Hububata 500 bin tonluk 22 yeni depo

"100 Günlük Eylem Planı" ile dikkat çekilen tarımda uzun süreli kiralama kapsamında lisanslı depo kapasitesinin artırılması için çalışmalar hızlandı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), lisanlı depo yatırım halkasına yarım milyon ton daha ekliyor. ‘Modern depoculuk’ atağını başlatarak, üreticiye ürününü saklaması için uygun koşullar oluşturan ve piyasayı dengeleyen TMO; hububatta 2.7 milyon ton olan lisanslı depolara 430 bin tonluk yeni bir kapasite daha oluşturuyor. TMO tarafından uzun süreli kiralama yoluyla hayata geçirilmek üzere 22 ayrı yerde yapılacak depoların ihaleleri de arka arkaya yapılıyor.

Uzun süreli

2016’da yeni yatırımlar için başlatılan atılım süreciyle hububattaki toplam kapasite hedefi 5 milyon ton olarak belirlenmişti. Bu yatırımın yeni halkası olan yarım milyon tonluk ilave kapasiteyle hububatta uzun süreli kiralama yoluyla açılan lisanslı depoların toplam kapasitesi 3.2 milyon ton olacak. Ülke genelinde 22 ayrı yerde toplam 430 bin ton kapasiteli olacak şekilde özel sektör tarafından yapılacak lisanslı depoculuk kriterlerine uygun depo ve müştemilatı tesisler TMO tarafından 10 yıl (30 bin ton ve üstü kapasite) ve 15 yıl (20 bin ton ve altı kapasite) süreyle kiralanacak.

TMO’dan yapılan açıklamada, “Çalışmalar ile modern ve lisanslı depoculuk kriterlerine uygun depo yaptırılması sağlanacak, gelişmiş birçok ülke örneğinde görüldüğü gibi özel sektörün depoculuğa girmesinin önü açılacak ve lisanslı depoculuğun, emtiaya dayalı sermaye piyasalarının gelişmesine katkı sağlanacaktır” denildi.

TMO’nun açıklamasında ayrıca, ülke genelindeki depo açığının giderilerek açık yığınlarda oluşan kayıpların önlenmesi, şehir merkezlerinde kalan depoların olumsuz çevresel etkileri nedeniyle gördüğü zararların önüne geçilmesinin hedeflendiği belirtildi.

Yeni depoların hayata geçirileceği yerler

15 yıl süreli kiralanacak depolar: Ağrı, Ankara (2), Bayburt, Çanakkale, Çankırı, Eskişehir, Erzurum, Iğdır, Konya, Kütahya, Muş (2), Samsun, Sivas, Yozgat. 10 yıl süreyle kiralanacak depolar: Batman, Eskişehir, Kırıkkale, Yozgat (2).

Kira garantisi yatırımı patlattı

Lisanslı depoculuk kanunu 2005’te çıkmasına rağmen, 2010 yılına kadar bir etkinlik gösteremedi. 2010’da TMO ile TOBB tarafından kurulan özel şirket bünyesinde yatırımları özendirmek amacıyla örnek proje hayata geçirildi. Ancak yine ciddi bir ilerleme kaydedilemedi. Bunun üzerine hükümet tarafından yatırımları özendirici teşvikler devreye alındı. TMO, uzun süreli kira garantisi vererek depo yaptırmaya başlayınca patlama oldu.

TMO, lisanlı depolara alım garantisi veriyor. Yanı sıra teşvikler arasında stopaj, kira desteği, nakliye ve analiz desteği gibi çeşitli muafiyetler de var.