Transformatör Nedir, Ne İşe Yarar? Kondansatör Çeşitleri Nelerdir?

Transformatör ya da bilinen adıyla trafo, A.C sistemlerde; gerilim seviyesini frekans değiştirilmeden manyetik indüksiyon yolu ile dönüştürmek için kullanılır. Hareketli parçası bulunmayan bir çeşit elektrik makinesidir. 

Transformatör Ne İşe Yarar? 

Transformatörler, genellikle enerji iletiminde ve de dağıtımında kullanılmaktadır. Elektrik enerjisinin santrallerden, kullanım alanına iletimi sırasında; hatlarda ısı şeklindeki güç kaybı ve gerilim düşümleri olur. Bu durumu asgariye indirebilmek içinse, güç sabit tutulup; gerilimin yükseltilmesi gereklidir. Bu ise, akımın düşürülmesi demektir. Böylelikle, hatlarda kullanılan iletkenlerin kesitleri de küçülür; kayıplar azalır ve de iletken maliyetleri dolayısıyla da, iletim maliyeti düşer. 

Transformatörler, bir elektrik devresinde; çoğu zaman, voltaj ya da akımı indirmek veya yükseltmek için kullanılmaktadır. Elektronikte ise esas olarak, farklı devrelerde bulunan yükselticileri birleştirmek için yararlanılabilir. Ayrıca; doğru akım dalgalarını, yüksek bir değerdeki alternatif akıma çevirebilmek ve belirli frekansları iletmek için kullanılmaktadır. İzolasyon amacıyla ve bazense, sığaçlar ve dirençler ile beraber kullanılabilir.

Transformatör, elektrik akım iletimlerinde; esas olarak voltajı yükseltmek ya da düşürmek için kullanılır. Ölçü aletlerinde de, özel transformatörler kullanılmaktadır. 

Transformatörlerin Çalışma Prensibi 

Transformatörler; ince ve silisli saclardan oluşan kapalı bir manyetik gövdeyle, bunun üzerine sarılan yalıtılmış iletken sargılardan oluşur. Silis, oksijen ile silisyumdan oluşan çok dayanıklı türde bir malzemedir. Temelde ise, transformatörde; iki sargı bulunur. Sargılardan birisi, primer (birincil) sargı; diğeriyse, sekonder (ikincil) sargıdır. 

Primer ile sekonder sargıların, elektriksel bir bağlantısı yoktur. Transformatörlerin primer ile sekonder sargılar, birbirinden elektriksel olarak yalıtıldıkları gibi; ayrıca nüveden de yalıtılır. Yalıtkan olarak da; pres bant, kâğıt, mika, plastik maddeler, yağlar, pamuk reçine, ağaç takozlar ile pertinaks gibi bazı maddeler kullanılmaktadır. 

Kondansatör Çeşitleri Nelerdir? 

Kondansatörler, çeşitlerine göre temel olarak; sabit ve ayarlanabilir olmak üzere, iki kısma ayrılır. Farklı türler, farklı özelliklere sahiptir. Kondansatörler, içerisinde kullanılan yalıtkan (dielektrik) cinslerine göre çeşitlendirilmektedir. 

Sabit kondansatörler türlerinin sağladığı kapasitans değerleri, üretilirken belirlenmiş ve de bu kapasitans değeri, kesinlikle kullanıcı tarafından değiştirilemez. Ayarlanabilir türde ise, bu durum yoktur. Temel farklılık, sınıflandırmada; sadece bundan ibarettir. Kaynaklarda, daha pek çok farklı şekilde sınıflandırma şekline de rastlanabilmektedir.