Zombiler bildiğimiz gibi

72. Cannes Film Festivali dün açılış töreni ve festivalin açılış filmi Jim Jarmusch’un imzasını taşıyan “Dead Don’t Die”ın gösterimiyle başladı. Daha önce festivalde birçok kez yarışan Jarmusch, bu kez bir zombi komedisiyle izleyicilerle buluştu. 1990’lardan beri Amerikan bağımsız sineması denince ilk akla gelen yönetmenlerden biri olan Jarmusch, başrollerinde Bill Murray, Adam Driver ve Tilda Swinton’ın yer aldığı filminde George Romero’nun zombi filmlerine ve alt kültüre açık referanslar veren bir filme imza atıyor. Romero’nun zombileri modern toplumu ve tüketimi eleştirmek için bir araç olarak kullandığı sinema takipçilerinin malumu. Jarmusch da filmde zombileri bir eleştiri aygıtına dönüştürme izleğini, Romero’yu yadsımadan ancak bunu basitleştirip didaktikleştirme noktasına taşıyarak takip ediyor.

Hayal kırıklığı

Mezardan çıkıp wi-fi arayan zombiler, moda düşkünü, kahve tiryakisi zombiler filmde fink atıp insanların hayatını tehdit ederken defalarca tekrarlanan bu bildik kalıp bir noktada esprisini de kaybediyor. Ölüleri dünyaya döndüren olayın, ABD’nin sorumsuz ekolojik kararları olması da defalarca altı çizilen diğer bir nokta. Ana akım Amerikan sinemasının izleyicinin zekasına ve dikkatine güvenmeyen tavrının Jarmusch gibi bağımsız sinemayla özdeşleşmiş bir yönetmende ortaya çıkması da bir hayal kırıklığı yaratıyor. Filmin komedi yönü ise Jarmusch’un mesafeli ve ‘cool’ karakterlerinde ve diyaloglarda ara ara kendisini gösteriyor. Bunun filmi dolu dizgin bir komedi haline getirdiğini de söylemek güç. Özellikle de zombi komedisi denince akla gelen ‘Shaun of the Dead’ gibi bir referans noktası mevcutken. Dolayısıyla Jarmusch, hem komedide hem zombilerin babası George Romero’nun onlara yüklediği anlama ve korku türündeki başarısına özgünlük getiremiyor. Yönetmen, özetle bir saygı duruş kolajını, olgunluk da dizginlerinden kurtulmuş bir eğlence de sunamadan karşımıza getiriyor.

VARDA'YA SAYGI

Cannes Film Festivali, bu yıl afişine taşıdığı, geçen mart ayında hayatını kaybeden feminist sinemanın öncü ismi Agnès Varda’ya açılışta da saygı duruşunda bulunuldu ve üstünde A. Varda yazan bir yönetmen koltuğunu törenin başında sahneye yerleştirildi. Festivalin Netflix’le iki yıldır yaşadığı ve bu yıl da programında Netflix filmlerine yer vermemesiyle sonuçlanan tartışma, törenin sunucusu Édouard Baer tarafından da gündeme getirildi. Baer, streaming platformlarının yarattığı değişime değindi ve sözlerini “Sinema, sinema salonudur” diye bitirdi.