmara’yı etkileyecek olası büyük depremin, Çınarcık çukuru olarak adlandırılan Adalar’ın güneyinden Büyükçekmece açıklarına uzanan fay hattında yaşanabileceğini söyledi.
İşte Reilinger’in olası deprem senaryo analizleri;
“Aykut Hoca ile başladığımız çalışmaları, kendisinin vefatından sonra büyüterek sürdürdük. Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Marmara uzantısına kurduğumuz istasyon sayısını 10 kat arttırmış durumdayız. 100’e yakın GPS ile hassas veri toplama işlemi ve fay hareketlerini gözlemliyoruz. Marmara için sismoljide çok iyi bir yerdeyiz. Deprem olan veya kırılan fayların yerlerini noktasal olarak belirleyebiliyoruz. Şuan elimizdeki yeni sismoloji verileri ışığında Kuzey Anadolu Fayı’nın davranışı hakkında çok net fikirlere sahibiz. Ancak halen depremin oluş zamanıyla ilgili kesin bir bilgiye sahip değiliz. Mevcut verilere göre kırılma büyük olasılıkla Adalar’ın güneyindeki Çınarcık çukuru dediğimiz fay hattında gerçekleşecek. Buradaki fay Kumburgaz-Büyükçekmece önlerine kadar uzanıyor. Bir diğer riskli hat ise orta çukur dediğimiz Kumburgaz açıklarından Tekirdağ’a uzanan kısım. Orta çukur dediğimiz bölgedeki fayda serbest kayma (CREEO) dediğimiz olay yaşanmakta. Bu nedenle olası deprem 7’nin altında olacaktır. Çınarcık çukurundaki kırılmanın 6.8’den büyük olmayacağı konusunda tahminlerimiz var. Çınarcık-Tekirdağ arasında tek parçalı kırılma beklemiyoruz.
‘Geçmiş yanıltıyor’
Reilinger, farklı deprem yorumlarına ilişkin de şunları söyledi: “Yer yuvarı karmaşık bir yapı. Türkiye için konuşursak iki tür yorumcu var. Belli bir ölçüm üzerinden konuşanlar ile veri seti olmadan teorik bilgiyi paylaşanlar. Bu nedenle ortaya farklı görüşler çıkıyor. Geçmiş yıllarda başta Ross Stein olmak üzere 7.6 büyüklüğünde deprem riskinin yüzde 65 olasılık olduğunu söyleyenler vardı. Ancak zaman içerisinde veriler arttıkça 7.6’lık deprem riskinin olmadığını gördük. Geçmişte yapılan analizlerin, şu an bizlerin topladığı yeni veriler ışığında yapılandırılması gerekiyor. 2000’li yılların başında elde ettiğimiz verilerin artık çok ilerisindeyiz. Deprem konusunda sağlam veri geldikçe olasılık senaryo ve görüşleri değişmekte.”

‘Japonya’da bile yok’

Türkiye’de son yıllarda depreme dayanıklı bina konusunda çok ciddi çalışmalar yapıldığını dile getiren Reilinger, “Türk halkı bir yönüyle içini ferah tutsun. Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara kısmını hem ülkenizdeki, hem yurt dışındaki en iyi bilim insanları araştırıyor. Kaliforniya ve Japonya’da olmayan deprem veri setleri Marmara’da toplanmış durumda. Araştırmalar büyük bir titizlikle yapılıyor” dedi.

Aşkale ve Kuşadası sallandı

Erzurum’un Aşkale ilçesinde önceki akşam, Aydın’ın Kuşadası ilçesinde ise dün sabah deprem meydana geldi. AFAD’ın tespitine göre, önceki akşam saat 20.58’de Erzurum’un Aşkale ilçesinde 4.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem sonrası vatandaşlar ikinci bir sarsıntı korkusuyla bir süre sokakta bekledi. Sarsıntıda herhangi bir can kaybı yaşanmazken, merkeze bağlı Gölveren Mahallesi’nde bazı evlerde hasar oluştu. Dün de Aydın’ın Kuşadası ilçesinde deprem oldu. Merkez üssü Kuşadası Körfezi olan 4.2 büyüklüğündeki deprem, saat 08.55’te, yerin 7 kilometre altında meydana geldi. Merkez Kuşadası’na 8.7 kilometre uzaklıkta Ege Denizi olan depremin herhangi bir hasara neden olmadığı bildirildi. Öte yandan Giresun Merkeze bağlı Ambaralan Köyünde saat 18.53 sıralarında 3.4 büyüklüğünde deprem meydana geldi. l DHA / AA