Güvenlik için gece sokağa çıkma yasağı

Milliyet, YPG ve Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) bileşenlerinin denetimi ele geçirdiği Tel Abyad’a girdi. İlçede yaşam yeniden canlanırken, geri dönenler evlerine yerleşti. Güvenlik nedeniyle saat 20.00’den sabah 06.00’ya kadar sokağa çıkma yasağı uygulanan kentte bu durumun bir süre daha devam edeceği belirtildi. Bu arada IŞİD militanlarının saklandığı şüphesiyle zaman zaman bazı evlerde aramalar gerçekleştiriliyor. IŞİD’in olası sabotajlarına karşı araçlar sıkı bir şekilde aramadan geçiriliyor. Kent merkezinde en dikkati çeken şeylerden biri IŞİD’in sigara içenleri üç gün kapatıp cezalandırdığı demirden kafesler oldu.

Tel Abyad’da işyerleri yavaş yavaş açılmaya başlarken halk ekmek fırını başta olmak üzere temel ihtiyaç maddelerinin dağıtıldığı dükkanların önünde kuyruklar oluşturdu. Şehir merkezinde sakin bir hava gözlenirken, sokak ve caddelerde sıkı güvenlik önlemleri alınmış durumda. Şüpheli görülenler ve dışarıdan gelenler kimlik kontrolünden geçiriliyor.

Kürtçe adı Gire Spi olan Tel Abyad’daki yeni yaşamı yerinde görmek için zorlu bir yolculuk sonrasında Rojava’ya geçtik. Tel Abyad’a doğru yol alırken, yoğun çatışmalara sahne olan Mebruka kasabasından geçtim. Şoförümüz Mebruka’yı gösterirken, “IŞİD’in direnişi burada kırıldı. Kırıldıktan sonra tutunamadılar. Tel Abyad kısa sürede ele geçirildi” dedi.

Şoförümüz Emman Hıdır, Tel Abyad’ı almak için üç koldan saldırı yapan YPG’lilerle IŞİD’li gruplar arasında özellikle kentin doğu tarafında yoğun çatışmalar yaşandığını, YPG’lilerin kayıplarının daha çok mayından kaynaklandığını söyledi. Hıdır, yolda giderken sol taraftaki Türkiye sınırına yakın Mistel köyünü göstererek, “IŞİD kaçarken burada 150 köylüyü rehin aldı. Saldırı olunca bunların hepsini katledip kaçtı. 72 yaşındaki bir adamı sigara içtiği için 15 gün zindana attılar” dedi.

Yol üzerindeki YPG’nin kontrol noktalarını, “gazeteciyiz” diyerek bir bir geçiyoruz. Bölgedeki köylerin hepsinin boş olduğunu öğreniyoruz. Şoförümüz, “Hepsi Türkiye’ye kaçtı” diyor. Mayından temizlenen bazı köylere ise dönüşlerin olduğunu aktaran Hıdır’ın verdiği bu bilgi sonrası bazı köylerde araçlarıyla ve yükleriyle geri dönenleri görüyoruz. Tel Abyad’ın girişindeyiz. Şoför, “Şu tepe bizim, karşıdaki tepede ise onlar vardı. Savaşçılarımız Kanaslar ile onları avladı. Tanklarımız onların tanklarını etkisiz hale getirdi” diye konuştu.

IŞİD’in tabelası yerde

Tel Abyad’ın girişinde YPG’liler kente giriş-çıkış yapan araçları sıkı kontrolden geçiriyor. Geçen kamyonetlerin bazıları geri dönen ailelerin yükleriyle dolu. Kürtler zafer işareti ve sevinç gösterileriyle Tel Abyad’a girerken, Araplar sessiz bir şekilde evlerine yöneliyor. Kentin IŞİD bayrak armalı giriş tabelası ise sökülerek yolun kenarına atılmış durumda.

Şehrin girişinden itibaren birçok binada YPG ve kadın ordusu YPJ bayrakları dalgalanıyor. Kentin cadde ve sokaklarında ilerlerken, bazı işyerlerinin açıldığına tanık oluyoruz. Şehir içlerine doğru gittiğimizde, halkın normal hayatına devam ettiğini gözlemliyoruz.

Kentin en yüksek kesiminde daha önce IŞİD bayrağının olduğu yere asılan dev bir YPG bayrağı dalgalanıyor. YPG savaşçıları zaman bulamadıkları için yemeklerini kaldırım kenarlarında yerken, fırın ve temel ihtiyaç maddelerinin dağıtıldığı işyerleri önünde uzun kuyruklara tanıklık ediyoruz. Kentin ekmek ihtiyacını karşılamak için sadece bir fırın faaliyette. Ekmek almak için insanlar kuyruk oluşturmuş durumda.

Tel Abyad’ın alınmasından sonra aralarında Burkan El Fırat’ın da bulunduğu ÖSO bileşenleri Tel Abyad’a yaklaşık 90 km. uzaklıkta bulunan IŞİD’e yönelik operasyonlara katılıyor. Bu operasyonların ardından hedef IŞİD’in başkenti Rakka’yı ele geçirmek.

Tel Abyad’da stratejik noktalar halen YPG tarafından kontrol edilirken, kent merkezinde ise asayiş güçleri denetimi sağlıyor. Kentin ortak yönetilmesi doğrultusunda ise Arap, Türkmen, Çeçen ve Ermenilerin de aralarında yer aldığı yerel halk grupları ile görüşmeler devam ediyor.

Sınırda geçiş hazırlığı

Tel Abyad sınır kapısı ise YPG’liler tarafından sıkı bir şekilde korunuyor. Sınır kapısının iki gündür güvenlik nedeniyle kapalı olduğunu aktaran Kobani Kantonu Başbakan Yardımcısı Halit Berke, sınır kapısında yaptığı incelemeden sonra Milliyet’e yaptığı açıklamada kapının güvenlik nedeniyle geçişlere kapatıldığını, yapılan bomba ve mayın araması sonrası bugün sivil geliş ve gidişlerine tekrar açılacağını söyledi.

“Tel Abyad bölgesinde etnik temizlik yapıldığı, Arap ve Türkmenlere baskı kurulduğu” iddialarını kesin bir dille yalanlayan Berke, şöyle devam etti: “Bugün tarihi bir gün yaşıyoruz. Başarılı bir sonuç aldık. Bu başarı sadece Rojava için değil, Suriye için de bir kazanımdır. Burada IŞİD katliam yaptı, işkence yaptı. Zulmün en büyüğünü yaptılar. Kürdistan üzerinde kirli oyunlar oynadılar. Tel Abyad’ın alınmasıyla Cizire-Kobani koridoru açıldı. Bu başarı sadece Tel Abyad’da değil, bu bölgede yaşayanların da kurtuluşudur. Biz herkesin burada huzur içinde yaşamasını istiyoruz. Her düşünceden, milliyetten ve dinden insanlar özgür yaşayacak. Demokratik ve özgür bir Suriye yaratmak için Tel Abyad örnek olsun. Milliyetçi ve faşist kesimler Türkmenlere ve Araplara baskı yapıldığını iddia ediyor. Kimsenin kimliğine, dinine ve rengine bakmıyoruz. Bu projeye Arap, Türkmen, Asuri, Süryani ve Ermeniler destek veriyor. Bu proje Ortadoğu için bir örnektir. Bu iddianın gerçek olmadığını isteyen gelip Tel Abyad’da görebilir. Dünya biliyor ki bizim buradaki amacımız tek millet, tek din ve tek kültür yaratmak değil, halklarla birlikte burayı yönetmektir.”

“YPG’den baskı görmedik”

Tel Abyad’da hayatın normale dönmesinden sonra çok sayıda Arap aile, evlerine ve işlerinin başına döndü. Bunlar arasında yer alan İsmail adlı bir Arap geri döndükten sonra işyerini açtığını söyledi. İsmail, “IŞİD burada iken sigara içemiyor, satamıyorduk. Bırakın kadınları, erkeklerin giyimine bile karışıyorlardı. Sakal bırakmak mecburiyeti vardı. Kadınlar çarşafsız dışarı çıkamıyordu. IŞİD kentten gidip YPG gelince önceleri tedirgin idik. Ancak şimdi bir sorun yaşamıyoruz ve normal hayatımıza devam ediyoruz. IŞİD yönetimine göre şu anda daha özgür ve rahatız” dedi.

Şeyho Hıdır adlı bir Kürt ise IŞİD’in Tel Abyad’ı almasından sonra şehirde terör estirdiklerini, çok zulüm yaptıklarını söyledi. Hıdır, “YPG bir haftadır şehirde kontrol sağlıyor. Kürt, Arap, Türkmen bir arada yaşıyoruz. Birbirimize karşı bir ön yargımız yok. Ancak IŞİD’in örgütlediği bazı Araplar buradaki düzeni bozmak için ellerinden geleni yapıyor. Bizler tüm halklarla birlikte, aynı haklara sahip olarak kardeşçe yaşamaya devam edeceğiz. IŞİD bir bela idi ve bu bela şu anda defedildi. Halk yine eskisi gibi iç içe, beraberce kardeşçe yaşayacak” diye konuştu.

Bu arada sınırın geçişlere kapatılması nedeniyle dün hem Tel Abyad hem de Türkiye kesiminde tam bir sessizlik yaşandı. Yaklaşık 50 kişi olduğu gözlenen bir grup Türkiye’ye geçmek için tel örgüler ardında akşama kadar bekledi. Karşıdan ise yine küçük bir grubun Tel Abyad’a gelmek için kapı önünde bekledikleri görüldü.

Tel Abyad’da sınırın sıfır noktasına kadar girdik. Türkiye tabelası ardındaki askerler belirli noktalarda mevzilenirken sınırın değişik noktalarında da kaçak geçişleri önlemek için iş makineleri ile topraktan tümsekler yapıldığına tanık olduk.

‘Ceza kafesi’nde sigara keyfi