Türkiye ‘kaçırılan tarih’in peşinde

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Anadolu’dan kaçırılan tarihi eserlerin iadesi için diplomatik kanallarını zorluyor. Bakanlık Bergama Müzesi’ndeki İhtiyar Balıkçı Heykeli için Almanya, Zeugma Mozaikleri için ABD, Eros Başı için İngiltere ile görüşmeleri sürdürüyor.
Paha biçilmez Anadolu eserlerinin Türkiye’ye getirilmesi için Bakanlık’ta özel bir birimin oluşturulduğu bildirildi. Anadolu’dan yurtdışına götürülen kültür varlıklarından 30’unun iadesi, geçen yıl diplomatik girişimler ve ikili görüşmeler yoluyla sağlandı. Almanya’da bulunan Kanatlı Denizatı Broşu’nun yanı sıra Avustralya’dan 23 sikke, İngiltere’den 4 mezar taşı ile Aksaray Ulu Camii Minber Kapı Kanatları anavatanlarına getirilmişti. Kültür Bakanlığı, yurtdışındaki müzeler ile sanat ticaretiyle uğraşan kurum ve kuruluşların WEB sayfaları ve kataloglarını inceleyerek, Türkiye’den götürülen eserlerin takibini yaptı. Akademik yayınları da tarayan Bakanlık, vatandaşlardan gelen ihbarları da değerlendirmeye aldı.
Diplomatik kanallar ve ikili görüşmeler yoluyla, “en kısa sürede” getirilmesi amaçlanan paha biçilemez eserler arasında Almanya’dan getirilmesi planlanan İhtiyar Balıkçı heykeli bulunuyor. Almanya’dan Hacı İbrahim Veli sandukası, Konya Beyhekim Camii mihrabı, Piyale Paşa Camisi’nin çini alınlığı ile Beyhekim Camisi’ne ait pencere kanatlarının getirilmesi de hedefleniyor. ABD’de Wolfe Sanat Merkezi’ndeki Zeugma mozaikleri, Bubon Ören Yeri ve Alahıdır Tümülüsü’ne ait eserlerin getirilmesi için çalışmalar sürüyor. İngiltere Victoria-Albert Müzesi’ndeki Eros Başı büstünün getirilmesine de çalışılıyor.
Fransa Sevres Müzesi’ndeki bulunan II. Selim ve III. Murat Türbesi ve I. Mahmud Kütüphanesi’ne ait orijinal İznik çinileri ile Danimarka’da Diyarbakır Müzesi’ne ait tunç sfenks, Cizre Ulu Camii’ne ait kapı tokmağı, Nur-u Osmaniye Camii Kütüphanesi’ne ait Kur-an yaprakları için de girişimler sürdürülüyor.

Zeugma için kampanya
Aktüel Arkeoloji dergisi, 39. sayısında, antik dünyanın fotoğrafları olarak kabul edilen mozaikleri anlatıyor. Dergi son sayısıyla eşzamanlı olarak, Change.org’da internet sitesinde Anadolu tarihinin özgün eserlerinden Zeugma Mozaikleri’nin Bowling Green State Üniversitesi’nden geri getirilmesi için bir kampanya başlattı. Kampanya Zeugma Antik Kenti’nde yapılan izinsiz kazılarda ele geçirilip Amerika’ya kaçırılan 12 parça mozaiğin, ait olduğu topraklara iadesi için harekete geçilmesini amaçlıyor.
KÜLTÜR SANAT SERVİSİ

Tekkenin tabloları antikacıdan çıktı
Üsküdar’daki Özbekler Tekkesi’nden 3 yıl önce çalınan, 17. yüzyıla ait 11 ebru tablo ile iki yağlıboya tablo, Beyoğlu’nda bir antikacıda ele geçirildi. Operasyonda antikacı gözaltına alındı.
Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü Asayiş Büro Amirliği ekipleri, 2011 yılında tekkeden çalınan eserlerle ilgili aldığı ihbar üzerine dün operasyon yaptı. Ekipler, Beyoğlu, Dolapdere Bostan Mahallesi, Küçük Odalar Sokak’ta bulunan handeki antika dükkânına saat 17.30’da baskın düzenledi. Operasyon sonrası ekipler, Özbekler Tekkesi’nden çalınan 11 ebru tablo, iki yağlıboya tablo ile el yazısı deri kılıflı tarihi bir Kuran-ı Kerim ele geçirdi. Ele geçirilen eserler, olay yerinde Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğü’nden gelen Tarihi Eser Uzmanı Zübeyde Cihan Özsayıner tarafından incelendi.
Operasyonda gözaltına alınan M.Ş. basın mensuplarına “Ben olayla ilgili bir şey bilmiyorum” dedi. Operasyonda ele geçirilen eserler polis merkezine götürüldü. Ünlü reklamcı Ali Taran ile işadamı Ahmet Ertegün’ün dedelerinin şeyhlik yaptığı tekke, Kurtuluş Savaşı yıllarında Kuva-yi Milliye’ye katılmak isteyenlerin merkezi olmuştu.
ZEKİ GÜNAL DHA